Qarshi davlat universiteti ijtimoiy fanlar fakulteti

Ruhiy tarbiya – gʻalaba va yutuqlarning muhim omili
Ruhiy tarbiya nima? Inson ruhi yaratgan zotning buyuk siridir. Ulugʻ manbalarda aytiladiki, insonning tanasi har kuni oziqlanmasa, u yashashdan toʻxtaydi. Xuddi shuningdek, uning ruhi ham nimadandir oziqlanishi kerak. Inson oʻz ruhini nimadan oziqlantirganiga qarab baxtu saodatga erishadi. Ruh oʻzini yaratgan zotning zikri bilan poklanadi. Inson ham ruhan, ham jismonan poklansa, goʻzal axloqli insonga aylanadi. Ruhiy tarbiya juda murakkab, katta iymon-eʼtiqod talab qiladigan masala boʻlganligi sababli uni maxsus oʻrganish lozim.
Inson ruhan tarbiya topgan boʻlsa, gunoh va yomon ishlarga aralashmaydi. Chunki yomon ishlardan tarbiyalangan ruh iztirobga tushadi. Kechalari oʻz sohibiga malomat qiladi. Unga tinchlik bermaydi. Sohibini insofga chaqiradi.
Darhaqiqat, hamma zamonlarda yoshlarning taʼlim-tarbiyasi dolzarb masala boʻlib kelgan. Bugun bizning davrimizda ham yoshlarimizga nihoyatda yuksak eʼtibor bilan qaralmoqda. Hukumatimiz tomonidan yoshlarimizga oʻqish va mehnat qilish borasida hamma shart-sharoitlar muhayo qilingan. Endigi vazifamiz mana shu gʻamxoʻrliklarga munosib saʼy-harakatda boʻlishdir.
Chinakam muvafaqqiyat bu koʻp yutuqlarga erishish emas, balki koʻp marta yiqilsa ham, yana oʻrnidan turib, qayta harakat qila olishdir. Bunday qobiliyat faqatgina kuchli iroda egalarida boʻladi. Mustahkam irodaga ega boʻlish hamma sohalar qatori sportda ham eng muhim jihat sanaladi. Bugun oqsayotgan sohalardan biri ham sport ruhshunosligidir, desak yanglishmasmiz.
Ruhiy tarbiya – insonning oʻzini boshqara olish qobiliyati. Sportda nafaqat jismoniy jihatdan baquvvatlik, balki kishining irodasi, hattoki fikrlashi ham juda katta ahamiyatga ega. Masalan, boʻlajak chempion yillar mobaynida faqat muskullarigagina eʼtibor qaratib, mashq qilib, turli vaziyatlarga, zarbalarga ruhan tayyorgarlikni shakllantirmasa, uning muvafaqqiyat qozonishi qiyin. Ayrim hollarda bir marta chempion boʻlib, ikkinchi, uchinchi marralarga harakat qilmay qoʻyishi ham mumkin. Shuning uchun sport psixologiyasi muvafaqqiyatga erishishning asosiy kalitlaridan biri sanaladi.