Quloq tomoq

Otorinolaringologiya – quloq, burun, tomoq a’zolari va 
ularning kasalliklari haqidagi ta’limot.
Suqrot asarlarida tomoq, burun va quloq kasalliklarini 
davolash haqida birmuncha aniq ma’lumotlar berilgan. 
Olim suyakli chig‘anoq ichida pardali chig‘anoq borligini 
aniq lagan. U bir qancha jarrohlik operatsiyalarini, jum-
ladan ko‘rsatkich barmoq bilan tanglay bezlarini va iрak iр 
bilan burun bo‘shlig‘idan poliрlarni olib tashlash kabi jar-
rohlik usullarini qo‘llagan. U quloq kasalliklarida eshituv 
yo‘liga o‘simlik moyi tomizish, quloqqa issiq suv shimdi-
rilgan paxta yoki matolar qo‘yish yo‘li bilan isituvchi kom-
presslar qilishni tavsiya etgan.
Taniqli olim Sels  quloq kasalliklari ko‘z kasalliklariga 
qaraganda ancha xatarli kasallik ekanini, agar vaqtida oldi 

---

6
olinmasa, salbiy oqibatlarga sabab bo‘lishi mumkin ekanini 
alohida ta’kidlagan.
Arab shifokorlaridan Abul Kozim quloq qattiq og‘rigan-
da uning suprasiga yaqin muayyan nuqtalarni qizib turgan 
temir bilan kuydirish muolajasini bajarishni tavsiya qilgan.
X asr oxiri XI asr boshlarida yashagan mutafakkir olim