Qurilish sanoati maxsuloti va uning texnalogiyaliligi

Ilmiy texnik taraqqiyotning qurilishdagi mohiyati,
ahamiyati va asosiy yo’nalishlari.
Qurilishda ilmiy texnik taraqqiyot – bu zamonaviy ilmiy texnik yutuqlar va ishlab chiqarish vositalari, texnologik jarayonlar mehnatnitashkil etish va boshqarish usullari asosida ishlab chiqarishni o’zluksiz takomillashtirish jarayonidir. Ushbu jarayon mehnat unumdorligini, mahsulot sifatining oshirilishini va maksimal foydaga erishishni ta’minlaydi.
Ilmiy texnik-taraqqiyotning qurilishdagi asosiy yo’nalishlari odatda quyidagilar hisoblanadi:
qurilish ishlab chiqarishini sanoatlashtirish;
qurilishda yangi materiallar va konstruksiyalarni yaratish hamda qo’llash;
qurilish montaj ishlarini mexanizasiyalash, kompleks mexanizasiyalash va avtomatlashtirish;
progressiv texnologiya va yetakchi usullarni qurilish ishlab chiqarishini tashkil qilishda qo’llash.
Sanoatlashtirish — bu ko’pgina ishlab chiqarish jarayonlarini qurilish maydonchalarida zavod muhitiga ko’chirish demakdir. qurilish ishlab chiqarishini sanoatlashtirishga tipik misol bo’lib, o’z vaqtida tashkil qilingan va hozir ham amal qilayotgan uy-qurilish kombinatlari temur-beton mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi zavodlar qurilish konstruksiyalarini ishlab chiqaradigan kombinatlar hisoblanadi.
Ilmiy texnik-taraqqiyotning qurilishdagi ushbu yo’nalishining taxminiy aks ettirilishi quyidagicha bo’lishi mumkin:
qurilish o’zluksizligini rivojlantirish;
obyektning va qurilmalarning va qurilmalarni atrofdagilardan chegaralash;
katta o’lcham va gabaritdagi metalokonstruksiya ferma va qoplash
jixozlariningdastlabki yig’ilishi;
brigala tartibini rivojlantirish;
qurilishning alohida uchastkalarida ishni tashkil etishning vaxta usulidan foydalanish;
payvand-chilangarlikning zamonaviy usullaridan foydalanish;
ilg’or texnologiyani, obyekt va qurilmalarni qurishni “g’ildirakdan”dan montaj qilish usuli yordamida tashkil etish.

Qurilish ilmiy texnik-taraqqiyotni bashoratlash va rejalashtirish.
Milliy iqtisodiyot, tarmoq iqtisodiyoti va ishlab chiqarish bo’g’inlaridagi iqtisodiyot bo’lishiga qaramasdan erishilgan natijalarni baholamasdan va kelgusidagi istiqbollarni belgilab olmasdan o’z-o’zidan boshqarilishi mumkin emas. Ularni barchasi ITTni bashoratlashni va xuso’san rejalashtirishni qurilishni boshqarishning muhim masalalarini samarali va unumdor xal qilishda o’z aksini topadi.
Bashoratlash - davlat iqtisodiyotining holati yoki uning alohida tarmoqlari, yo’nalishlari va sohalari xaqida ilmiy tasdiqlangan holda oldindan aytib berish, shuningdek iqtisodiyotning u yoki bu holatiga erishishning muqobil yo’llari, usullari va muddatlari to’g’risida mushohada yuritish demakdir.
Qurilish sanoatidagi tashkilot va korxonaarning texnik rivojlanish darajasining asosiy ko’rsatkichlari bo’lib quyidagilar hisoblanadi:
1. Samarali- konstruksiyali yig’ish va yangi qurilish materiallaridan foydalanish;
Qurilish va montaj jarayonlarini mexanizasiyalash, kompleks mexanizasiyalash va avtomatlashtirishni rivojlantirishning keyingi bosqichiga o’tish;
Qurilish ishlab chiqarishning yetakchi texnologiyasini amaliyotga tadbiq etish;
Ko’rgazmali qurilishini tashkil etish.