Расулов абдимўмин ибрагимович

1.3.2. Психодаигностик тестларнинг эффективлиги қуйидаги шартлар
белгилайди:
¾ Шкалалар интервалидан фойдаланиш
¾ Ишончлилик
¾ Валидлик

---

19
¾ Дискриминативлик
¾ Норматив маълумотлар йиғиш
Тест топшириқларининг ички мувофиқлик даражасига эгалиги ва
текширилувчидан бир неча бора тест топшириғи синаб кўрилганда
натижаларнинг бир хил миқдорий курсаткичга эга бўлиши унинг
ишончлилигини белгилади.
Тестларнинг ишончлиликгини аниқлашнинг уч қоидаси мавжуд:
1. Рестест-тестни қайта ўтказиш орқали, яъни тест ўтказилгандан сўнгра
маълум вақт ўтгандан сўнгра яна айнан олдин текширувдан ўтган синалувчилар
яна қайта тестдан ўтказилади. (П.Клайн ретест ўтказиш муддатини 6 ой оралиғи
деб белгилайди, Л.Ф.Бурлачук эса буни 3 ҳафта оралиғи етарли деган хулосани
беради).
2. Бир вақтни ўзида тестнинг иккита, яъни эквалентидан фойдаланиш.
3. Тестларнинг жуфт ва тоқ топшириқлари бўйича ишончлилигини ҳисоблашда
уларнинг жуфт ва тоқ рақамли топшириқлари орасидаги корреляцияни
ҳисоблаб чиқиш.
2
/
21
/
1
2
/
21
/
1
11
1
2
r
r
r
+
=
Тестларнинг ишончлилигини аниқлашда 200 ва ундан ортиқ
текширилувчилардан ҳамда репрезентатив танланмаларда амалга оширилади.
Валидлик. Тестнинг ўрганиш мўлжалланган хусусиятни ўлчай олиш
имконияти унинг валидлигини белгилайди.
Валидлик турлари:
1. Конкурент валидлик
2. Прогностик валидлик
3. Концептуал валидлик

---

20
Тестларни стандартлаштириш-психометрик ўлчаш тадбирлаининг бири
сифатида қаралади ва улар текширилувчиларни бир-бири билан қиёслашда ва
натижаларни таҳлил этиш учун зарур меъёр ҳисобланади.
500 кишилик танланма олинади.