Referat jumíSÍ Tayarlaǵan A. Ilhambaev Qabıllaǵan B. K. Turumbetov Nókis -2022

Cifrlı mikrosxema. Zamanagóy cifrlı integral mikrosxemalar - bul korpusında tranzistorlar, diodlar, rezistorlar hám basqa aktiv hám passiv elementlerdi óz ishine alǵan miniatyurali elektron blok bolıp, olardıń ulıwma sanı bir neshe onlaǵan hám hátteki júz mińlaǵanlarǵa jetiwi múmkin. Elementler sanına qaray, kishi dárejedegi integraciyalı
mikrosxemalar, orta dárejedegi integraciyalı mikrosxemalar, úlken integral mikrosxemalar hám júdá úlken integral mikrosxemalaǵa bólinedi. Kishi dárejedegi integraciyalı mikrosxemalar 10 -30 danaǵa shekem, oǵada úlken integral sxemalar bolsa 100 mıńǵa shekem bolǵan hám odan kóp aktiv hám passiv elementlerdi óz ishine alıwı múmkin. Bul algebrası. Ádette , cifrlı sistemalar elektr signallarınıń eki dárejeli kernewinen
paydalanadı, mısalı, 5 hám 0 v. Bunday sistemalarda isletiletuǵın elektr apparatlar ádette tek sol eki kernew dárejesine mólsherlengen. Kerekli kernew quwatlılıq derekleri tárepinen támiyinlenedi. Solay etip, sistemada aǵıs ótkermeytuǵın, 5 v kernewdi támiyinleytuǵın bipolyar tranzistor, kollektor hám emitter ortasında shama menen 5 v kernewdi saqlaydı. Biraq, eger ransistor ashılıp tok ótkeriwdi baslaǵanda, sáykes júklemeni tańlaw arqalı kollektor hám emitter arasındaǵı kernew shama menen 0 ge teń dep esaplaw múmkin. Sol sebepli, cifrlı sistemanı ekilik dep tariyplew múmkin hám isletilgen eki kernew dárejesine ekilik mánislerdi 0 hám 1 beriw múmkin. Sol tárizde tariyiplengen eki jaǵdaydı logikalıq jaqtan belgili bir shártinıń bar ekenligi hám joq ekenligi sipatında talqılaw múmkin.
Ótken asirde ingliz ruwxanıysı Dj. Bul arnawlı algebrani islep shıqtı, bul joqarıda úwretlengen jaǵdaynı ańlatıw ushın júdá qolaylı bolıp shıqtı. Keyinirek, matematikanıń bul bólimi tek ǵana eki mánisti alatuǵın ózgeriwshiler menen isleytuǵın Bul algebrası - diskret algebra dep at berildi, bul jerde logikalıq ańlatpalar menen islewge múmkinshilik beretuǵın kóplegen qaǵıydalar hám bir qatar teoremalar bar. Bul algebrasın biliw cifrlı sistemalardı proektlestiriw menen baylanıslı bolǵan hár qanday jumıs ushın zárúr bolıp tabıladı.