Tilga sezgirlikni o’stirish prinsipi. Til — juda murakkab hodisa, uning strukturasini, tizimini fahmlab olmay turib, sal bo’lsada, uning qonuniyatlarini, o’xshashliklarini o’zlashtirmay turib, uni yodda saqlab bo’lmaydi. Bola gaplashish, o’qish, eshitish bilan til materiallarini yig’adi, uning qonunlarini o’zlashtiradi. Natijada kishida tilga sezgirlik (til hodisalarini tushunish) xususiyati shakllanadi; til hodisalarini tushunmay turib savodli yozish, nutq madaniyatini egallash mumkin emas.
Nutqning ifodaliligiga baho berish prinsipi. Bu prinsip til vositalarining xabar berish funksiyasini tushunish bilan bir qatorda, uning ifodalilik (uslubga oid) funksiyasini tushunishni, mazmuninigina emas, balki so’z va nutq oborotlarining, tilning boshqa badiiy-tasviriy vositalarining emotsional ottenkalarini ham tushunishni ko’zda tutadi. Bu prinsipga amal qilish uchun, birinchi navbatda, badiiy adabiyotlardan, shuningdek tilning funksional-stilistik xususiyatlari aniq ifodalangan boshqa matnlardan foydalanish talab qilinadi. Bu materiallar matnning emotsional va mazmun jihatdan “nozikligi”ni tushunishga yordam beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |