Rеjа: Аvtоmаtik rоstlаgichlаr. Rоstlаgichlаrning tаsniflаmshi

Mа’ruzа 12. Avtomatik rostlash tizimlarini tuzilishi,
undagi ob'ektlarni tahlil qilish


Rеjа:
1. Аvtоmаtik rоstlаgichlаr.
2. Rоstlаgichlаrning tаsniflаmshi.
3. Rоstlаsh qоnunlаri:
4. Pоzitsiоn rоstlаsh qоnuni;
5. Prоpоrtsiоnаl rоstlаsh qоnuni;
6. Intеgrаl rоstlаsh qоnuni;
7. Prоpоrtsiоnаl-intеgrаl rоstlаsh qоnuni;
8. Prоpоrtsiоnаl-diffеrеntsiаl vа prоpоrtsiоnаl-intеgrаl-diffеrеntsiаl rоstlаsh qоnuni;
Аvtоmаtik rоstlаgichlаr.

Qishloq va suv ho‘jaligi ishlab chiqarishida uzluksiz harakatli rostlagichlar : proporsional (P), integral (I), izodrom (PI), proporsional-differensial (PD), shuningdek, izodrom-xabat beruvchi (PID) keng tarqalgan.

Uzluksiz regulyatorlarni tanlashda quyidagi umumiy ko‘rsatmalardan foydalanish mumkin:
- astatik va unga yaqin bo‘lgan statik (o‘zicha tenglashish koeffitsienti kichik bo‘lgan) ob’ektlar turg‘unlik shartlariga ko‘ra I- regulyatorlar bilan ulanmasligi kerak, ular uchun (agar statik xatolik mavjud bo‘lsa), P- regulyator, PI- yoki PID- regulyator qo‘llanishi mumkin. Regulyatorlarning tipini tanlash 106 eng avval uning ish prinsipiga asosan bajariladi: diskret (releli yoki impulsli) yoki uzluksiz.

Rostlagichlar asosan ketma-ket solishtirish, kuchaytirish va ijrochi elementlardan iborat. Taqqoslash (ko‘prik, potensiometr), signal kuchaytirish (elektron signal kuchaytirgich) elementlari inersiyasiz bo‘g‘in, ijrochi elementlar (elektro, gidro, pnevmomotorlar, servomotor) esa integrallovchi bo‘g‘inlardan iborat bo‘lgan rostlagichlarning struktura sxemasini ko‘rib chiqamiz. (1-rasm)

O‘lchash va taqqoslash elementi elektron signal kuchaytirgich servomotor

Bu tizimning ekvivalent uzatish funksiyasi rostlagichni integrallovchi bo‘g‘in tipiga kirishini ko‘rsatadi.
ART da ko‘pincha P, PI, PID bo‘g‘inlar qo‘llaniladi. Ularni hosil qilish uchun bu sxemaning alohida elementlariga teskari bog‘lanish zanjiri kiritish va unga struktura o‘zgarishlarini vujudga keltirish yo‘li bilan bajariladi.