Reja: I. Kirish II. Asosiy sahifa

T ashkiliy tuzilm alar turlari 

 

T ashkiliy tu zilm alar ju d a turli-tum an, lekin ular um um iy izchil B o g 

liq lik k a ega va q o n uniyatlarga b o ‘ysunadi.M en ejm en t tashkiliy tu 

zilm asin in g asosiy tu ri chiziqli va funksional tu zilm alard ir. U la rn in 

g birikishi aso sid a tu rli xil chiziqlifunksional tuzilm alar tarkib topadi. 

Chiziqli F unksional 

Chiziqli shtabli 

Chiziqli funksional 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Shartli belgilar: R – rahbar, В – boshliq, U – u sta, F – funksional rahbar, 

Sh – shtab, 1,1; 1,2; 1,3 – funksional bo'lim lar.Chiziqli tuzilm a uning 

quyi boshqaruv bo‘g ‘inlari yuqori bosqichdagi rahbarga bevosita 

bo'ysunishi bilan tavsiflanadi.Chiziqli tuzilm ada har bir xodim b itta 

rahbarga bo‘ysunadi va Yuqori tizim bilan faqat u orqali bog'langan 

bo'ladi.Chiziqli tu zilm an in g ijobiy tom onlari unin g oddiy, ishonchli, 

Kam xarjligidir. H ar bir rahbar bu tu n m ehnat jam oasi faoliyati 

natijalari b o 'y ich a jav o b g ar. Bu s tra te g ik va jo riy qarorlarni qabul 

Qilish huquqi m arkazlashishiga olib keladi.C hiziqli tu z ilm a la rn i hal e 

tilu v c h i m a sa la la r d o irasi k e n g Bo'lm agan, buni m asalalar 

yechilishi oson bo'lgan hollarda qo'llash M aqsadga m uvofiqdir.Sof 

holda chiziqli boshqaruv juda kam , asosan, brigada, bo'lim , Shirkat, 

kichik korxonalarda qo'llaniladi.C h iziq li tu z ilm a n in g a s o s iy k a m 

c h ilig i sh u n d an iborat-ki, B o 'g 'in la r koordinatsiyasi p uxta bo'lm 

aydi. R ahbar universal mutaxassis bo'lishi va unga bo'ysunuvchi barcha 

bo'g'inlar faoliyatining Ham m a tom onini qam rab olishi 

lozim.Funksional tuzilm a – m enejm ent vazifalarining funksional B o 'g 

'in la r va ra h b a rla r o 'rta s id a ta q sim la n ish ig a aso slan ad i. U B 

o sh q aru v n in g m u rak k ab lash u v i va ix tiso slash u v rivojlanishi 

bilan bog'liq holda vujudga kelgan.F u n k sio n a l tu z ilm a d a b o sh q 

a ru v c h i k o 'rs a tm a la r n isb a ta n M alakali bo'ladi, lekin 

yakkaboshchilik tam oyiliga rioya qilinm aydi. Funksional b o 'g 'in lar 

soni ortishi bilan har bir b o 'g 'in m ustaqil Ravishda hal etuvchi m 

asalalar doirasi torayib boradi. M uam m oning m ohiyati h ar bir b o 'g 

'in o'z m asalasini birinchi navbatda hal Qilishdan m anfaatdor bo'lishida 

em as, balki b itta ham b o 'g 'in bu M asalani yetarli darajada 

asoslangan holda va to 'g 'ri hal qila olmasligi, yechim lar m aydalashib, 

to'liq bo'lm ay qolishidadir. Bu boshqaruvni m urakkablashtirib, un in g 

sam aradorligini kam aytiradi.Chiziqli tuzilm ani tashkil etish va 

funksional tuzilm aning kam – Chiliklari quym a, biriktirilgan tuzilm alar 

– chiziqli-shtabli, chiziqlifunksional va boshqa tu zilm alarning vujudga 

kelishiga sabab bo'ldi. 

 

---

 

 

C hiziqli-shtabli tu zilm ad a chiziqli tu zilm a asos qilib olinadi, Lekin b o 

sh q aru v n in g quyi b o ‘g ‘inga ega h ar bir bo ‘g ‘inida ayrim M uhim 

m u am m o lar b o 'y ich a sh tab lar tuziladi. S h tab lar m alakali 

Qarorlar tayyorlaydilar, lekin chiziqli tuzilm a rahbari tasdiqlab, quyi 

Darajaga yuboradi. U sh tab tavsiyalarini koordinatsiya qiladi, muv o fiq 

la sh tira d i va n a tija d a , a g a r v a z ifa la r m iqdori k o ‘p b o ‘lsa, B o 

shqaruv sifati yaxshilanadi.V azifalar m iqdori ko‘p bo'lsa, chiziqli tuzilm 

a rahbarining vazifalari ham ortadi. S hu sababli, am aliyotda boshqa q o 

'sh m a tu zilm alar vujudga keldi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---