Reja: kinetoplastidalarning umumiy tuzilishi. Parazit kinetoplastidalar vakillari. Parazit vakillarining keltirib chiqaradigan kasalliklari



Download 497,09 Kb.
Sana21.01.2022
Hajmi497,09 Kb.
#397639
Bog'liq
Bahodir 5

Reja: 1)Kinetoplastidalarning umumiy tuzilishi. 2)Parazit kinetoplastidalar vakillari. 3)Parazit vakillarining keltirib chiqaradigan kasalliklari.

Bu sinfga mansub hayvonlarda xivchin bilan bogʻlangan maxsus organi-kinetoplast boʻladi.Ayrim turlari (Bodo) erkin yashaydi.Asosiy koʻpchilik turlari parazit hayot kechiradi.

Parazit kinetoplastidalar orasida odam va umurtqali hayvonlar qonida parazit yashovchi-tripanozomalar urugʻi vakillari ayniqsa katta ahamiyatga ega.

Uyqu kasali tripanozomasi tabiatda yovvoyi hayvonlardan antilopalar qonida uchraydi.Tripanozomani se-se pashshasi antilopalardan odamlarga yuqtirish aniqlangan. Tanasi tasmaga oʻxshash yassi, uzunligi 20-70mkm keladi.Oldingi tomonida joylashgan bitta xivchini tanasini keyingi tomoniga yoʻnalgan.

Leyshmaniyalar ham tripanozomalarga birmuncha oʻxshash tuzilgan, lekin odam terisida va ichki organlarida parazitlik qiladi.Ular hujayra ichida parazitlik qilganida xivchin hosil qilmaydi,harakatsiz boʻladi.Uzunligi 4-7mkm boʻlgan bu parazitlarning ovalsimon hujayrasida bitta yadrosi va kinetoplasti bor.

Kinetoplastidalar xavfli kasalliklar keltirib chiqaradi.Uyqu kasali tripanozomasi Afrikaning tropik qismida yashovchi xalqlarda ogʻir uyqu kasalini keltirib chiqaradi.Tripanozoma qon plazamasida va limfa suyuqligida yashaydi.Keyinchalik orqa miya suyuqligiga oʻtib oladi.

Kasallanish alomatlari isitmalashdan boshlanadi va sekin-asta organizm ogʻir xastalikka chalinadi.Kasal kishi koʻp uxlaydi va juda ozib ketadi,davolash choralari koʻrilmaganda halok boʻladi. Triqancha turlari turli uy hayvonlarida ogʻir kasalliklar keltirib chiqaradi.Tripanosoma brucei soʻnalar yordamida tarqalib, Janubiy Osiyo mamlakatlarida qora mollarda parazitlik qiladi.

Tropik leyshmaniya yuz ,qoʻl va oyoqlar terisida parazitlik qilib, surunkali pendinka yarasini paydo qiladi.Yara 1,5-3 yildan keyin tuzalib ketadi, lekin uning oʻrni chandiq boʻlib qoladi.Tabiatda leyshmaniya paraziti kemiruvchilar(yumronqoziq, kalamushlar) va itlarda parazitlik qiladi.Kemiruvchilar inida yashaydigan qon soʻruvchi iskabtoparlar hayvonlar qonini soʻrganda leyshmaniyani oʻziga yuqtiradi.

Iskabtoparlar ichagida leyshmaniya boʻlinish orqali tez koʻpayadi; uning xivchini paydo boʻladi va faol harakat qiladi.Iskabtoparlar leyshmaniyani odamlarga yuqtiradi. Shunday qilib, leyshmaniya ham uyqu kasalligi qoʻzgʻatuvchisi singari tabiatda odam boʻlishi yoki boʻlmasligidan qat'iy nazar yovvoyi hayvonlar organizmida mavjud boʻladi.

Foydalanilgan dabiyotlar: "Umurtqasizlar zoologiyasi" O.Mavlonov, SH.Xurramov, X.Eshova "Umurtqasizlar zoologiyasidan amaliy mashgʻulotlar" S.Dadayev.


Download 497,09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish