Reja: Kirish. I bob. O’qitishning interfaol usullari

3. “Klaster “ .
Klaster inglizcha so’z bo’lib ( cluster ) , bosh , bir shingil , popuk ma’nosini anglatadi . Klaster – bu ma’lum bir mavzu bo’yicha o’ylashga yordam beruvchi strategiya bo’lib fikrlashning nochiziqli shaklidir .
Klasterni o’tkazish usuli
1 .Doskaning o’rtasiga tayanch , asosiy formula , tushuncha yoki fizik qonun yozib qo’yiladi .
2 O’quvchilar shu so’z bilan bog’liq hayoliga kelgan barcha so’z va gaplarni aytadilar . Ularni o’qituvchi , boshlovchi o’quvchi yoki fikr aytgan o’quvchining o’zi doskaga yozib qo’yadi .
3 Go’yalarni aytish va yozish belgilangan vaqt davomida amalga oshiriladi .
4 Yozish tugagach , yozilgan so’zlar orasida bog’liqlik tahlil qilinadi va chiziqchalar chiziladi .
Klasterga misol :
Kuch
Doira atrofiga :
Og’rlik kuchi , elastiklik kuchi , jism tezligini o’zgartiruvchi sabab , Nyuton ,
dinamometr , jism shaklini o’zgartiruvchi sabab …. yozilishi mumkin . bog’liqlik chiroyli chiqmasa shingil , yoki popuk hosil bo’lmay qoladi .
4 .“O’zligingni angla “
Har bir berilgan ta’rifdan so’ng “Siz kimsiz ¿ deb savol bilan murojat qilinadi . Nechanchi ta’rifdan so’ng javob to’g’ri topilishiga e’tibor beriladi va baholanadi .
Masalan :
Yer yuzida eng ko’p tarqalgan elementsiz . – Siz kimsiz ¿
Rangsiz , hidsiz , gazsiz . – Siz kimsiz ¿ Havodan og’ir , suvda juda oz eriydi , undan elektr uchquni o’tganda , yoki momaqaldiroqda va chaqmoq chaqqnda o’ziga xos hidga ega birikma hosil bo’ladi , Uning manashu birikmasi Yerni Quyoshning hafli radiatsiyasidan himoya qiladi ,Nafas olish , yonish , jonsiz va jonli tabiatdagi hamda texnikadagi ko’pgina jarayonlar uning ishtirokida boradi .Fotosintez jarayonida qatnashadi va inson tanasining 65% ni tashkil etadi .O’simliklar quruq biomassasining 45% ni tashkil etadi . Uni ko’zimiz bilan ko’ra olmaymiz , lekin vujudimizda his qilamiz .- J: O 2- Kislorod .
II guhuhga : Bu modda metalla oilasiga mansub , Kumushsimon oq rangli , yumshoq bolg’alanuvchan , kuchli magnit xossaga ega , issiqlikni va elektr tokini yaxshi o’tkazadi .Nam havoda u yemiriladi va sarg’ish – qo’ng’ir rangli birikma hosil qiladi , biologic jihatdan muhim element . Siz kimsiz ¿ U o’simliklarda yetishmasa xloroz kasalligi , kelib chiqadi uning bo’lagi tanani jarohatlasa havfli , lekin inson organizmida yetishmasa kam qonlik kelib chiqadi . U olma , anor , behi , sabzavotlar parranda tuxumi hayvonlar jigari tili , buyragi , talog’ida ko’p bo’ladi
Javobi : Temir .
5 . “Sinkveyn “ tuzish . Qisqa gapda katta o’quv axborotni o’z ichiga olgan qofiyalanmagan misra . Sinkveyn – fransuzcha so’z bo’lib “besh “ degan ma’noni bildiradi . U besh qatordan iborat bo’ladi .
1- qator : Mavzu bitta so’z bilan yoziladi .
2- qator : mavzu ikkita so’z bilan yoziladi .
3- qator : Mavzudagi voqea uchta so’z bilan yoziladi
4- qator : Munosabat , hissiyot to’rtta so’z bilan yoziladi .
5- qator : Mavzu mazmuni bitta so’z bilan yoziladi .
Masalan : IX sinflarda “Koinot haqidagi tasavvurlar bo’limi”da
1. Mars
2. To’rtinchi sayyora , qizil
3. Doimiy , murakkab harakatda .
4. Yer gruppasiga kiradi, tabiiy yo’ldoshlari ikkita , hayot mavjud emas .
5. Sayyora .
VI sinflarda Tezlik va uning birliklari mavzusidan:
1. Tezlik .
2. Vektor kattalik.
3. Texnikadagi asosiy parametr.
4. O’lchovchi asbobi spidometr , asosiy birligi m/s.
5. Fizik kattalik .
Bu vazifani musobaqa darslarida kichik guruhlarga uyga topshiriq sifatida berish mumkin .