Reja: kirish kon lahimlari haqida asosiy tushunchalar va atamalar

avzu: Yer osti kon lahmlarini o’tishda portlatish ishlari

Reja:

1. KIRISH

2. KON LAHIMLARI HAQIDA ASOSIY TUSHUNCHALAR VA ATAMALAR

3. YER OSTI KON LAHIMLARINING TASNIFI, ELEMENTLARI VA VAZIFAVIY TAVSIFI

4.SHPUR VA SKVAJINALARNI BURG‘ILASH TEXNIKASI HAMDA TEXNOLOGIYASI

5.XULOSA

6.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

KIRISH
Foydali qazilmalarni yer qa’ridan qazib olish hajmini oshirish uchun kapital va tayyorlov kon lahimlarining hajmini va o‘tish sur’atlarini oshirish lozim. Shaxta stvollarini o‘tishda bugungi kunda tez sur’atli stvol o‘tish komplekslaridan foydalanilmoqda. Gorizontal kon lahimlarini o‘tishda ichki yonuv dvigatelli, o‘zi yurar pnevmog‘ildirakli burg‘ilash mashinalari, yuklab eltuvchi mashinalar, mustahkamlagich va yordamchi pnevmog‘ildirakli mashinalar kon lahimlarini o‘tish samarasini oshirib bormoqda. Vertikal – tik ko‘tarilma kon lahimlarini o‘tishda Rossiyada ishlab chiqarilgan КПВ, КПРС va КПНlardan keng ko‘lamda foydalanilmoqda. Shuningdek, Shvetsiyaning «Atlas-Kopko» firmasi tomonidan ishlab chiqarilgan «Robbins» burg‘ilash komplekslaridan ham tajriba-sinov tariqasida Surxondaryo viloyatidagi Xondiza polimetall konida foydalanilmoqda. Bu komplekslar yordamida diametri 0,7 m dan 6 m gacha bo‘lgan skvajina burg‘ilash mumkin. Kombaynlar yordamida vertikal, qiya yoki gorizontal kon lahimlarini o‘tishda ishchilar bilan yoki avtomatik, ya’ni ishchilarsiz jarayonlarni bajarish mumkin. Bularning hammasi konchilar oldiga bugungi asosiy vazifa qilib qo‘yilgan. Lahim o‘tish kombaynlarini qo‘llash orqali lahim o‘tish jarayonidagi og‘ir mehnat sharoitini yengillatish mumkin. Shtrek lahimlarini o‘tishning rekord tezligi 1 oyda 1237,6 m bo‘lib, o‘ta zamonaviy texnikalar yordamida gorizontal kon lahimlarini o‘tish tezligi oyiga 200–300 m ga, tayyorlov qirquvchi lahimlarni o‘tish tezligi esa oyiga 150–250 m ga yetkaziladi, shuningdek, 1 m3 kon massasi uchun ketadigan sarf-xarajat miqdori 10–30 % ga kamayadi. 4 Kon lahimini o‘tish sur’atini yanada tezlashtirish uchun bugungi kunda amaliyotda kon lahimlarini o‘tishni yengillashtiradigan kon lahimini mustahkamlagichlarning turli xillaridan keng foydalanilmoqda, masalan, ankerli, sachratma beton, aralash va boshqalar. Kon lahimlarini o‘tishda ilg‘or texnologik sxemalardan foydalanish, malakali ishchi guruhlarni tuzish lozim. Bundan tashqari, kon lahimlarini o‘tishda namunaviy mustahkamlagich pasportlari, kon lahimlarining namunaviy loyihalari bo‘yicha jadal o‘tish maqsadga muvofiqdir. Texnologik sxemalar hamda zamonaviy va qudratli lahim o‘tish qurilmalari yordamida kelgusida gorizontal kon lahimlarini o‘tish tezligini oyiga 200, 300 va 500 m ga, vertikal kon lahimlarini o‘tish tezligini oyiga 120–140 m ga, qiya kon lahimlarini o‘tish tezligini esa oyiga 200 m ga yetkazish ko‘zda tutilgan. Texnologik sxema asosida kon lahimlarini o‘tishda ilg‘or ish uslubini tashkil etish orqali yuqori unumdorlikka erishish mumkin.