Reja: Kirish Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot tahlili, mazmuni va muhim vazifalari


Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat shakllari bo‘yicha doiraviy aylanishlari



Download 113,04 Kb.
bet6/7
Sana21.06.2022
Hajmi113,04 Kb.
#688492
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
MM-59 Ibragimov Baxodir

Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat shakllari bo‘yicha doiraviy aylanishlari

Aylanish muddati




0-1-
kun

1-2-kun

2-3-kun










Savdo
(chakana),
umumiy
ovqatlanish,
aloqa

Naqd
pul
50 mln

Tovar
sotib
olindi
50 mln

Tovar
qayta
sotildi
Naqdlik
75 mln

X

x

x

Aylanish muddati




0-1-oy

1-2-oy

2-3-oy

3-4-oy

4-5-oy ....




Sanoat,
transport,

Naqd
pul
50 mln

TMZ
sotib
olindi
50 mln

Boshqa
xarajatlar
30 mln

Tovar
zaxiraga
olindi
80 mln

Tovar
sotildi
100 mln

x

Aylanish muddati




0-1-yil

1-2 yil

2-3-yil

3-4-yil

4-5-yil

5-6-yil...

Qurilish,
qishloq
xo‘jaligini
ayrim
bo‘g‘inlari

Naqd
pul
50 mln

TMZ
sotib
olindi
50 mln

Xarajatlar
55 mln

Tugallanm
agan
ishlab
chiqarish
25 mln

Tovar
zaxiraga
olindi
85 mln

Tovar
sotildi


125 mln

Zaxiralar (tovarlar, tayyor mahsulotlar)ning pul mablag‘lari va pul ekvivalentlariga aylanish davriyligining sotish shakllari bo‘yicha ham farqlash mumkin.


8-jadval
Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat shakllari bo‘yicha doiraviy aylanishlari

Zaxiralarni_kreditga_sotish'>Zaxiralarni_naqdga_va'>Ko‘rsatkichlar

Aylanish muddati

Zaxiralarni
naqdga va
naqdsiz sotish

1-kun

2-kun

3-kun

4-kun

5-kun

6-kun....

Zaxiralarni
kreditga sotish

1-oy,
(1-yil)



2-oy,
(2-yil)

3-oy,
(3-yil)

4-oy,
(4-yil)

5-oy,
(5-yil)

6-oy...,
(6-yil)...

Zaxiralarni
chegirma va
ustama asosida
sotish

1
oygacha
20 foiz
chegirma

2
oygacha
15 foiz
chegirma

3
oygacha
10 foiz
chegirma

4
oygacha
5 foiz
ustama

5
oygacha
10 foiz
ustama

6
oygacha
15 foiz
ustama

Tarmoq va bo‘g‘inlarda xo‘jalik yurituvchi subyektlarning pul oqimida faoliyat turlarining salmoq darajalari ham turlicha bo‘ladi. Buni bevosita quyidagi jadval ma’lumotlaridan ko‘rib o‘tish mumkin.


9-jadval
Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat bo‘g‘inlari bo‘yicha salmoq darajalari

Kirim /
Chiqim

Operatsion faoliyatdan
chiqim

Investitsion
faoliyatdan
chiqim

Moliyaviy
faoliyatdan
chiqim

Opreatsion
faoliyatdan
kirim

Sanoat, savdo, transport,
qishloq xo‘jaligi, qurilish,
umumiy ovqatlanish

Sanoat,
transport,
qurilish

Sanoat

Investitsion
faoliyatdan
kirim

Sanoat, transport,qurilish

Sanoat,
qurilish

Sanoat,
qurilish

Moliyaviy
faoliyatdan
kirim

Sanoat

Sanoat

Sanoat

Balans

xxx

Xxx

xxx


4. Korxonaning pul oqimini shakllantirish muammolari va ularni takomillashtirish yo‘llari

Yuqoridagi hisob-kitoblar shuni ko'rsatdiki, "Olmaliq KMK" OAJ moliyaviy barqarorligi ko'rsatkichlari me'yoriy ko'rsatkichlardan past. Bu tashkilotning moliyaviy jihatdan beqaror ekanligini ko'rsatadi. Shu bilan birga, moliyaviy barqarorlikni tavsiflovchi ko'rsatkichlarning aksariyati 2020 yil oxiriga kelib kamaydi.


Avtonomiya koeffitsienti me'yoriy ko'rsatkichdan 2 baravar past. Moliyaviy qaramlik koeffitsienti normativdan yuqori. Bu kompaniyaning qarz mablag'lariga juda bog'liqligini va o'z majburiyatlari bilan etarli darajada ta'minlanmaganligini ko'rsatadi.
Moliyaviy barqarorlik koeffitsienti ham standartdan sezilarli darajada past. Demak, "Olmaliq KMK" OAJ ni moliyaviy jihatdan beqaror korxona deb hisoblash mumkin.
Moliyaviy risk koeffitsienti va investitsiya koeffitsienti ham juda past. Demak, "Olmaliq KMK" OAJ investitsiya uchun yoqimsiz korxona hisoblanadi. Hamkorlar ushbu korxonaga tovar yoki moliyaviy kreditlar berishda buni hisobga olishlari kerak.
O'z aylanma mablag'lari bilan ta'minlanish koeffitsienti manfiy qiymatga ega, ya'ni "Olmaliq KMK" OAJ o'z aylanma mablag'lari bilan ta'minlanmagan va o'z hamkorlariga juda hasad qiladi. Korxona zahiralari ham sheriklar hisobidan shakllantiriladi.
Shunday qilib, korxonaning balans tuzilmasini takomillashtirish va o'z mablag'lari ulushini oshirish zarur.
Sotish rentabelligi, umumiy kapital (aktivlar), aylanma mablag'lar va o'z kapitali kabi rentabellik ko'rsatkichlari pasayib bormoqda. Bunga korxona sof foydasining 2020-yilda kamayishi va asosiy va aylanma mablag‘lar tannarxining, shuningdek, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotishdan tushgan tushum miqdorining oshishi kabi omillar sabab bo‘lmoqda.
Ustav kapitalining ko'payishi hisobiga o'z kapitali miqdori ham oshdi qo'shimcha kapital. Ushbu ko'rsatkichlardan foydalanish samaradorligini oshirish korxona foydasining ortishi sharoitida mumkin. Va bu, o'z navbatida, ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulot tannarxining pasayishi, korxonaning boshqa daromadlarining ko'payishi va boshqa xarajatlarning kamayishi bilan mumkin.
O'qish davridan beri kamaydi va umumiy rentabellik, ya'ni ishlab chiqarilgan mahsulot, bajarilgan ishlar, ko'rsatilgan xizmatlarni sotish samaradorligi pasaygan. Ushbu korxonaning sotish rentabelligini oshirish uchun narx siyosatini, mahsulot turlarini qayta ko'rib chiqish va ishlab chiqarish tannarxini pasaytirish zarur.
"Olmaliq KMK" OAJ standart hajmlarda o‘z aylanma mablag‘lari bilan ta’minlanmagan. "Olmaliq KMK" OAJ moliyaviy jihatdan beqaror korxona hisoblanadi. Shuning uchun korxonaning majburiyatlarida o'z mablag'larining ulushini oshirish kerak.
"Olmaliq KMK" OAJ a zaxiralar va xarajatlar miqdori shakllanish manbalari miqdoridan oshib ketadi. Bu "Olmaliq KMK" OAJ inqirozga yaqin holatda ekanligidan dalolat beradi. Bankrotlik ehtimoli juda katta. Shuning uchun zahiralar va qarz mablag'larini qisqartirish dasturini zudlik bilan ishlab chiqish va amalga oshirish zarur.
Shunday qilib, "Olmaliq KMK" OAJ ning iqtisodiy-moliyaviy holati tahlili mazkur korxona samarali faoliyat yuritayotgani, lekin faoliyati samaradorligi past ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilot resurslaridan foydalanish samaradorligi ko'rsatkichlari ham past. Natijada korxonada bu korxonaning normal moliyaviy barqarorligini ta'minlamaydigan balans tuzilmasi shakllangan.
Korxona faoliyati samaradorligini oshirish va foydaning bir qismini o'z mablag'lari hisobidan korxona xavfsizligini oshirishga yo'naltirish kerak. Bu moliyaviy mustaqillik va barqarorlikni oshirishga olib keladi.
Shunday qilib, "Olmaliq KMK" OAJ ning asosiy muammolari:
Aylanma mablag'larning past aylanmasi, ularning ishlab chiqarish faoliyatining mavjud hajmlari uchun ortiqcha bo'lishi natijasida;
Ishlab chiqarishning erishilgan darajasini saqlab qolish va davlat buyurtmalarini olish zarurati;
Past rentabellik ko'rsatkichlari;
Kam moliyaviy barqarorlik.
3.2 "Olmaliq KMK" OAJ da pul oqimini oshirish yo'llari
Savdo bozori tahlili "Olmaliq KMK" OAJ mahsulotlariga toʻlovga qodir talab mavjudligi hamda uning yaqin kelajakda oʻsishi istiqbollarini koʻrsatadi. Mavjud ishlab chiqarish quvvati va texnologiya, tashkil etilgan ishchi kuchi va iste'molchilar bilan o'rnatilgan aloqalar hajmini oshirish imkonini berdi ishlab chiqarish va bozorda o'z o'rnini saqlab qolish. Biroq, kelajakda bozorda etakchi o'rinni saqlab qolish faqat mahsulot sifatini yaxshilash, ishlab chiqarish tannarxini kamaytirish, ishlab chiqarish fondini yangilash va qo'llash sharoitida mumkin. zamonaviy texnologiyalar, bu ishlab chiqarish va aylanma mablag'larga katta miqdorda sarmoya kiritishni talab qiladi.
"Olmaliq KMK" OAJ mahsulotlari – vertolyotlar ancha qimmat. Bundan tashqari, talabning keskin o'sishini ushlab turadi. Xaridorlar oddiy fuqarolar yoki kichik korxonalar bo'lishi mumkin emas. Asosan, "Olmaliq KMK" OAJ tomonidan ishlab chiqarilgan vertolyotlar turli davlat vazifalarini hal qilish uchun yirik kompaniyalar yoki alohida davlatlarning davlat idoralari tomonidan sotib olinadi.
Ushbu vaziyatni hal qilish korxonaning ishlab chiqarish dasturiga ko'plab iste'molchilar orasida talab qilinadigan va ular uchun qulay bo'lgan yangi mahsulotlarni kiritish bo'lishi mumkin. Marketing faoliyati "Olmaliq KMK" OAJ korxonaning mikro va makro muhitidan to'liq foydalanadigan mahsulotlarni topishga qaratilgan bo'lishi kerak.

Xulosa
Barqaror ishlaydigan korxonalarda joriy faoliyat natijasida hosil bo'lgan pul oqimlari investitsiya va moliyaviy faoliyatga yo'naltirilishi mumkin. Masalan, asosiy vositalarni sotib olish, uzoq muddatli va qisqa muddatli kreditlar va qarzlarni to'lash, dividendlarni to'lash va boshqalar uchun Rossiya Federatsiyasining ko'plab korxonalarida joriy faoliyat ko'pincha investitsiya va moliyaviy faoliyat bilan qo'llab-quvvatlanadi. , bu ularning beqaror iqtisodiy muhitda omon qolishini ta'minlaydi.
Pul mablag'lari taqchilligining salbiy oqibatlari korxonaning likvidligi va to'lov qobiliyatining pasayishi, xom ashyo va materiallar etkazib beruvchilarga muddati o'tgan kreditorlik qarzlarining ko'payishi, olingan moliyaviy kreditlar bo'yicha muddati o'tgan qarzlar ulushining ko'payishi, kechikishlarda namoyon bo'ladi. ish haqini to'lashda (xodimlarning mehnat unumdorligi darajasining mos ravishda pasayishi bilan), moliyaviy tsiklning davomiyligini oshirish va natijada - korxonaning o'z kapitali va aktivlaridan foydalanish rentabelligini kamaytirish.
Korxonaning pul oqimlarini shakllantirishga ilmiy yondashuvlar joriy va kelajakdagi davrlarda moliyaviy barqarorlik va to'lov qobiliyatini ta'minlashga imkon beradi. Shuning uchun ham mulk shaklidan qat'i nazar, har qanday korxonaning pul mablag'lari harakati moliyaviy boshqaruvning asosiy ob'ekti hisoblanadi.
Naqd pul bozor iqtisodiyoti sharoitida eng cheklangan (taqchil) resurs bo‘lib, firma muvaffaqiyati ko‘p jihatdan uning rahbariyatining naqd puldan samarali foydalanish qobiliyati bilan belgilanadi.
pul oqimining shakllanishini boshqarish korxona moliyaviy faoliyatining muhim yo'nalishi hisoblanadi. Korxonaning pul oqimining shakllanishiga moliyaviy rejalashtirishda hisobga olinishi kerak bo'lgan turli omillar ta'sir ko'rsatadi. Pul oqimini shakllantirish jarayoni bir necha bosqichlarni o'z ichiga oladi. Ularning izchil amalga oshirilishi kompaniyaga ishlab chiqarish jarayonini o'z vaqtida va etarli miqdorda moliyaviy resurslar bilan ta'minlash imkonini beradigan pul oqimini yaratishga imkon beradi.
"Olmaliq KMK" OAJ istiqbolli hisoblanadi ishlab chiqarish korxonasi aviatsiya sanoati. "Olmaliq KMK" OAJ faoliyatining iqtisodiy natijalari qoniqarli. Biroq, xarajatlarni kamaytirish va rentabellikni oshirish uchun moliyaviy menejment sohasidagi faoliyatni amalga oshirish kerak.
Kompaniya faoliyatining moliyaviy tahlili shuni ko'rsatdiki, hozirgi vaqtda "Olmaliq KMK" OAJ yetarli darajada moliyaviy barqaror korxona emas. Moliyaviy barqarorlik darajasini baholash "Olmaliq KMK" OAJ da zahiralar va xarajatlar miqdori shakllanish manbalari miqdoridan oshib ketishini ko‘rsatdi. Bu "Olmaliq KMK" OAJ inqirozga yaqin holatda ekanligidan dalolat beradi. Bankrotlik ehtimoli juda katta. Shuning uchun zahiralar va qarz mablag'larini qisqartirish dasturini zudlik bilan ishlab chiqish va amalga oshirish zarur.
Ushbu korxona samarali ishlaydi, lekin uning faoliyati samaradorligi past. Tashkilot resurslaridan foydalanish samaradorligi ko'rsatkichlari ham past. Natijada korxonada bu korxonaning normal moliyaviy barqarorligini ta'minlamaydigan balans tuzilmasi shakllangan.
Korxona faoliyati samaradorligini oshirish va foydaning bir qismini o'z mablag'lari hisobidan korxona xavfsizligini oshirishga yo'naltirish kerak. Bu moliyaviy mustaqillik va barqarorlikni oshirishga olib keladi.
Shunday qilib, "Olmaliq KMK" OAJ ning asosiy muammolari:
Aylanma mablag'larning past aylanmasi, ularning ishlab chiqarish faoliyatining mavjud hajmlari uchun ortiqcha bo'lishi natijasida;
Ishlab chiqarishning erishilgan darajasini saqlab qolish va davlat buyurtmalarini olish zarurati;
Past rentabellik ko'rsatkichlari;
Kam moliyaviy barqarorlik.
"Olmaliq KMK" OAJ ni barqaror rivojlanayotgan korxona sifatida o‘qish mumkin. Ammo uning faoliyati yetarli darajada samarali emas. Bu korxona resurslaridan foydalanish samaradorligining pastligining natijasidir. Shu sababli, ushbu korxona moliyaviy barqarorlikning past ko'rsatkichlariga ega va qoniqarsiz moliyaviy holatga tushib qolishi mumkin.
Shu sababli, ishlab chiqarilgan mahsulotni sotishdan tushgan tushumni ko'paytirish, uning sifatini va demak, tannarxini oshirish, xarajatlarni kamaytirish va olingan sof foydaning bir qismi hisobiga o'z kapitali miqdorini oshirish choralarini amalga oshirish zarur.
Operatsion bo'lmagan va operatsion xarajatlarning o'sishi ta'sirida "Olmaliq KMK" OAJ, sotishdan tushgan tushumning o'sishiga qaramay, pul oqimlarini qisqartirdi. Korxonaning ishlab chiqarish va marketing faoliyati bilan bevosita bog'liq bo'lmagan xarajatlarini kamaytirish bo'yicha ishlarni olib borish kerak.
"Olmaliq KMK" OAJ daromadlarning o‘sishi va tannarxning kamayishi hisobiga pul oqimlarini ko‘paytirish uchun katta moliyaviy zaxiralarga ega. Daromadning o'sishiga an'anaviy mahsulotlar - vertolyotlar ishlab chiqarishni ko'paytirish orqali ham, yangi mahsulotlarni o'zlashtirish orqali ham erishish mumkin. Bular uchuvchisiz uchish apparatlari bo'lib, ulardan foydalaniladi xozirgi vaqt katta talabga ega ham ichki, ham jahon bozorida.
"Olmaliq KMK" OAJ doimiy xarajatlarning ayrim moddalarini normallashtirish choralarini ko‘rishi zarur. Bu ishlab chiqarishning umumiy tannarxini pasaytiradi, demak, korxona foydasini oshiradi.

Download 113,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish