Reja: Moliyaviy natijalar, foyda va rentabellikni ifodalovchi ko’rsatkichlar tahlilining ahamiyati, mazmuni, maqsadi va vazifalari

Umumiy moliyaviy natijalar, ularning tarkibi, tuzilishi va ko’rsatkichlarning bir-biri bilan bog’liqligi

F1/F0		ST1/ST0		XK1/XK0		A1/A0		1
Sof foydaning o’sishi	<	Sotishdan tushumning o’sishi	<	Xususiy kapitalning o’sishi	<	Aktivlarning o’sishi	<	100
1.Aktivlar o’sishining sharti
2.Moliyaviy salohiyatning o’sishi sharti
3.Iqtisodiy salohiyatning o’sish sharti
4.Faoliyatning rivoji va taraqqiyotning sharti

Moliyaviy natijaga daxldor bo’lgan elementlarning bog’liqligi yuzasidan analitiklar quyidagi qoidaning saqlanishiga muhim ahamiyat qaratishi lozim.

Moliyaviy natijaga daxldor birliklar va ularning uzviyligi

Tahlil moliyaviy natijalar tug’risidagi hisobotni o’qish, vertikal, gorizontal, trendli tahlili, moliyaviy koeffisientlar va qiyosiy tahlil, omilli tahlil usullaridan foydalangan holda olib boriladi.

Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotni o’qishda uning satrlar bo’yicha ko’rsatkichlar tarkiblanishiga, moliyaviy natijaviylikni xarakterlovchi umumiy qatorlarning qiymat ifodasiga, hisobot davri va o’tgan yilning shu davri buyicha ma’lumotlarga umumiy izoh beriladi.

Vertikal tahlilda moliyaviy natijalarning shakllanishini bir qatorli va ko’p qatorli usullarida o’zaro farqlanishlarga va nisbiy o’zgarishlariga baho beriladi. Bunda asosiy jihat yakuniy, ya’ni jamlangan moliyaviy natijalar qatorida tarkib bo’yicha foyda va zararlarning salmog’iga baho beriladi.

Gorizontal tahlilda esa moliyaviy natijalarning shakllanish qatorlari, ko’rsatkichlari bo’yicha davriy o’zgarishlariga mutlaq va nisbiy ifodalarda baho beriladi.

Asosli yoki trend tahlilida moliyaviy natijalar va ular tarkibining yillar bo’yicha o’zgarishlariga va dinamik o’zgarishlariga baho beriladi. Eng muhim jihat asos yiliga nisbatan o’zgarishlariga baho berishga qaratiladi.

Moliyaviy natijalar tahlil tashqi va ichki sub’ektlar tomonidan olib boriladi. Ichki sub’ektlar tomonidan olib boriladigan tahlil ichki moliyaviy tahlil qatoriga kiritilib faqat shu korxonaning xodimlari tomonidan olib boriladi.

Biznesni boshqaruv qarorlarini asoslashda marjinal tahlil muhim rol o’ynaydi. Marjinal foyda tahlilida o’zaro aloqadorlikka ega bo’lgan iqtisodiy ko’rsatkichlarning uchta guruhini tarkiblash mumkin. Bu ko’rsatkichlar ishlab chiqarish (sotish) hajmi, xarajatlar (o’zgaruvchan va o’zgarmas) va foyda ko’rsatkichlaridir.

Marjinal tahlilning asosiy jihatlari quyidagilar bilan harkterlanadi:

-zararsiz ishlash hajmini aniqlash;

-korxonaning xavfsiz (zararsiz) ishlash doirasini belgilash;

-foydaning ko’zlangan hajmida mahsulot ishlab chiqarish hajmini belgilab olish;

- marjinal daromadlikka erishishida doimiy xarajatlarning kritik darajasini aniqlash;

-belgilangan topshiriqlarni uddalashda doimiy va o’zgaruvchan xarajatlar ta’sirida mahsulot bahosining kritik darajasini belgilab olish.

Ko’rsatkichlar	Aniqlanishi	Belgilar izoxi
1.Mutlaq marjinal daromad	ST-O’x	ST-sotishdan tushum O’x-o’zgaruvchan xarajat
2.Nisbiy marjinal daromad	MD/ST	MD-marjinal daromad
3.Operatsion richag	Fo’/STo’	Fo’-mahsulot sotishdan foydaning o’sishi STo’- sotish hajmining o’sishi
Mahsulot sotishdan foydaning o’sishi	F1-F0/F0	Foydaning joriy (1) va o’tgan (0) davr ko’rsatkichi
Sotish hajmining o’sishi	S1-S0/S0	Sotish hajmining joriy (1) va o’tgan (0) davr ko’rsatkichlari

Marjinal daromad ko’rsatkichlari

Спасибо всем за внимание!!!

Prepared by: Mr. Danger