Reja: neft haqida tushuncha neftni fizik kimyoviy xossalari gaz haqida tushuncha

3.5. Kollektorlarnnng suv, neft, gazga tg’yinganlngi (shimilganligi)

Neft va gazga shimilmasdan avval kollektorlar suv bilan shimilgan holatda bg’ladilar, deb faraz qiladilar. Sg’ngra gaz kelib, qatlamning eng yuqori qismini egallaydi, neft esa uning pastidagi joyni egallaydi deyiladi. Demak, gaz va neft ma’lum miqdordagi suvni siqib chiqarib, o’rnini egallangan bo’ladi. Xuddi shu sababdan bu jarayonda ma’lum miqdorda suv neftli va gazli qatlamlarda mavjuddir. Unday suvni qoldiq suvlar deyiladi. Bunday suvlar juda kichik yoriqlarni va donalarning atrofini g’ragan hamda bir-biriga tegib turgan qismlarini egallaydi. Demak, molekulyar va bog’langan suvlar bilan ular qo’shilib ketadi.

Neft va gaz mavjud kollektorning suvga shimilganlik koeffitsienti (K_s) deb, qoldiq suv hajmining hamma ochiq g’ovaklar hajmiga nisbatiga aytiladi. Xuddi shunga g’xshash kollektorning neftga shimilganligi koeffitsienti deb (K_n, K_g), kollektordagi neft miqdorning undagi ochiq g’ovaklikka nisbati tushuniladi. Bu tushunchalarni quyidagicha ifodalash mumkin; neftga shimilgan kollektor uchun:

K_s – K_n = 1

Gazga shimilgan kollektor uchun: 

K_s + K_g = 1