Samisi ik-319 talabasi ismatov sanjar mavzu

Ishsizlar ishlayotganlar bilan bir qatorda mamlakat ish kuchini tashkil qiladi. Iqtisodiyotda I. muammosini oʻrganishdan asosiy maqsad aholining ish bilan bandligini yaxshilash orqali mamlakat (korxonalar) i.ch. ni kengaytirish va aholi turmush darajasini yanada yaxshilashga aloqador tadbirlar ishlab chiqishdan iboratdir.

• Ishsizlar ishlayotganlar bilan bir qatorda mamlakat ish kuchini tashkil qiladi. Iqtisodiyotda I. muammosini oʻrganishdan asosiy maqsad aholining ish bilan bandligini yaxshilash orqali mamlakat (korxonalar) i.ch. ni kengaytirish va aholi turmush darajasini yanada yaxshilashga aloqador tadbirlar ishlab chiqishdan iboratdir.
• Ishsizlar safiga, odatda, nafaqat turli sabablarga koʻra ishdan boʻshatilganlar, balki oʻz ixtiyoriga koʻra ishdan ketganlar va yangi ish topishga harakat qilayotgan shaxslar ham kiritilishini qayd etish lozim. I.tarki-bi uning sabablariga kura ish kuchining 4 asosiy toifasini oʻz ichiga oladi: ishdan boʻshatilishi natijasida ish joyini yoʻqotganlar; ishdan ixtiyoriy ravishda boʻshaganlar; tanaffusdan soʻng ish qidirayotganlar; birinchi bora ish qidirayotganlar. Bu toifalarning oʻzaro nisbatlari iqtisodiy rivojlanish bosqichlariga bogʻliq.
• Mamlakat miqyosida 3—5% darajasidagi I. iqtisodiyot uchun normal holat (I. ning tabiiy chegarasi) hisoblanadi. I. darajasini pasaytirish uchun aholi bandligini taʼminlash davlat dasturlari ishlab chiqiladi, korxonalar qurilib, yangi ish oʻrinlari tashkil etiladi, xodimlarni yangi kasblarga oʻqitish, qayta tayyorlash ishlari amalga oshiriladi, bandlikka yor-dam jamgʻarmasi tashkil qilinadi.
• Mehnat qonunlariga koʻra, ishsizlarga mehnat birjalari orqali ishsizlik nafaqasi toʻlanadi.

Turlari:

• Ishsizlik 3 xil turga boʻlinadi, bular:
• Davriy ishsizlik
• Tuzilma ishsizlik
• Friktsion ishsizlik.

2019-YIL

• 2019-YIL
• O‘zbekistonda ishsizlik darajasi 2019 yilning I choragida 9,4 foizni tashkil etdi. Bu haqda Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi matbuot xizmati xabar berdi! Bu ko‘rsatkich 2018 yilning yanvar-dekabriga (9,3%) nisbatan 0,1%ga ko‘p, biroq 2018 yilning yanvar-mart oylariga nisbatan 0,3%ga pastroqdir.
• Eng yuqori ishsizlik darajasi 9,7% bilan Qoraqalpog‘istonda, Andijon, Qashqadaryo, Samarqand, Sirdaryo va Farg‘ona viloyatlarida qayd etilgan bo‘lsa, eng past ko‘rsatkich Toshkent shahrida (8,0%) aniqlandi. Ishga muhtoj aholi soni 1 391,1 ming kishini tashkil etdi.
• Ishsizlik darajasi 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar orasida 15,3%ni, shundan 15−25 yoshlilar o‘rtasida 17,1%ni, ayollar ishsizligi esa 13%ni ko‘rsatdi.
• Ijtimoiy faol bo‘lmagan aholi soni homiladorlik va tug‘ish ta’tilidagi yoki 2 yoshgacha bo‘lgan farzandlar qarovidagi ayollar (50,3 ming) ortishi hisobiga, garchi o‘z xohishiga ko‘ra band bo‘lmagan shaxslar (8,7 mingga) biroz kamaygan bo‘lsa-da, 4,186,8 ming kishini (1 foizga ko‘paygan) tashkil etdi.