|
Sana: _________________. 2019-yil 7-sinf «B», «V»
3 - Mavzu: O’rta Osiyoning geografik o’rganilish tarixi.
Darsning talimiy maqsadi: O`quvchilarga O`rta Osiyo tabiiy geografik o`lkasi haqida tushuncha berishda davom etish, uning tekshirilish tarixi haqida bilim berish.
Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi-o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish
Shakllantiriladigan kompetensiyalar: Axborotlar to’plash. Manbalardan foydalanish. Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo’lish, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o’stirib borish.
Statistik ma’lumotlar bilan ishlay olish, ularni to’g’ri solishtira olish, proporsiyalar tuzish orqali nisbiy ulushlarni aniqlay olish, jadval, diagramma va grafiklarni tuzish, ularning mazmunini tahlil qila olish.
Tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish, aniqlash, tushunish va tushuntirish, Geografik ob’ektlar, joy nomlarini to’g’ri qo’llay olish, Globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish, Tabiatni muhofaza qilish va ekologik madaniyat kabi fanga oid kompetentsiyalarni shakllantirish.
Darsning jihozi: Dunyoning tabiiy xaritasi, O`rta Osiyo va Qozog`iston tabiiy xaritasi, globus, darslik, 7 - sinf atlasi, yozuvsiz xaritasi.
Dars o`tish metodi: Aqliy hujum, suhbat, og`zaki bayon qilish.
Darsning borishi:
Tashkiliy qism: a) salomlashish; (5 daqiqa)
b) davomatni aniqlash;
v) sinf tozaligini tekshirish.
O’tilgan mavzuni mustahkamlash (10 daqiqa )
Umumiy tarizda savol-javob qilish
Yangi mavzu bayoni (15 daqiqa
O`rta Osiyo tabiatini o`rganish juda qadim davrlardan boshlangan.
O`rta Osiyo haqidagi dastlabki ma’lumotlarni Gerodot, Strabon, Arrian, Ptolemey va boshqalarning asarlarida uchratish mumkin.
O`rta Osiyo tabiatini o`rganish tarixi bir necha bosqichdan iborat.
Birinchi bosqich - “Buyuk ipak yo`li” mavjud bo`lgan davr. Ipak yo`li miloddan avvalgi II asrdan milodning XVI asrigacha asosiy savdo yo`li bo`lib hisoblangan. Bu davrda O`rta Osiyo tabiati Xitoy, arab va O`rta Osiyo olimlari tomonidan o`rganildi.
Ikkinchi bosqich - bu davr O`rta Osiyoning Rossiya imperiyasi bosib olinishi arafasidan to oktabr to`ntarilishigacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. O`rta Osiyo bu bosqichda har tomonlama turli maqsadlarda o`rganildi.
Uchinchi bosqich oktabr to`ntarishidan hozirgacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Bu davrda O`rta Osiyo tabiiy boyliklari juda tez sur’atlar bilan o`zlashtirila boshlandi.
Yangi mavzuni mustahkamlash: (7 daqiqa )
Qadimda O`rta Osiyo hududi qanday yirik davlatlar barpo etilgan?
Nima uchun O`rta Osiyo tabiatini o`rganish “Buyuk ipak yo`li” bilan chambarchas bog`liq?
Mustamlaka davrida O`rta Osiyo tabiati kimlar tomonidan o`rganligina
Uyga vazifa: Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish. (3 daqiqa )
O’.I.B.D.O’_______________ QO’ZIBOYEVA F.
Sana: __________________. 2019-yil 7-sinf «B», «V»
4 - Mavzu: O`rta Osiyo aholisi va siyosiy xaritasi.
Darsning talimiy maqsadi:O`quvchilarga O`rta Osiyo tabiiy geografik o`lkasi haqida tushuncha berishda davom etish, uning aholisi, aholining milliy tarkibi, hamda siyosiy xaritasi haqida bilim berish.
Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi-o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish
Shakllantiriladigan kompetensiyalar: Axborotlar to’plash. Manbalardan foydalanish. Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo’lish, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o’stirib borish.
Statistik ma’lumotlar bilan ishlay olish, ularni to’g’ri solishtira olish, proporsiyalar tuzish orqali nisbiy ulushlarni aniqlay olish, jadval, diagramma va grafiklarni tuzish, ularning mazmunini tahlil qila olish.
Tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish, aniqlash, tushunish va tushuntirish, Geografik ob’ektlar, joy nomlarini to’g’ri qo’llay olish, Globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish, Tabiatni muhofaza qilish va ekologik madaniyat kabi fanga oid kompetentsiyalarni shakllantirish.
Darsning jihozi: Dunyoning tabiiy va siyosiy xaritalari, O`rta Osiyo va Qozog`iston tabiiy xaritasi, darslik, 7 - sinf atlasi, yozuvsiz xaritasi.
Dars o`tish metodi: Aqliy hujum, suhbat, og`zaki bayon qilish, xarita bilan ishlash.
Darsning borishi:
Tashkiliy qism: a) salomlashish; (5 daqiqa)
b) davomatni aniqlash;
v) sinf tozaligini tekshirish.
O’tilgan mavzuni mustahkamlash (10 daqiqa )
Umumiy tarizda savol-javob qilish
Yangi mavzu bayoni (15 daqiqa
O`rta Osiyoda aholi juda qadim zamonlardan buyon yashab keladi. Ammo bu yerdagi xalqlarning turmush tarzi va xo`jaligi turlicha tarkib topgan.
O`rta Osiyoning tub aholisiga o`zbeklar, tojiklar, qozoqlar, qirg`izlar, turkmanlar, qoraqalpoqlar, afg`onlar, forslar kiradi.
O`rta Osiyo xalqlari jahon fani va madaniyatiga, davlatchilik ilmiga katta hissa qo`shgan buyuk allomalari, sarkardalari bilan faxrlanadi.
O`rta Osiyo aholisining ko`pchiligini o`zbeklar tashkil qiladi. O`rta Osiyoda tub millatlardan tashqari turli vaqtlarda ko`chib kelib, o`troq yashab qolgan ruslar, tatarlar, yahudiylar, ukrainlar, boshqirdlar, koreyslar, uyg`urlar, turklar va boshqa millatlar ham tarqalgan. Hozirgi paytda O`rta Osiyo aholisi 70 mln. atrofida.
O`rta Osiyo siyosiy xaritasining keyingi ikki asr davomidagi tarkib topishida bir necha bosqichlarni ajratish mumkin.
1-bosqich O`rta Osiyoning Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishi arafasidagi davrni o`z ichiga oladi. 2-bosqich mustamlaka davrini o`z ichiga oladi. Yangi mavzuni mustahkamlash. (7 daqiqa )
1. Rossiya imperiyasi Orta Osiyoni bosib bolmasidan avval uning hududida qanday davlatlar bor edi?
2. O`rta Osiyo mustamlakaga aylantirilgandan keyin u qanday ma`muriy birliklardan iborat bo`lgan?
3. 1917-1920-yillarda O`rta Osiyoda qanday mustaqil davlatlar tarkib topdi?
4. O`rta Osiyoning hozirgi siyosiy xaritasining paydo bo`lishiga nima sabab bo`ldi?
Uyga vazifa: Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish, yozuvsiz xaritaga O`rta Osiyo davlatlarini tushurish. (3 daqiqa ) O’.I.B.D.O’_______________ QO’ZIBOYEVA F.
Do'stlaringiz bilan baham: |
