Scientific progress volume ǀ issue ǀ 2021 issn: 2181-1601 Uzbekistan

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 4 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 661
Shudring nuqtasi
 
– 
berilgan bosim va tarkibli gazda birinchi namlik tomchisi 
kondensatsiyalanishidan yuqoriroq harorati bo’lib, nam va quritilgan gaz shudring 
nuqtalari farqi – shudring nuqtasining depressiyasi sanaladi. 
Shunga ko’ra quritish usullari quyidagicha tasniflanadi: 
1. Absorbsiya usuli – gazlarni glikolli quritish usuli; 
2. Adsorbsiya usuli
 
– gazlarni seolit, silikagel yoki, faol alyuminy oksidlari kabi 
adsorbentlar yordamida quritish;
3. Kondensatsiya usuli
 
– gazlarni gidratlanishga qarshi ingibitorlar 
(glikol yoki 
metanol) 
purkab sovutib, separatsiyalash;
4. Membranali usul
 
– gazlarni elastomerlar va shishasimon polimerlar yordamida 
quritish;
5. Kimyoviy usul
 
– gazlarni metallarning xlorli gigroskopik tuzlari 
(CaCl
2
 va b.)
yordamida quritish. 
Gaz sanoatida suyuq yutuvchilar yordamida gazlarni quritish keng qo’llaniladi. 
Gazlarni quritish qurilmada glikollarni qo’llash ikki ko’rinishda bo’ladi: gaz oqimiga 
glikolni purkash va absorbsion. 
Gazlarni quritish chuqurligi qo’llaniladigan absorbent turiga ham bog’liq (
1-
jadval
). 
1-jadval
. 
Gazlarni quritish absorbentlarining afzallik va kamchiliklari hamda 
qiyosiy tavsiflari
Absorbent
Afzalligi
Kamchiligi 
Kal’siy xlor 
eritmasi
Arzon. Solishtirma sarfi 
kam (1 mln. m
3
quritilgan gaz 
uchun 1,4-6,4 kg) 
Suyuq 
uglevodorodlar 
bilan emeul’siya hosil qiladi. 
H
2
S bilan kimyoviy birikma 
hosil 
qiladi. 
Elektrolitik 
korroziya. 
Gaz 
shudring 
nuqtasi 
depressiyasining 
kamligi (11-19,5 
0
S).