Scratch dasturlash muhiti

---

Scratch 
dasturlash muhiti

---

Scratch dasturining
tarixi
Scratch (skrech) dasturi 2007-yilda 
Massachusets universitetining
professori Mitchel Reznik va Alan Key 
boshchiligida yaratilgan
“
grafik
interfeysli dasturlash
muhiti”dir
. 
«
Dasturlash
– o‘qish
va yozich savodxonligi
kabi yuqori darajada
bo‘lishi
kerak
». 
М. 
Reznik

---

Scratch dasturlash muhiti
Scratch dasturlash muhitida dasturning
kodi rangli bloklardan hosil qilinadi
(
yig‘iladi
). 
Konstruktor shaklidagi bunday
bloklarning soddaligi dasturlashni
qiziqarli
o‘yin
shaklida
o‘rganish
imkonini beradi. 

---

ijrochi tomonidan
bajarilishi kerak
bo‘lgan
buyruq va
ko‘rsatmalarning
izchil ketma-
ketligi.
ALGORITM
inson vazifasini bajaruvchi
dastgoh (stanok), mashina, 
robot, dron kabilar
bo‘lishi
mumkin.
Algoritmning
ijrochisi
Ko‘rsatmalar
asosida
dastur yozish va uni
boshqarish
ko‘nikmasi
.
DASTURLASH
kompyuter tilida
yozilgan buyruq va
ko‘rsatmalar
yig‘indisi
.
DASTUR
kompyuterlar
uchun
dasturlar
yozishda
foydalaniladigan
maxsus tillar.
DASTURLASH
TILLARI
Dasturlash jarayonidagi
asosiy tushunchalar

---

Scratch 
dasturining interfeysi
Tilni
o‘rnatish
Fayl menyusi buyruqlari (yangi fayl
yaratish, loyihani kompyuterdan
yuklab olish, loyihani kompyuterga
saqlash)
Tahrirlash menyusi buyruqlari
(spraytni qaytari,sh, Turbo rejimini
yoqish / 
o‘chirish
)
Yo‘riqnomalar
Loyihaning nomi

---

Scratch dasturining interfeysi
Rangli bloklar
paneli
Bloklar paneli
Blok 
–
dasturning
eng kichik (minimal) 
fragmenti (
bo‘lagi
)
Markaziy panel
Bloklar (skriptlar)ni
taxlash oynasi
Spraytlar
ro‘yxati
Sahna (stage) 
–
dastur ishga
tushirilgandan
keyin spraytlar
harakatini kuzatish
mumkin
bo‘lgan
ishchi oyna.
Fon tanlash
Boshqarish
panellari

---

Scratch dasturining interfeysi
Guruhlar
Inglizcha
nomi
Rangi
Vazifasi
Harakatlar
Ko‘rinishlar
Ovozlar
Hodisalar
Boshqaruvchi
Sezgirlik
Amallar
O‘zgaruvchilar
Mening bloklarim
Motion
Looks
Sound
Events
Control
Sensing
Operators
Variables
My Blocks
Spraytlar harakatini
boshqarish
Spraytlar
ko‘rinishini
boshqarish
Spraytlar ovozini
boshqarish
Jarayonlarni boshqaradi
Boshqaruv tuzilmalari, hodisalarni
boshqaruvchi sarlavhalar
Arifmetik-mantiqiy
operatsiyalar
Yangi blok yaratish
Bloklar guruhlari panelining tasnifi:

---

Scratch dasturining interfeysi
Har bitta rangdagi blok
faqat
o‘ziga
birkitilgan
vazifalarni bajaradi.
Qo‘shimcha
bloklar
guruhlarini
qo‘shish
Skript (dastur) 
– ma’lum
algoritm asosida ketma-ket
taxlangan rangli bloklar.

---

Scratch dasturining interfeysi
Costumes
oynasi spraytlarni
o‘zgartirish
va yangi spraytlar
qo‘shish
yoki chizish uchun ishlatiladi.
Kompyuter xotirasidan
spraytni yuklash
Syurpriz (dasturning
o‘zi
tanlagan tasodiffiy sprayt)
Sprayt chizish
Dastur kutubxonasidan
spraytni yuklash
Sprayt (
ingl. sprite 
–
asraguvchi ruh, farishta
) 
–
Scratch dasturi 
stilida yaratilgan obyekt (qahramon). Spraytlar
o‘z
liboslari
(costumes) va ularni harakatga keltiruvchi buyruqlar (skriptlar)dan 
tashkil topgan.

---

Scratch dasturining interfeysi
Sahnani kichraytirish va
aksincha, kattalashtirish
tugmachalari
Skript( dastur)ni ishga
tushirish tugmachasi
Namoyishni xohlagan
vaqtda
to‘xtatish
tugmachasi
taqdimot holatiga
o‘tadi