Сезги аъзолари ёки анализаторлар физиологияси ва гигиенаси анализатор

3. ЭШИТИШ АНАЛИЗАТОРИ

• 5-8% информация беради, яна у одамда нутқнинг шаклланиши ва ўсишида муҳим аҳамият касб этади. Болада товуш эшитмаслик ҳолати нутқнинг ривожланмаслигига олиб келади.

ЭШИТИШ АНАЛИЗАТОРИ

• Эшитиш рецепторлардан
• Эшитиш нервидан
• КЯШ эшитиш марказдан ташкил топган

ЭШИТИШ АНАЛИЗАТОРИ

• Қулоқнинг тузилиши. 1. сандонча; 2- болғача; 3- узанги; 4 - ярим дойра каналлари; 5 –даҳлиз; 6,7 – эшитув нерви; 7 –чиғанок, 8 – даҳлиз; 9 – ноғора пардаси; 10 - евстахиев найи, 11 –товуш йўли.

• Одамда эшитиш аъзоси уч қисмдан, яъни ташқи, ўрта ва ички қулоқдан ташкил топган бўлиб, ташқи қулоқ, қулоқ супраси ҳамда товуш йўлидан иборат

Ташқи ва ўрта қулоқни бир-биридан 0,1 мм қалинлиқдаги ноғора пардаси ажратиб туради.

• Ташқи ва ўрта қулоқни бир-биридан 0,1 мм қалинлиқдаги ноғора пардаси ажратиб туради.
• Унга ўрта қулоқдаги суякчалар (болғача, сандонча, узангича) бирлашган бўлиб, улар товушга мос равишда тебранма ҳаракат қилади ва ҳосил бўлган тўлқинларни кучайтирган ҳолда ички қулоққа ўтказади.

Ички қулоқ суякли ва унинг ичидаги пардали лабиринтлардан иборат, уларнинг орасида перилимфа, пардали лабиринт ичида эса эндолимфа суюқликлари бўлади. Ушбу суюқликлар товуш таъсирида ноғора пардаси тебранишларини ўрта қулоқдаги суякчалар тебранма ҳаракатига кўра қабул қилади ва уларни нерв импулсларига айлантиришда муҳим аҳамият касб этади.

• Ички қулоқ суякли ва унинг ичидаги пардали лабиринтлардан иборат, уларнинг орасида перилимфа, пардали лабиринт ичида эса эндолимфа суюқликлари бўлади. Ушбу суюқликлар товуш таъсирида ноғора пардаси тебранишларини ўрта қулоқдаги суякчалар тебранма ҳаракатига кўра қабул қилади ва уларни нерв импулсларига айлантиришда муҳим аҳамият касб этади.

Суякли лабиринт учта, яъни даҳлиз, чиғаноқ ва ярим доира каналларидан ташкил топган. Чиғаноқ ичида товуш қабул қилувчи рецептор - спиралли кортиев аъзоси жойлашган. Кортиев аъзосида товуш қабул қиладиган ички (3500) ва ташқи (1200) тукли ҳужайралар бўлади. Ушбу ҳужайралардан эшитиш нерви бошланади.

• Суякли лабиринт учта, яъни даҳлиз, чиғаноқ ва ярим доира каналларидан ташкил топган. Чиғаноқ ичида товуш қабул қилувчи рецептор - спиралли кортиев аъзоси жойлашган. Кортиев аъзосида товуш қабул қиладиган ички (3500) ва ташқи (1200) тукли ҳужайралар бўлади. Ушбу ҳужайралардан эшитиш нерви бошланади.

• Одам эшита оладиган энг баланд товуш 20000 Гц га, энг паст товуш эса 12-24 Гц га тенг. Шундан баланд товушлар(масалан, реактив моторли самолётнинг товуши), қулоқда оғриқ пайдо қилади паст товушлар умуман эшитилмайди.