Шахарсозлик нормалари ва қоидалари

2.13. Табиий ёритилган хоналар, фрамуга, дарча (форточка) ёки бошқа қурилмалар орқали шамоллатилиши таъминланиши керак.
Квартиралар тўғри ёки бурчаклама шамоллатиш билан таъминланиши керак, тик йўналишда шамоллатишга (аэрацион шахтлар орқали) ҳам йўл қўйилади, бунда ҳар бир шамоллатиш шахтасига бита квартира бириктирилади(уланади).
Ҳавони бир квартирадан бошқасига оқиб ўтишига йўл қўйилмаслиги керак.
Бир томонлама жойлашган бир ва икки хонали квартираларни ойнакланмаган холл майдончалар, зинапоя бўлмаси ёки ташқарига очиқ квартирадан ташқари хоналар орқали шамоллатишга йўл қўйилади.
Йўлакли (коридор) турдаги ётоқхона биноларида яшаш хоналарини бевосита табиий ёритилган ва тўғри ёки бурчаклама шамоллатиладиган, узунлиги 24м гача бўлган умумий йўлаклар (коридорлар) орқали шамоллатишга йўл қўйилади.
2.14. Турар-жой биноларини тархланиши (планировкаси) жойланиши ва уфққа нисбатан ўрни яшаш хоналарини 22 март–2 сентябр даврида узликсиз давом этадиган инсоляцияси 2,5 соатдан кам бўлмаслигини таъминлаши керак; кун давомида инсоляциянинг умумий вақти 0,5 соатга ошганда яшаш хоналарини инсоляцияси бир марта узилишига йўл қўйилади.
Бир-, икки- ва уч хонали хонадонларда камида бир хонада; тўрт-, беш-, олтихоналикда-ками-да икки хонада инсоляцияни нормаланган давомилилиги таъминланиши керак.

Ётоқхоналарда қоида тарзида яшаш хоналарининг камида 60%, интернат-уйлар эса камида 75% инсоляция қилиниши керак.
Изоҳ: Турар-жой биноларини жойлашишини, уфққа нисбатан ўрни, бинолар оралиғи ШНК 2.07.01 талабларига мувофиқ бўли-ши керак.
2.15. Турар-жой бинолари уфққа нисбатан ноқулай жойлашганда яшаш хоналарини ортиқча қуёш радиоацияси ва жазирамадан сақлаш кўзда тутилиши керак. I ва II минтақаларда яшаш хоналари деразалари уфқнинг ғарбий қисмига 200-290° оралиғида қаратилмаслиги керак. Уфқнинг кўрсатилган қисмига: иккихонали квартирада – битта хонани, учхоналикда-икки-тагача, ётоқхоналарда – соябон қурилмаси бўлганда ёки махсус ойнакланган бўлса, кўпи билан 25% яшаш хоналари қаратилишига йўл қўйилади.
I ва II минтақаларда яшаш хоналари уфқнинг 200-290° секторига қаратилганда ташқи соябон қурилмалари қўлланиниши керак; турар-жой қўлланилиши керак; турар-жой қулайлиги «яхшиланган» ва «юқори» классида соябон қурилмаси: I минтақада-70-290° оралиғида, II минтақада – 180-290° оралиғида қўланилиши керак.
II минтақада соябон 1-4 қаватли биноларда кўкаламзорлаш воситаси билан таъминланади. I минтақада кўкаламзорлаш ҳисобига эришиладиган соябон 2 қаватгача бўлган биноларда самаралидир. IА ва IГ остминтақаларда сидирға (тешик-телугсиз) соябон тавақалари қўллаш тавсия этилади.