Sharq tillari

2.2.Koreys romanchiligi asoslari. Kim Manchjun
XVII asr Koreya adabiyotida, shuningdek mamlakatning butun ma'naviy hayotida, Imchjin urushi va Manjuriya istilosi voqealari o'z izlarini qoldiradi. Bu voqealar vatanparvarlik tuyg'usining o'sishiga va shu bilan birga adabiyotda daosizm, buddizm g'oyalarining rivojlanishiga olib keldi. Koreya feodal jamiyatining chuqur qarama qarshiliklari, yapon va manjur istilolari kuchayishi, mamlakatni ichki siyosiy va iqtisodiy tanazzulga olib keldi. Feodal byurokratik tizimning vayronagarchiliklari, nomuvofiqligi, mamlakatni tashqi siyosat izolatsiyasiga olib boradigan "yopiq eshiklar" siyosati, Koreyada ilm-fan va madaniyatning taraqqiy etishiga putur yetkazdi. Siyosiy va iqtisodiy beqarorlik, partiyalarning hokimyat uchun kurashlari, ko'plab ziyoli odamlaring davlat xizmatidan hafsalasi pir bo'lishiga, davlatga ishonchsizlik hissining ortishi, jamiyat mavqeining zaiflashib borishi kabi vaziyatni yuzaga keltiradi. Alternativ davlat xizmatiga o'tishning yagona chorasi tarki dunyo qilish edi. Ziyoli tabaqaning boshqa a'zolari mavjud korrupsiya va islohotlarni tanqid qiladilar. XVII asrning o'rtalariga kelib muxolifatdagi "Sirxak" mafkuraviy harakati paydo bo'ladi. Sirxakistlar "Amaliy bilimlar uchun" harakat yoki "haqiqiy fanlar maktabi"ni qayta tashkil etishning tarafdorlari, mamlakatni inqirozdan chiqarish yo'llarini turli sohalarga oid islohotlarda ko'radilar. "Sirxak" tarafdorlari amaliy -gumanitar ta'limning asosini tashkil etgan qadimgi xitoy manbalarini chuqur o'rganishdan, ya'ni kitobiy bilimlarni maqsadsiz o'rganishdan farqli O REDMaxishda haqiqiy foyda keltiradigan amaliy fanlarning ustuvorligiga Al Quasoslangan ta'lim islohotini qo'llab-quvvatlaydilar. Sirxakistlar Xitoy va G'arbning ilmiy va texnik yutuqlaridan foydalanishga undaydilar, eng qobilyatli yoshlarni Xitoyda o'qishga yuborishni taklif qiladilar. Ular mamlakatda iqtisodiyot va ilm-fan rivojlanishiga to'sqinlik qiluvchi siyosatga qarshi chiqadilar. O'rta asrlarda past tabaqadan chiqqan iqtidorli odamlarni davlat xizmatiga olishga qonun to'sqinlik qilgan. Shuning uchun sirxakistlar yuqori tabaqa vakillarini nafaqat korrupsiya va nosog'lom turmush tarzi uchun tanqid qiladilar, balki barcha tabaqa uchun bilim olishda teng imkoniyatlarni joriy qilishni talab qildilar. Ta'lim, din islohotlaridagi muhim jihat unvon uchun davlat imtihonlarini bekor qilish talabi edi. Unvon uchun uch bosqichli imtihonlar tizimi: qadimgi xitoy matnlarini, birinchi navbatda, tarixi, falsafa va mumtoz adabiyotga oid manbalarni uzoq muddatli o'rganishga qaratilgan edi. Konfutsiy kanonik kitoblarini o'rganishga alohida e'tibor berilgan. XVII asrda dogmatizm va turg'unlikka olib kelgan ushbu ta'lim tizimining bir tomonlama ekanligi to'liq namoyon bo'ldi. Tabaqalarga qo'yilgan cheklovlar, boshqa mamlakatdan, viloyatlardan poytaxtga ko'chib o'tgan o'qituvchilarga xizmat ko'rsatish bilan bog'liq katta xarajatlar proteksionizm 35 va korrupsiya haqida gapirmaganda ham, bu ta'lim tizimi amaldagi byurokratik apparat uchun kadrlar tayyorlab, mamlakatni zaiflashtirgan. Barcha koreys adiblari imtihon topshirishi munosabati bilan asosan, axloqiy tarbiya va mamlakat bo'ylab sayohat qilish kabi motivlar adabiyotda keng tarqalgan edi.
Kitobiy sxolastikaga tanqidiy munosabatlar XII-XIV asrlarda pxesolda allaqachon aniq namoyon bo'lgan edi va XVII asrga kelib sirxakchilar harakati konteksida faollashtirilgan. Sirxakchilarning harakat jarayoni birinchi navbatda islohot talablarini yangilashga qaratilgan edi. Ularning fikricha, yerdan foydalanishni tartibga solish dehqonlarni ekspluatatsiya qilinishdan, qashshoqlikdan qutqaradi. O'z asarlarida sirxakistlar hukmron tabaqalarning nohaqligini fosh qilib, tabaqa tengsizligiga qarshi chiqishdi va qonun oldida barchaning teng ekanligi kabi davolarni ilgari surdilar. "Agar inson qobilyatli va bilimli bo'lsa, u savdogar yoki yer egasining o'g'li bo'lmasa ham, uning jamoat lavozimiga kirishiga yo'l sabablar yo'q. Agar biror kishi savodi va iste'dodi bo'lmasa-da, u yuqori martabali o'g'il bo'lsa, uni yomon deb topishga to'sqinlik qiladigan sabablar ham yo'q", -degan edi bu harakatning yetakchilaridan biri Xon De Yon. Sirxakistlar orasida Xon De Yon. Pak Chivon, Chon Yagyon, Li Yonxyu kabi taniqli mutaffakir va bor. Yonjo (1705-1776) va Chonjo (1777-1800) kabi qirollar ham taniqli sirxakchilar edilar. Ular mamlakatda ilm-fan, iqtisod va madaniyatni rivojlantirish uchun ko'p ishlarni amalga oshirdilar. Masalan, ularning say-harakatlari bilan tarix, geografiya, agrotexnika, tibbiyotga ilmiy jurnallar nashr etildi. Davlat imtihonlaridan o'tganlar doirasi kengaytirildi, bir qator o'ta og'ir jinoiy jazolar bekor qilindi, tashqi savdoni yo'lga qo'yish va qo'shni davlatlar bilan diplomatik aloqalami tiklash bo'yicha ko'pgina ishlar amalga oshirildi.⁹ shoirlar
Koreya tarixida Sirxak harakati murakkab va ziddiyatli hodisa Obyektiv ravishda, Sirxak harakati va uning vakillari tomonidan feodal munosabatlar va feodal mafkurani tanqid qilish, islohotlarga bo'lgan talab, shubhasiz, Koreyada antifeodal kayfiyat va harakatlarning kuchayishini aks ettirdi. Ammo islohotchilar shaxs va jamiyat haqidagi an'anaviy konfutsiycha qoidalardan tashqariga chiqa olmadilar. Sirxakistlar o'zlarini sodiq fuqarolar deb tan olishdi va davlatning poydevorini mustahkamlashdagi asosiy vazifa -jamiyatni ma'rifat islohot va huquqiy jihatdan takomillashtirishdan iborat deb bilishdi. Tarixiy sharoitlar sirxaksitlarga islohot doirasidan chiqib ketishga imkon bermadi va jamiyatda barchani teng huquqli etishga erishish ular uchun utopiya (xayolot) bo'lib qoladi. Ammo o'zlarining harakatlarida davrning eng dolzarb muammolarini ko'tarib chiqdilar, jamiyatdagi feodal munosabatlarga qarshi kurashish talablarini ifoda etdilar.XVII asr koreys adabiyotida jamiyatdagi ijtimoiy kayfiyat o'ziga xos tarzda aks ettirilgan. Adabiyotning turli janrlari uchun umumiy yo'nalish shaxsning yangi rolini ko'rsatish edi. Bu davr nasrida insonning shaxsiy hayotiga, uning faoliyatiga, his-tuyg'ulariga va hayotiy tajribalariga alohida e'tibor beriladi. Ayni shu davrda yuzaga kelgan koreys romani katta sujetli asar sifatida ijtimoiy muammolarni ko'tarib chiqadi. Birinchi koreys romani muallifi -Kim Manjun taniqli davlat arbobi, ensiklopedist olim edi. U matematika, astronomiya, geografiya iqtisodiy muammolar, ta'lim va ma'rifat masalalarini o'rgandi. Yozuvchining mamlakat ma'naviy hayoti, tarixiga qo'shgan muhim hissasi koreys madaniyati va ona tiliini targ'ib qilishidir. Kim Manjunning yozuvchi sifatida ijtimoiy faoliyati va siyosiy partiyadagi faoliyati 1685-yilda, o'zi mansub bo'lgan siyosiy partiya mag'lubiyatga uchragach to'xtatildi. Kim Marju janutga surgun qilingan va surgunda vafot etgan.
Kim Manjun o'z romanlarida shaxsning ijtimoiy faoliyati muhimmi yoki dunyoviy tashvishlardan qochib, tarki dunyo qilish kerakmi, degan masalani qo'yadi. Keng qamrovli tarixiy voqealarni tasvirlash bilan birga badiiy nasrning keyingi rivojlanishini ham belgilab berdi. Kim Manjun hayotining oxirgi yillarida ikkita roman yozdi: "Sa xonimning janubga sayohati", "To'qqizning tumanli tushi". Koreys adabiyotshunosligida "Sa xonimning janubga sayohati" romani siyosiy partiyaning mag'lubiyatiga olib kelgan saroy to'ntarishiga yozuvchilar tomonidan bildirilgan birinchi munosabat deb qaraladi. An'anaviy adabiyotda, odatda, ayollar uydan surgun qilingan va yovuz kanizak sifatida tasvirlangan bo'lsa, Kim Manjun qirolicha Inxyon taqdiri haqida yozgan. XVIII asrda “Fazilatlli fuqaro Inxyonning haqiqiy tarixi” tarjimai holi paydo bo'ladi. Saroy memuar adabiyotining bu namunasi dramatik voqealar qirol Sukchonning hukmronligi davridagi saroy partiyalari kurashlari va to'ntarishlar bilan bog'liq tarzda yuzaga keladi. Qirolicha Inxyonning o'z bolalari yo'q edi va Konfutsiy axloq kodeksiga ko'ra bepushtlik "xotinning yomon niyati" deb hisoblangan va ajratish uchun asos bo'lgan. Ushbu qonundan foydalanib, muxolifat partiyasi uni hokimiyatdan chetlashtiradi va uning o'rnini kanizagi bilan almashtiradi. Natijada Inxyon yovuz bir kanizakni ta'qib qilib, fitna va jodugarlik qurboniga aylanadi, oxir-oqibatda halok bo'ladi. Inxyon - namunali ayol, uning barcha fazilatlari Konfutsiyning e'tiqodlariga mos keladi: u beozor va sabr-toqatli, bevafolikka chidaydi, taqdiridan nolimaydi, o'g'liga qarshi kurashishga harakat qilmaydi. Qahramonning ijobiy fazilatlari, namunali xulq-atvori, agar er, davlat va oila oldidagi majburiyatlaridan voz kechsa ham, oiladagi uyg'unlikni buzolmaydi. Qirol Sukchon davlat oldidagi burchi va oila boshlig'i ekanligini unutadi, soliha turmush o'rtog'ini rad etadi, makkor kanizakning ta'siri ostida qoladi va "besh asos" va "uchta axloqiy tamoyil" dan voz kechib, qirolichaning o'limiga va mamlakatdagi tartibsizliklarga sababchi bo'ladi. Kim Manjunning "Sa xonimning janubga sayohati" romanida qirolicha Inxyonning fojiali halokati Sa xonimning taqdirida aks etadi. Sa xonimning ibratli fe'l-atvori, uning Konfutsiy idealiga mosligi romanda izchil ta'kidlangan. Bo'lg'usi qaynota, Lyo Yonsuning otasi ta'kidlashicha, Sa eng go'zal qiz emas edi. Yosh xonimlarning dindorligi, axloqiy pokligi, hattotlik istedodi tekshiriladi: Sa Koreyada mehribonlik ma tadasi Kvansum nomi bilan tanilgan Buyuk bodhisattva sehrgari Guanning maqtovlarini yozadi. Bundan keyin sochlari yoyilgan oq xalat kiygan, yolg'iz "Buyuk qayg'u" odamlarining qiyofasi deyarli Sa xonimning paydo bo'lishi bilan bog'liq. Bu assotsiativ xoslikni afsonaviy pok ayollar bilan taqqoslanganda, qahramonning an'anaviy, shartli, umumlashma portretini yo'qqa chiqaradi. Kim Manjun romanida ma'rifiy g'oyalar aks ettirilgan. Yozuvchi koreys adabiyotida birinchi marta feodal oiladagi gender masalasini ko'taradi.
XVIII asrda demokratik adabiyotda bu masala shaxsiy muammolar bilan bir qatorda asosiy o'rinni egallaydi. Xonim Sa Yanban Konfustiy nuqtai nazarida ideal ayol: U oila manfaaatlariga sodiq bo'lgan, erining xoxishiga bo'ysunadigan, rashk qilmaydigan ayol, odamlarga mehribon. Bundan tashqari, u adabiy iste'dodga ham ega: u klassik xitoy adabiyotini yaxshi biladi, she'r yozadi. Uning talabiga binoan eri uyga kanizakni olib keladi, chunki u oilaning manfaati uchun birinchi navbatda, naslni davom ettirishni talab qilingan. Sa xonimning esa bolalari yo'q edi. Taqdir bunday munosib ayolni og'ir sinovlarga duchor qiladi. Uy bekasi va uning sevgilisi, uy xo'jayinining kotibi bilan sodir etgan fitnalar va jinoyatlar oxir-oqibat xo'jayinni tuhmatlarga ishontirishadi, natijasida u Sa xonimni uydan haydab chiqaradi, oilaviy axloq normalarini buzadi. Sa xonim xotirjamlik bilan barcha sinovlarni boshdan kechiradi va buddist rohiba uni o'limdan qutqaradi, bir necha yildan keyin turmush o'rtog'i bilan birlashadilar. Lyo Yonsu ham xuddi u kabi taqdir qiyinchiliklarini boshidan kechirgan va kotibi Ton Chixonning tanbehlaridan, insofsiz odamlarning hiyla -nayranglaridan aziyat chekadi, sevgilisi kanizak Kyo va birinchi vazirning sevgilisi, surgun qilingan vazirning oilasi izsiz yo'q bo'lib ketishadi. Bu orta asrlarda eng yomon jazo hisoblanar edi. Lyo Yonsu, Sa xonim dushmanlarini fosh etish va aybsizligini isbotlash uchun hech narsa qilmaydilar. Boshidan o'tgan voqealarga qaramasdan u faqat pokligini va yuqori axloqiy fazilatlarini saqlab qoladi. Jinoyatchi vazir va uning barcha tarafdorlari qirolning buyrugiha binonan surgundan qaytariladi. Sa xonimning yordamchisi rohiba uni o`limdan qutqaradi. Kim Manjun badiiy adabiyotda birinchi marta oiladagi shaxsiy nizolarni davlat muammolari bilan bog'liq holda ko'rsatadi, har bir shaxsiy harakat butun davlatda jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligini ochib beradi. Lyo Yonsu uyida bunday vaziyatga yo'l qo'ydi chunki oila boshlig'ining axloqiy burchini unutgan, marhum Ootasirinig ko AMERalariga amal qilmagan, oqsoqollarning maslahatlariga quloq solmagan, ayyor kanizak va unig sevgilisi ta'sirida bo'lgan.Uyg'unlikka erishish uchun, muallif fikriga ko'ra har bir odam boshqalar oldidagi burchini bajarish kerak¹⁰. Koreyalik ayollarning oiladagi ahvoli haqidagi masalani ko'targan Kim Manjun buni aniq bir tarzda hal qila olmaydi. Muallifning qarama-qarshi dunyoqarashi murosaga olib keldi: Yangi ma'rifat Konfutsiy axloq normalari bilan to'qnashadi, Sa xonim va Lyo Yonsuning portretlari tarixiy tarmjimai hollar qahramonlarining qiyofalari bilan bir xil prinsiplar asosida yaratilgan: ularning xatti-harakatlari u yoki buni oldindan aytib o'tilgan afzalliklar yoki kamchililarning tavsifi sifatida berilgan. Qahramonlarning harakatlari o'zgarmas(statik), dinamikasiz, yo'l qo'yilgan xatolar va qasos Konfutsiy qoidalariga ergashish yoki ularga itoat etmaslik oqibatida yuzaga keladi. Shaxsiy hayot va davlat ishlarning o'zaro shartliligi g'oyasi qahramonlarning shaxsiy dushmanlari bo'lmagan paytda yuzaga chiqadi. Salbiy qahramonlar hamma vaqt davlatga zarar yetkazuvchi jinoyatchilar sifatida namoyon bo'ladilar. Masalan, g'azabnok kanizak, jinoyatchi vazir, avantyurist Ton Chxon obrazlari jirkanch ishlarga qo'l uradilar. Kanizak Kyo Sa xonimga tinmay tuhmat qiladi. Ton Chxon va Kyo nafaqat Sa xonimni quvg'in qiladi, balki ular amaldorlarning xizmatlaridan foydalangan holda yovuzylik qiladilar: Ton Chxon vazir tomonidan okrug gubernatori etib tayinlanadi va odamlarni talon taroj qilishdan ham bosh tortmaydi. U nafaqat xo'jayinning raqibi, balki xiyonatkor amaldor sifatida tasvirlangan. Lyu Yonsu dushmanlarni jazolaydi, lekin shaxsiy qasos uchun emas, balki davlat xizmatidagi mansabdor shaxs sifatida shtatdagi tartibsizliklardan keyin jamoat tartibini tiklaydi va aybdorlarni jazolaydi. Koreys adabiyotida an'anaviy bo'lgan obraz -yovuz kanizak buzg'unchiliklar boshida turadi, u oilaning poydevorini buzadi, xo'jayinini vasvasaga solib, qonuniy xotinlik huquqini tortib olmagunicha tinchimaydi. Ton Chxon odobsizligi va ochko'zligi tufayli fosh bo'ladi va barcha qilmishlari uchun qonun oldida javob beradi, qatl qilinadi. "Xon Gil Don haqida qissa" dagi kabi, bu asarda ham Lyu Yonsu davlat boshqaruvidagi tartibni va adolatni tiklaydi, ya'ni Kim Manjun ma'rifatli monarxiya tamoyillariga sodiq qoladi. Davlat miqyosidagi nizolar oilaviy mojarolarga o'xshaydi, chunki oilada ham uning har bir a'zosining burchiga ko'ra qat'iy iyerarxiya belgilangan. Agarda bir kanizak (oddiy Rayol o'z burchini sidqidildan bajarsa, o'z navbatida xonim unga xushmuomalalik bilan murojaat qilsa, shunda oilada tinchlik va hamjihatlik hukm suradi. Kim Manjun navbatdagi kanizak LimninKyoning o'ziga xos antagonisti sifatida taqdim etadi: u xo'jayin va Yoshi ulug' xonim (qonuniy turmush o'rtog'i) ga xizmat qiladi, oila manfaatlariga sodiq qoladi va o'g'il tug'ib beradi. Sa xonim oilasi birlashganidan so'ng Lyu Yonsu yana oilani davom ettirishi uchun uyga kanizak olib kelishini talab qiladi. Roman ekspozitsiyasi yana takrorlanadi. Muallif o'quvchiga ideal oilaviy munosabatlar namunasini ko'rsatadi: Bu safargi tanlov juda muvaffaqiyatli bo'ldi. Limning asosiy yutug'i Sa xonim uning o'g'lini (lin A) oilasiga qaytishi, surgun qilinishidan oldin tug'ilgan merosxo'r qiladi. Kanizak Kyo Lin Ani cho'ktirishni buyurdi, lekin osmon yigitni qutqardi va bashoratli tushdan keyin Lim uni asraydi va tarbiyalaydi. Orzu motivi o'rta asr qissalari va romanlarida muhim o'rin tutadi. "Adabiyotshunoslik Epik asarlarning syujet asosini tashkil etuvchi motivlarni bilmasdan ularning mohiyatini anglash mushkul. terminlarining ruscha-o'zbekcha izohli lug'ati"da "Motiv syujet tarkibidagi halqalardan biri", deyilgan. Epik asarlarning syujet va motivi haqida mutaxassis olimlarning qarashlari turlicha. Biroq ko'pchilik olimlar rus olimi A. N. Veselovskiyning bu boradagi fikrlariga asos sifatida tayanishadi. Mazkur olim motivlarning syujetni yuzaga keltiruvchi eng asosiy bo'g'in ekanini ta'kidlab, "Motivlar birlashib, syujet halqasini yuzaga keltiradi", - deydi. U motivlarni syujetning eng kichik bir boʻlinmas bo'lagi sifatida tahlil etadi.¹¹
Koreys adabiyotida an'anaga ko'ra, orzular mo'jiazviy (aniqrog'i, ruhlar va afsonaviy personajlarning, samoviy hayotning qayta tug'ilishi) qahramonlar vositasida namoyish etiladi. Masalan, "Xon Gil Don haqida qissa", "Sim Chxon haqida qissa", "Xon Nyon va Chan Xva" haqidagi qissalarda orzu motivi syujet asosini tashkil etadi. Namunali ayollar haqidagi asarlardagi -fitna motivi - bu qahramonlar Ehuang va Nyu Ying, afsonaviy imperator Shunyanning rafiqalari, ular Syosyan daryosida erinning o'limidan so'ng cho'kib ketgan. Ularning qonli ko'z yosh tomchilaridan bambuk sug'orilgan. Shunday qilib afsonaga ko'ra E-Xuang va Nyu In xitoylarda, shuningdek koreys klassik adabiyotida mashhur ayollar sifatida tasvirlangan. Ular tushda Sa xonim bo'lib, qayg'uli voqealarni aytib berishadi va ularni rag'batlantiradilar. Bu tushlar Sa xonimni "tiklaydi" va taqdirga itoatkorligini "tasdiqlaydi", u faqat osmon hukmi va urf-odatlarga tayanadigan qahramon. Yozuvchi "Sa xonimning janubdagi sayohatlari"ni Xitoydan olib kirgan. Bir tomondan, u adabiy an'analarga sodiq qolib, xitoy tilidagi klassik nasrni rivojlantirdi, ikkinchi tomondan, roman janriga katta hajmdagi adabiy shakl sifatida ehtiyoj tug'ilgan edi. Kim Manjun o'z asarida o'sha vaqtdagi Koreya davlatchiligining siyosiy hayotini tasvirlaydi. Qirollik sudida hokimyat uchun kurashni tasvirlab, yozuvchi ushbu kurashning noaniq usullarini namoyish etadi: tuhmat, siyosiy shantaj, poraxo'rlik, qotillik. Qissa qahramoni Lyu o'zi tuhmat qurboni bo'ladi, otasi Sa quvg'inda vafot etadi. Kim Manjunning zamondoshlari sudda aniq voqealarga ishora qilishgan va muallif davlatdan tashqarida harakat qilishga majbur bo'ladi. Ammo bu allergorizm romanni aniqlik va milliy o'ziga xoslikdan ajratmaydi. "Sa xonimning janubga sarguzashtlari" romanida Kim Manjun hali ham oila va davlatda uyg'unlik bo'lishiga ishonadi. Bu ishonch Konfutsiyning axloqiy burch haqidagi qoidalari va oila boshlig'ining burchini tushunishini qo'llab-quvvatlaydi. Lekin asta-sekin Kim Manjun faol fuqarolikdan va siyosatdan uzoqlash U surgunda bo'lgan paytida u "To'qqizning tumanli tushi" romanini yaratdi. Ushbu asar yozuvchining ijtimoiy hayotdagi faoliyatining ma'nisizligisi, inson tabiati, uning ehtiroslari haqidagi fikrlari omuxtalashgan asar. Buddizm g'oyalaridan o'tib yozuvchi dunyoning xayoliy tabiatini tan oldi. Romanda buddaviy rohib va sakkiz parining yerdagi hayot haqida orzu qilganliklarini ko'rsatadi. Muallif bu manzaralarni tush motivi orqali ochib beradi. Tushda qahrmonlar umr bo'yi, doimiy vasvasaga tushib yuradilar. Sakkizta go'zal ayolga uylanib, farovonlik cho'qqisiga erishgan odam qashshoqlik yillarida shon-shuhrat, boylik va martaba sari intilish behuda ekanligini anglaydi. U o'z yutuqlaridan voz kechadi va uyg'onadi: dunyoviy hayotdan ma'rifat yo'liga qadam bosgan qahramon ongida bu qisqa bir lahza edi. Roman dunyoviy hayot orzusiga kirgan buddaviy rohib ("yo'qolgan rohib") haqidagi masalga asoslangan. Dunyoviy hayotning metaforasi - uyqu motivi Tan davridan beri (VII-X asrlar) xitoy adabiyotida badiiy usul sifatida qo'llanib kelingan. Koreys adabiyotiga Tan madaniyatining ta hida e'tiborga loyiqdir. Tush motivining fitna rejasi "Samguk Yusa" tarixiy yodgorligida izohlangan va ehtimol, u Kim Manjun tomonidan o'zgartriligan bo'lishi mumkin.
XULOSA

Respublikamizning birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov juda to’g’ri ta‘kidlaganlaridek, ―Adabiyot milliy o’zlikni anglash, ta‘bir joiz bo’sa milliy

iftixorni tiklash va o’stirish jarayonida g’oyat muhim o’rin tutadi degan g’oyat
purma‘no g’oyani ilgari surgan. Shunday ekan, adabiyot o’rgatish undan faxr
tuyg’usini shakllantirish biz yosh kadrlarning zimmasidadir. Shunday ekan mukammal ta‘lim tizimi orqali Respublikamizning kelajak intellektual imkoniyatlarini va uni gullab-yashnashi hamda rivojlanishini belgilab beruvchi yoshlarni har tomonlama ijodkor, mustaqil faoliyat yuritadigan qilib tarbiyalash uchun o’z ustida ishlaydigan kadrlar kerak. Badiiy matn filologik tahlili adabiy asarning badiiy mantig'i va estetik o'ziga xosligini anglashga yo'naltirilgan ilmiy talqin bo'lib, unda matnga adabiyotshunoslik va lingvistik tahlil tamoyillarini birgalikda qo'llab, asarning badiiyligini, ta'sirchanligini ta'minlagan jihatlar qaysilar, tasviriy ifodaviy joziba, so'z sehrining voqelanishi qanday qoidalarga asoslangan ekanligini ko'rsata bilish muhimdir. Shuningdek, o'rganilayotgan asarning umummilliy adabiyotdagi oʻrni va milliy tafakkur taraqqiyotiga ta'siri darajasi ham koʻrsatilishi ko'zda tutilishi kerak. Koreys og'zaki adabiyotining boshlanishi yozma tarixdan ilgarigi davrlarga borib taqaladi va bevosita qadimgi koreys qabilalarining asrlardan asrlarga o'tib kelgan afsona, ertak, xalq qo'shiqlarida rivojlangan boy og'zaki ijodi bilan chambarchas bog'liq. Koreys og'zaki va yozma adabiyotida nasrning shakl va janrlari aynan shu davrlarda paydo bo'la boshlagan.Koreys xalqining badiiy so'z ijodkorligi tarixida XIX-asrning oxiriga qadar ikki turdagi adabiyot birday rivojlanadi. Xanmundagi adabiot hamda koreys tilidagi adabiyot, dastlab og'zaki shaklda, keyinchalik, VI-asrlardan qoʻllanila boshlangan "idu" usulida, ya'ni koreyscha so'zlarni xitoy iyerogliflari vositasida yozishning murakkab tizimi asosida yozilgan. (ammo, bu usul epistolyar uslub doirasidan tashqarida keng tarqalmagan). XV-asrning oʻrtalaridan esa, koreys tilida yozilgan syujetli nasr koreyscha fonetik alfavitdan foydalanib yaratilgan