«шк архитектураси» курсидан

Тармоқ ОТ. Тармоққа уланган компьютерларии якка-ҳол ва биргаликда ишлашини таъминловчи махсус дастурлар мажмуасидан иборат ОТ— тармоқ операцион тизими деб аталади. Ушбу ОТ, жумладан, тармоқ ичра маълу-мотларни айирбошлаш, сақлаш, қайта ишлаш, узатиш каби хизматларни кўрсатади.
Асосий дастурий таъминотни қўшимча равишда ўрнатиладиган хизмат кўрсатувчи дастурлар тўплами тўлдириб туради. Бундай дастурларии кўпинча утилитлар деб аталади.
Утилитлар — бу, маълумотларни қайта ишлаш қўшимча операцияларни бажаришга ёки компьютерга хизмат кўрсатишга (ташхис, аппарат ва дастурий воситаларни тестлаш, дискдан фойдаланишни оптималлаштириш ва бошқалар) мўлжалланган дастурлардир.
Савол ва топшириқлар
1. Системавий дастурий таъминот қапдай вазифалар-1ш бажарпди?
2. Системавийдастурийтаъмииотниигтаркибий қисм-ларини саиаб беринг.
3. Асосий дастурий таъминот таркибига кирувчи лас-турларии айтиб берииг.
4. Хизмат курсатувчи аастурий таъмшютиииг вазифа-си нималардап иборат?


2.3.*АМАЛИЙ ДАСТУРИЙ ТАЪМИНОТ
Компьютернинг дастурий таъминоти орасида энг куп қўлланиладигани амалий дастурий таъминот (АДТ)дир. Бунга асосий сабаб — компьютерлардан инсон фаолиятннинг барча соҳаларида кенг фойдаланиши, турли предмет соҳа-ларида автоматлаштирилган тизимларнинг яратилиши ва қуйидагича таснифлаш мумкин.
Муаммога йўналтирилган АДТ га қуйидагилар киради:
— бухгалтерия учун ДТ;
— персонални бошқариш ДТ;
— жараёнларни бошқариш ДТ;
— банк ахборот тизимлари ва бошқалар.
Умумий мақсадли АДТ — соҳа мутахассиси бўлган фойдаланувчи ахборот технологиясини қўллаганда унинг ишига ёрдам берувчи кўплаб дастурларни ўз ичига олади. Булар:
— компьютерларда маълумотлар базасини ташкил этиш ва саклашни таъминловчи маълумотлар базасини бошқариш тизимлари (МББТ);
— матнли ҳужжатларни автоматик равишда бичимлаш-тирувчи, уларни тегишли ҳолатда расмийлаштирувчи ва чоп этувчи матн муҳаррирлари;
— график муҳаррирлар;
— ҳисоблашлар учун қулай муҳитни таъминловчи электрон жадваллар;
— такдимот қилиш воситалари, яъни тасвирлар ҳосил қилиш, уларни экранда намойиш этиш, слайдлар, анимация, фильмлар тайёрлашга мўлжалланган махсус дастурлар.