Slayd taqidimoti

Mahmudxo’ja Behbudiy

Ismoil Gaspirali (1851-1914)

Butun turkiy xalqlar o`rtasida yoyilgan jadidchilik harakatining asoschisi hisoblanadi. U maorifni isloh qilish, maktablarda dunoviy fanlarni o’qitish masalasini ko’tardi. 1884 - yilda Qrimdagi Boqchasaroy shahrida jadid maktabiga asos soldi. 40 kun ichida 12 o’quvchining savodini chiqarib, tezda shuhrat qozondi. «Tarjimon» gazetasini chiqarib, o’z g’oyalarini e’lon qiladi. 1888 - yilda «Rahbari muallimin yoki muallimlarga yo’ldosh» kitobini nashr etib, jadid maktablarining qurilishi, dars o’tish mazmuni, jihozlanishi, sinov va imtihonlar olish usullarini bayon etib berdi.

Cho‘lpon

Jadidchilik harakatining yorqin namoyondalaridan biri bo`lmish Abdulhamid Sulaymon o‘g‘li Cho‘lpon 1898 yil Andijon shahrining Qatorterak mahallasida tug‘ilgan. . U o‘zbek, turk, fors, arab, rus tillarini yaxshi biladigan, Sharq va Ovro‘po madaniyatini chuqur o‘zlashtirgan ziyoli bo‘lib yetishdi. «Qalandar», «Mirzaqalandar», «Andijonlik» va nihoyat Cho‘lpon taxalluslari bilan ijod qilgan, ko‘pgina asarlarni o‘zbek tiliga tarjima qilgan. Masalan: Shekspir «Hamlet», K. Gotstsi «Malikai Turondot», Moler «Xasis», Goldoni «Ikki boyga bir qarol», Shiller «Bosmachilar», Pushkin «Boris Godunov», «Dubrovskiy» va b. O`zi ham «Uyg‘onish», «Buloqlar, «Tong sirlari, «Soz», «Jo‘r» (so‘nggi to‘plami) kabi she’riy to‘plamlari, «Qurboni jaholat», «Do‘xtur Muhammadyor», «Oydin kechalarda», «Qor qo‘ynida lola», «Novvoy qiz», «Oq podshoning in’omi», «Gavharoy» kabi bir qator asarlar ham bitadi.

Yosh buxoroliklar harakatining dasturi, maqsad va vazifalari. Buxoro amirligining ag‘darilishi.