Социолингвистика


Тилнинг функционал таснифи



Download 329 Kb.
bet15/41
Sana08.07.2022
Hajmi329 Kb.
#757767
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   41
Bog'liq
1-маъруза

Тилнинг функционал таснифи
Режа:
1. А. Мартиненинг функционал таснифи
2. У.Стюартнинг функционал таснифи
3. А.Аврорин ва Ю.Д Дешериевларнинг функционал таснифлари
4. Мулоқот муҳитлар
Таянч сўзлар ва тушунчалар: шева, маҳаллий тил, локал тил, воситачи тил, жамоавий этник тил, меъёрлашган тил, маргинал тил, мулоқот муҳитлари


3.1. А. Мартиненинг функционал таснифи

Ўзига хос тилнинг функционал классификациясини А.Мартине берган. Унинг таснифи пирамида шаклида бўлиб поғоналарга бўлинади. Тилнинг ёйилиши ва мулоқот вазифаси ҳажмига қараб, қуйилдгича жойлашган. Пирамиданинг чўққисида шевалар ва маҳаллий тиллар, иккинчи поғона – локал фойдаланиладиган, кам ишлатиладиган воситачи тиллар, кейинги поғонада эса бир мамлакатда ишлатиладиган ва халқаро миллий тиллар жойлашган.


3.2. У.Стюартнинг классификация(таснифи)си қуйидагича:
1. Этник жамоавий норма(меъёр)лашган она тили;
2. Норма(меъёр)лашган она тили;
3.Ҳозирги вақтда ишлатилмайдиган тил ;
4. Аралаш (“пижин” турдаги) тил;
5. Сунъий тил;
6. Чеккадаги тил.
А.Мартине ва У.Стюарт томонидан берилган классификацияларнинг аксини И.Фергюсон таснифида кўриш мумкин. У тилларни йирик, кичик ва мухсус тилларга бўлади.
3.3. А.Аврорин ва Ю.Д Дешериевларнинг функционал таснифлари

Собиқ совет социолингвистлари В.А.Аврорин ва Ю.Д Дешериевнинг классификацияси фақат собиқ Совет Иттифоқи тилларига тегишли эди. У қуйидагича берилган:



  1. рус тили – миллатлараро тил;

  2. иттифоқдош республикаларнинг миллий адабий тили;

  3. автоном республикалар ва вилоятларнинг адабий тили;

  4. ёзувсиз кичик элатлар тили ( коряклар, ненецлар, нанайлар);

  5. ёзувли кичик элатлар тили;

Юқорида келтирилган классификацияларнинг салбий ва ижобий томонлари бор. Уларнинг бир-бирларини тўлдирадиган ёхуд бир-бирларига зид келадиган томонлари ҳам бор.

Download 329 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish