Sotsiologiya metodologiyalari va paradigmalari

Download 301,45 Kb.

1 2 3 4

Bog'liq
7-mavzu

Metasotsiologiya – bu sotsiologiya kabi fandir. Biroq sotsiologiyadan farqli ravishda u sotsiologiya tomonidan yaratilganlarni tahlil qilish prinsiplarini ishlab chiqish bilan bog’liq. U o’rganish obyekti sifatida sotsiologiyaga murojaat qiladi. Sotsiologik bilimning mohiyati va aniqligini o’rganish sotsiologiyaning – uning nazariyasi va metodolgiyasini takomillashtirish va rivojlanish, uning ilmiy mavqeini mustahkamlashning zarur sharti hisoblanadi.

“Ijtimoiy faktlar” paradigmasi ijtimoiy voqelikni ijtimoiy faktlarning ikki guruhiga – ijtimoiy tuzilmalarga va ijtimoiy institutlarga bog’laydi, e’tiborini ularning tabiati va o’zaro munosabatlariga qaratadi. Ijtimoiy tuzilmalar va ijtimoiy institutlar ushbu paradigmada haqiqiy narsalar tushunchasi bilan tenglashtiriladi.
“Ijtimoiy-tarixiy determinizm” paradigmasining asosiy elementlari ijtimoiy voqelikning tuzilmaga oid va shaxsga oid elementlari hisoblanadi. Ularning ichki va tashqi aloqa va munosabatlari o’zaro birgalikda ijtimoiy voqelikni tashkil qiladi. Mazkur paradigma tizimidagi harakatlanuvchi shaxslar ijtimoiy voqelikning ob’ekti va sub’ekti sifatida namoyon bo’ladilar.
“Ijtimoiy xulq” paradigmasining ildizlari amerika sotsiologiyasining psixologik an’anasiga borib taqaladi. Ijtimoiy bixevioristlar “ijtimoiy fakt” va “ijtimoiy definitsiya” paradigmalarini metafizik, deb hisoblaydilar, Chunki ular yagona ijtimoiy voqelikni aks ettiruvchi “inson xulqini” e’tiborga olmaydi. Bunda istalganni taqdirlash va ta’qiqlanganni jazolash muammosiga, ya’ni nomaqbul ijtimoiy xulqqa e’tibor qaratiladi.

Download 301,45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4