Madaniy va ma’rifiy markaz binosining turlari
Hozirgi vaqtda eng dikqatga sazovor bo‘lgan madaniy va ma’rifiy markaz turlari asosan ikki qismdan iborat bo‘lib, biri - ommaviy ko‘ngil ochar qismi va ikkinchi qismi to‘garaklarni olib borishga mo‘ljallanadi.
Bulardan tashqari madaniy va ma’rifiy markazlar ham mavjud yoshlar markazi, bolalar, shaxmat, aeroklub, adabiyotchilar madaniy va ma’rifiy markazlari kabi maxsus turlari ham bor.
Madaniy va ma’rifiy markazlarni odatda maxsus topshiriqqa asosan tomosha qismining sig‘imi, madaniy va ma’rifiy markaz qismi QMQ normalari asosida loyihalanadi. Qishloq sharoitidan kelib chiqqan holda madaniy va ma’rifiy markaz tarkibiga boshqa turdagi xonalarni ham kiritish mumkin.
Madaniy va ma’rifiy markazlarning barcha tiplari o‘zining funksiyasiga qarab uchta asosiy guruhlarga bo‘linadi:
Tomoshabin qismi xonalari; madaniy va ma’rifiy markaz qimi xonalari; xizmat ko‘rsatuvchi va ma’muriy -xo‘jalik xonalari.
Madaniy va ma’rifiy markaz binosining xonalari quyidagi 3 guruhlarga bo‘linadi:
A – tomoshabin qism xonalari;
B – madaniy va ma’rifiy markaz qismining xonalari;
V – yordamchi va ma’muriy-xo‘jalik xonalari.
A. Tomoshabin qismi madaniy va ma’rifiy markaz binosida turli xildagi ommaviy, ma’naviy, ma’rifiy ishlarni olib borishga va dam olishga mo‘ljallanadi. Buning o‘zi uch guruxdan - tomoshabin guruhi, namoyish guruhi hamda komplekslardan iborat bo‘ladi:
- tomoshabin guruhiga kompleksiga, tomosha zali, foye va tamaddixona bilan vestibyul, anjomlar saqlash, xizmatchi xonasi bilan;
- namoyish guruhi kompleksiga - uyni maydonchasi, xizmatchi xona, kinoapparat xonalari kiradi;
- sahna qismi madaniy va ma’rifiy markazning qaysi tipiga ko‘ra qurilganiga qarab QMQ asosida tanlandi.
1 va 2 tipdagi madaniy va ma’rifiy markazlarda vestibyul madaniy va ma’rifiy markaz qismi uchun ham tamoshabin qismi uchun ham.
B. Madaniy va ma’rifiy markaz qismining xonalari — uchta guruxga bo‘linadi:
- to‘garaklar va ma’ruzalar xonasi;
- dam olish xonalari;
- kutubxonaga xizmat qiluvchi xonalardan iborat.
- Ma’ruza va to‘garak guruhidagi xonalar - zal va auditoriya, to‘garaklarga mo‘ljallangan 2-3 xona va x.k.
- Dam olish xonasi - raqs zali, stol tennisi o‘ynaydigan xona, billiard stoli, tamaddixona - bufetdan iborat.
- Qishloq va shahar aholisi uchun kutubxona -qiroatxona, kitoblarni saqlash xonasi va xodimlar xonasidan iborat.
V. Xizmatchilar va ma’muriy - xo‘jalik xonalari: - vestibyul, garderob, xojatxonalar, ma’muriyat xonalari, uslubiyat va xo‘jalik omborlari xonalari kiradi.
Qishloq madaniy va ma’rifiy markazlari ham huddi boshqa binolar kabi boshqa muassasapar bilan birlashtirish imkoniyatiga ega.
Masalan: - madaniy va ma’rifiy markazning mahalla guzari bilan kinoteatr, sport zali, muzey yoki ko‘rgazma zallari va boshqalar. Bu holda muassasaparning ishlash dasturi ham har tomonlama boy va rang barang bo‘ladi.
Ammo shuni hisobga olish kerakki muassasalar bir biri bilan yaxshi bog‘langan bo‘lishi, xar birining ham birgalikda, ham alohida ishlash imkoniyati yaratylishi lozim.
Madaniy va ma’rifiy markaz qismining xonalari
E’tiboringiz uchun raxmat
Do'stlaringiz bilan baham: |