Tabiatda sodir bo‘ladigan favqulotdagi holatlar

Xalk xujalip, tarmoklarvda fukarolar muxofazasshshng tashkiliy tuzilishi

Demak, favkulodda vaziyatlarni bartaraf etishda asosiy rolni favkulodda vaziyaglar davlat tizimi (FVDG) kuch yu vositalari uynaydi. FVDT kuchlariga kuyidagalar kiradi:

1. Fukarolar muxofazasi kushinlari;
2. Xududiy va ob’ektlarning xarbiylashmagan umumiymaxsus maksadli tizimlari;
3. Maxalliy xokimiyat organlarining (viloyat, shaxar va tumanlar) FVV kutkaruvchi komandalariningtizimlari;
4. FVVga tugrvdantugri xamda tezkor buysunuvchi Respublika ixtisoslashtirilgan tizimlari;
5. Vazirliklar va idoralarning xarbiylashtirilgan xamda professionalixtisoslashtirilgan avariyakutkaruv va avariyatiklash bulinmalari;
6. Ob’ektlarning ixtisoslashtirilgan tizimlari;
7. «kizil yarim oy» xamda «kizil xoj» jamiyati kungilli otryadlari;
8. «Vatanparvar» mudofaaga kumaklashuvchi tashkiloti. Bularning tarkibida Respublikamiz buyicha «Najodkor», (RkkM) — Respublika kidiruv-kutkaruv markazi xamda (SkXT) — Suvdan kutkarish xizmati tizimlari tuzilgan bulib, Respublikamiz mikyosida buladigan xar kanday FVda fukarolarni kutkarish vazifalarini bajaradilar.
FVDTning mablagi kuydagilardan tarkib topgan: Davlat budjetlari xisobidan. Maxalliy budjet xisobidan. Vazirlik va uning buginlari xisobidan. Muassasa va tashkilotlarning shaxsiy mablaglari xisobvdan. «kizil koj» va «kizil yarim oy» jamiyatining birlamchi zaxiralari xisobidan va boshkalardan.

13 Mavzu: Favqulodda vaziyatlarda ularning oldini olish va harakat qilish Davlat tizimi. Aholini favqulodda vaziyayatlarda himoya qilish. Xalq xo'jaligi inshootlarini barqarorligini ta'minlash. Fuqarolarni favqulodda vaziyatlardan himoyalash usullari. Aholini evakuatsiya qilish.

Reja:

1. 
   FVDT mahalliy darajadagi boshqaruv organlarining vazifalari
   
2. 
   FVDT ob’ekt darajasidagi boshqarish organlarining vazifalari
   
3. 
   FVDT respublika darajasidagi boshqarish organlarining vazifalari
   

Tayanch so’z va iboralar: FVDT kichik tizimlari va bo’g’inlari, kuch va vositalari, navbatchi-dispetcherlik xizmati, rahbar organlari, kundalik boshqarish organlari, tugatish uchun moliyaviy va moddiy resurslar rezervi, xabar berish va ma’lumot ta’minoti (ABT)tizimi.

O’zbekiston Respublikasining favqulodda vaziyatlarda ularning oldini olish va harakat qilish davlat tizimini yanada takomillash to’g’risidagi 2011 yil 24 avgustdagi qaror– “FVDT (Favqulodda vaziyatlarda ularni oldini olish va harakat qilish davlat tizimi)” favqulodda vaziyatlarning oldini olish bo’yicha juda muhim ahamiyat kasb etadi.

O’zbekiston Respublikasi FVDT hududiy, funksional va informasion-boshqaruv kichik tizimlaridan iborat bo’lib, respublika mahalliy, ob’ekt miqyosida uchta darajada bo’ladi.
Hududiy kichik tizimlar - 14ta. Ular - Qoraqalpog’iston Respublikasida (1), hamma viloyatlarda (12) va Toshkent shahrida (1).
Hududiy kichik tizimlar o’zlarining ma’muriy hududlari chegarasida favqulodda vaziyatlarni oldini olish va ularni tugatishga mo’ljallangan bo’lib, tuman, shahar, shaharcha, qishloq, ovulga to’g’ri keladigan bo’g’inlardan iborat bo’ladi.
Funksional kichik tizimlar vazirliklar, davlat qo’mitalari, korporasiyalar, konsernlar, uyushmalar va kompaniyalarda tashkil etiladi. Bugungi kunda funksional kichik tizimlarning umumiy soni - 22ta.
Funksional kichik tizimlar atrof tabiiy muhit va potensial xavfli ob’ektlar ahvolini kuzatish va nazorat qilishga, shuningdek qaramog’idagi ishlab chiqarish faoliyati bilan bog’liq ob’ektlarda favqulodda vaziyatlarni oldini olish va ularni tugatishga mo’ljallangan bo’lib, davlat nazorati organlaridan (nazorat -inspeksiya xizmatidan), kichik tizim kuchlari va vositalaridan iborat bo’ladi.
Hududiy va funksional kichik tizimlarning vazifalari, tashkil etilishi, kuch va vositalarining tarkibi, ishlash tartibi va boshqa masalalari geofizik, tabiat - iqlim, funksional va boshqa sharoitlarni, shuningdek xuddi shu kichik tizimdagi potensial xavfli ob’ektlar va hodisalarni hisobga olib, tizimlarning o’zi ishlab chiqadigan, shu kichik tizimlar haqidagi tegishli Nizomlarda belgilab qo’yiladi.
Bu Nizomlarni Favqulodda vaziyatlar vazirligi bilan kelishib, tegishli kichik tizimlarning rahbarlari (Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashining Raisi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlari, vazirlar va idoralarning rahbarlari) tasdiqlaydi. Informasion-boshqaruv kichik tizimini O’zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi tashkil etadi va u hududiy va funksional kichik tizimlar elementlarini o’z ichiga oladi.