«tabiyot fanlari» fakultеti «Gеografiya va uni o’qitish mеtodikasi» kafеdrasi

 

 

 

 

 

---

9 

 

---

10 

 

Kirish   

 

Mavzuning  dolzarbligi.  Ma'lumki,  shahar  aholi  manzilgohlarining 

shakllanishi  uzoq  tarixiy  davrlarga  borib  taqaladi.  Har  bir  davr  ularning  tuzilishi, 

ixtisoslashuv  holatining  o’zgarishiga,  hududiy  tarqalishiga  ta'sir  ko’rsatib  kelgan. 

Ayniqsa, XX asr boshlarida jahon iqtisodiyotida yuz bergan o’zgarishlar shaharlar 

funksiyalari  va  ularning  maydonini  kengayishiga  sababchi  bo’ldi.  Urbanizatsiya 

jarayoni  rivojlanishi  boshlandi.  Har  qanday  siyosiy,  iqtisodiy  va  ijtimoiy  jarayon 

har  bir  mintaqada    o’z  xususiyatlariga  ega  bo’lgan  holda  namoyon  bo’lgani  kabi 

urbanizatsiya  jarayoni  ham  o’z  mintaqaviy  tafovvutlariga  ega.  U  har  bir 

mintaqaning  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanish  holati,  u  yerda  joylashgan  davlatlar 

ixtisoslashuviga bevosita bog’liq.  Ayni holatda urbanzatsiya darajasi davlatlarning 

ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanishini  aniqlovchi  mezonlarning  biri  sifatida  namoyon 

bo’lmoqda.  O’zbekistonning  tabiiy  sharoiti  qulay,  tekislik  hududlari  qadimiy 

oykumena markazlaridan biri bo’lib, bu yerda tarixi bir necha asrlarga teng bo’lgan 

shaharlar  ko’pchilikni  tashkil  qiladi.  So’nggi  yillarda  olib  borilayotgan  ijtimoiy 

siyosat  shaharlarning  zamonaviy  ko’rinishga  ega  bo’lishiga  sababchi  bo’lmoqda. 

Bu  haqda  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov    shunday  deydi: 

“…Hozirgi  vaqtda  butun  O’zbekistonimiz  ,  ta’bir  joiz  bo’lsa  ulkan  qurilish 

maydoniga  aylangan.  Xususan  viloyatlar  markazlarini  bosh  reja  asosida 

rivojlantirish maqsadida yirik loyixalar amalga oshirilmoqda. 

 Misol tariqasida 2013 yilning birgina o’zida Urganch shahrida 344 mlrd sumlik  

qurilish  va  obodonlashtirish  ishlari  olib  borilganligini  aytib  o’tish  joizdir.  Ana 

shunday    katta  hajmdagi  ishlar    bajarlganini  aytish  o’rinlidir.    2013  yil  yakunlari 

buyicha 966 ta qishloqga shaharcha maqomi berildi…”

1

 

                                                             

1

  I.A.Karimov.  Amalga  oshirilayotgan  islohatlarimizni    yanada  chuqurlashtirish  va  fuqorolik 

jamiyati qurish  - yorug’ kelajagimizning asosiy omilidir. Xalq so’zi. 10.12.2013 y. 

  

---

11