Tarix fakulteti

II bob. “Boburnoma”da Farg`ona tarixining yoritilishi…………………..34-60 

2.1.    “Boburnoma”da Farg`ona vodiysining  jug`rofiy  tavsifi…………….….34-45 

2.2.  XV asr oxiri - XVI asr boshlarida Farg`onada kechgan siyosiy  jarayonlarning 

“Boburnoma”da aks etishi………..…………………………………………....45-57 

2.3.  “Boburnoma”da  Farg`onaning  ijtimoiy-iqtisodiy  va  madaniy  hayoti  haqida 

ma`lumotlar……………………..……………………………………………..57-60 

Xulosa………………………..………………………………………………..61-62 

Foydalanilgan manbalar va adabiyotlar ro`yxati………………….............63-64 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

4 

 

KIRISH 

 

Mavzuning  dolzarbligi.  O`zbekiston  mustaqillikka  erishganidan  so`ng 

xalqimiz  oldida  ulkan  vazifalar  ko`ndalang  bo`ldi.  Bozor  iqtisodiyotiga  o`tish, 

demokratik  jamiyat,  huquqiy  davlat  asoslarini  barpo  etish  ana  shunday  vazifalar 

sirasiga  kiradi.  Mamlakatimiz  taraqqiyotining  ana  shunday  burilish  nuqtasida 

xalqning  o`z  tarixiga  bo`lgan  qiziqishi  ortdi,  zero  bunday  pallada  xalq  o`z 

o`tmishini  chuqurroq bilishga,  tarixdan  ma`naviy  kuch olishga  ehtiyoj  sezmoqda. 

 

Tarix  fanini  yangi  zamon  talablariga  mos  ravishda  rivojlantirish  birinchi 

navbatda  uning  manbaviy  bazasini  boyitish  va  mustahkamlashni  taqozo  etadi. 

Shuning  uchun  ham  O`zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  1998-yil 

iyul  oyida  qabul  qilingan  “O`zbekiston  Respublikasi  Fanlar  Akademiyasi  Tarix 

instituti  faoliyatini  takomillashtirish  to`g`risida”gi  qarorda  barcha  “arxeologik  va 

yozma  manbalarni  to`plash  va  ularni  ilmiy-qiyosiy  tarzda  tahlil  etish  hamda  bir 

tizimga  solish zarur”ligi  qayd etilgan

1

. 

 

Mustaqillik  yillarida  yozma  tarixiy  manbalarni  topish,  o`rganish,  tarjima 

qilish  va  nashr  etishga  ahamiyat  berilmoqda.  Natijada  xalqimizning  ming  yillik 

tarixini  o`zida  aks  ettirgan  ko`p  yozma  manbalar

2

,  shu  jumladan  memuar 

adabiyotlar

3

  nashr qilinib,  o`quvchilar  hukmiga  havola etildi. 

Ammo  shuni  ta`kidlab  o`tish  kerakki,  ilmiy  tadqiqotlarda  memuar 

manbalardan  foydalanishga  yetarli  e`tibor  berilmayapti.  Vaholanki,  O`zbekiston 

tarixinig  deyarli  barcha  davrlariga  taalluqli  bo`lgan  memuar  adabiyotlar  mavjud. 

Memuar  adabiyotlar  tarixiy  manbalarning  alohida  guruhini  tashkil  etadi.  Boshqa 

tarixiy  adabiyotlardan  farqli  o`laroq,  memuar  adabiyotlar,  ya`ni  esdaliklarda 

o`tmishning  jonli  lahzalari  ko`z  o`ngimizda  gavdalanadi.  Esdaliklar  ko`p  holatlarda 

boshqa  manbalarda  uchramaydigan  original  ma`lumotlarni  o`z  ichiga  olganligi 

bois o`tmishning  to`liq manzarasini  yaratishda muhim  o`rin tutadi. 

                                                                 

1

  O`zbekiston  Respublikasi  Fanlar  Akademiyasi  Tarix  institute  faoliyatini  takomillasht irish  to`g`risida:  O`zbekiston 

Respublikasi Vazirlar  Mahkamasining  1998-yil  27-iyul  qarori// Xalq so`zi. 1998.27-iyul. 

2

 Xalq  so`zi. 1998.27-iyul. 

3

  Boburnoma.  -T.:  Yulduzcha.1993;  Гулбаданбегим.  Ҳумоюннома.  -Т.,  Фан,  1998;  Мирзо  Ҳайдар.  Тарихи 

Рашидий.  –T.:  Фан, 1996. 

---

5 

 

 

Shuni  e`tiborga  olgan    holda,  biz  bitiruv-malakaviy  ishimizda  buyuk  davlat 

arbobi  va  shoir  Zahiriddin  Muhammad  Boburning  “Boburnoma”  nomli  yirik 

memuar  asarining  Farg`ona  vodiyisini  o`rganishda  muhim  manbaviy  ahamiyatini 

tahlil  etishni  qaror  qildik.  Biz  “Boburnoma”da  Farg`ona  vodiysinig  XV  asrning 

oxiri  –  XVI  asr  boshlaridagi  hayotining  keng  manzarasini  aks  ettiramiz.  Shuning 

uchun, bu mavzuni  maxsus tadqiq etish dolzarb mavzulardan  biridir.