Tarmoq operatsion tizimi

d = — katalog(papka);
b = — qurilmaga oid fayl;
c = — character device;
s = — socket;
p = — kanal(pipe);
l = — ssыlka (link).
Bu simvollardan fayl qanaqa ko'rinishga ega ekanligini bilib olishimiz mumkin.
Fayl ro'yxatidagi keyingi 9 ta simvol, ruhsatlarni bildiradi. Har bir foydalanuvchi turiga 3 tadan simvol, ya'ni fayl egasiga 3 ta simvol, fayl egasi guruhiga oid foydalanuvchilarga 3 ta simvol va umuman boshqa turdagi foydalanuvchilarga 3 ta simvol.
rwx — fayl egasi faylni o'qishi, bu faylga yozishi va faylni ishga tushirish huquqlariga egadir.
r-x — fayl egasi guruhidagi foydalanuvchilar bu faylni o'qishi va ishga tushirishi mumkin, lekin yozishga ruhsati yo'q.
r-x — qolgan barcha foydalanuvchilar bu faylni o'qishi va ishga tushirishi mumkin, lekin yozishi mumkin emas.
Ruhsatlar bilan tanishib chiqdik. Endi bu ruhsatlarni qanday qilib berilishini ko'ramiz. Yuqorida aytib o'tilganidek, har bir ruhsatlar ma'lum bir sonlar bilan belgilangan.

4 — read(o'qish), 2 — write(yozish) va 1 — execute(ishga tushirish). Ruhsatlarni berishda aynan shu va boshqa sonlardan foydalaniladi. Bu sonlarning eng kichigi 1, eng kattasi 7 hisoblanadi. 1, 2, 4 sonlaridan boshqa sonlarni, shu sonlarning yig'indisi orqali chiqarish mumkin bo'ladi. Shunda, to'liq 7 ta sonni ko'rishimiz mumkin bo'ladi.
1 = execute;
2 = write;
3 = write & execute;
4 = read;
5 = read & execute;
6 = read & write;
7 = read, write & execute.
demak, bu sonlardan foydalanib biror bir faylga «dostup» beramiz. Linux operatsion tizimida bu buyruq «chmod» deyiladi. Misol, text.txt fayliga biror ruhsat beramiz va natijani ko'ramiz.
[root@test user]# chmod 755 text.txt;
[root@test user]# ls -al;
Natija:

755 soni 3 ta tipdagi foydalanuvchilar uchun berilgan ruhsatdir. Natijani ko'rsangiz, sonlar harflarga o'zgartirib, so'ng chiqarilganini ko'rishingiz mumkin bo'ladi, ya'ni