Atamaning uzbek tilida nomlanishi
|
Atamaning
ingliz
tilida
nomlanishi
|
Atamaning rus tilida nomlanishi
|
Atamaning ma'nosi
|
Tashqi iqtisodiy aloqalar
|
Внешно экономические отношение
|
Externally economic relations
|
iqtisodiyotning barcha tarmoqlari va faoliyatning boshqa sohalarida davlat va uning sub'ektlari xalqaro hamkorliginnng hilma-hil shakllari tizimidir.
|
Tashqi savdo siyosati
|
Политика внешный торговли
|
Foreign trade policy
|
eksport-import tovar oqimlari hajmi, tovar tarkibi va jug‘rofiy yo‘nalishini tartibga solish bilan bog‘liq bo‘lgan byudjet-soliq faoliyati sohalaridan biridir.
|
Import
|
Импорт
|
Import
|
biror molni mamlakatga sotish uchun olib kirish. Import mamlakati, deganda import qilinayotgan mol ishlab chiqarilgan mamlakat tushuniladi.
|
Eksport
|
Экспорт
|
Eksport
|
tovarlarni chet ellik mijozlarga sotish boʻlib, bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi.
|
Valyuta
|
Валюта
|
Currency
|
ma'lum bir davlatning qonun bilan o‘rnatilgan pul vositasi (milliy valyuta), bir yoki bir necha yetakchi mamlakatlarning valyutasi ko‘rinishidagi jahon rezerv pullari. Xalqaro valyuta fondi va yevropa valyuta tizimi a'zolari tomonidan ko‘p tomonlama hisob-kitoblarda foydalaniladigan xalqaro valyuta birligi.
|
Integratsiya
|
Интеграция
|
Integration
|
biror-bir elementlarni bir butunga birlashtirish. Iqtisodiyotda xo‘jalik hayotni baynalmilalashtirishning oliy shakli bo‘lib, bunga xalqaro mehnat taqsimotini chuqurlashtirish ob'ektiv ravishda sabab bo‘ladi.
|
Xizmat
|
Сервис
|
Service
|
Xizmat maxsulotning asosan nomoddiy bo’lgan, egalik xuquqini bermaydigan va qandaydir turdagi mashg’ulot, foyda va qoniqishni o’z ichiga oladigan turidir
|
Tovar
|
Продукт
|
Product
|
Tovar odatda bozorga e’tibor, egalik qilish, foydalanish yoki iste’mol uchun chiqarilgan va qandaydir talabni qondiradigan har qanday narsa
|
Bozor segmentasiyasi
|
Сигментация рынка
|
Market segmentation
|
Bozor segmentasiyasi alohida yoki bir nechta marketing strategiyasi yoki miksini talab qilishi mumkin bo`lgan turli xil talabli, xarakterli va tabiatli xaridorlarni kichik bozor segmentatsiyalari ichiga bo`lishni taqazo etadi
|
Iste’molchi bozori
|
Потребительский рынок
|
Consumer market
|
Iste’molchi bozori – shaxsiy iste’mol maqsadida mahsulotlarni sotib oluvchi barcha shaxslar va uy xo’jaliklarining extiyojini qondiradigan joy.
|
Strategik rejalashtirish
|
Стратегическое планироания
|
Strategik planning
|
Strategik rejalashtirish tashkilot maqsadlari va imkoniyatlari o’rtasidagi muvofiqlikni va o’zgaruvchan bozor imkoniyatlarini rivojlantirish va saqlab qolish jarayonidir
|
Raqobatchi tahlili
|
Анализ конкурентов
|
Competitor analysis
|
Raqobatchi tahlili eng asosiy raqobatchilarni aniqlash: ularning maqsadlarini, strategiyalarini, kuchli va zaifligini baholash hamda qaysi raqibdan qochish va qaysi biriga hujm qilishni tanlash
|
Tavakkalchilik
|
Реальный риск
|
Pure risk
|
ba’zi voqealiklarni sodir bo’lishida salbiy natijalarni paydo bo’lishidagi noaniq imkoniyat
|
Marketing boshqaruvi
|
Управление маркетинга
|
Marketing management
|
Marketing boshqaruvi maqsadli bozorni tanlash va u bilan samarali munosabatlarni qurish san’ati
|
Tavakkalchilik
|
Risk
|
Risk
|
Qandaydir faoliyatning salbiy oqibatlarini kamaytirish
|
Raqamli iqtisodiyot
|
Numerical economics
|
Цифравая экономика
|
yangi texnologiyalar, platformalar va biznes modellari yaratish va ularni kundalik hayotga joriy etish orqali mavjud iqtisodiyotni yangicha tizimga ko‘chirish
|
Elektron texnoligiya
|
Electron technology
|
Электронная технология
|
Elektron holatda ish va ish jarayonlarini bajarish qonuniyatidir
|
Raqamli biznes
|
Numerical business
|
Цифровой бизнес
|
jismoniy va raqamli dunyolarni birlashtiradigan yangi biznes-modellar paydo bo‘lishidir
|
Raqamli iqtisodiyot platformasi
|
Numerical economics platform
|
Цифровая экономическая платформа
|
iste'molchilar va ishlab chiqaruvchilarning ehtiyojlarini ta'minlaydigan, shuningdek, ular o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zaro aloqa qilish imkoniyatlarini amalga oshiradigan servis va funksiyalar to‘plamiga ega bo‘lgan raqamli muhitdir (dasturiy-apparat kompleks)
|
Innovatsiya
|
Innovation
|
Инновации
|
bu tadkikotlar va ishlanmalar natijasi bo‘lib, yangilik yoki ijtimoiy-iktisodiy yechimlarni takomillashtirishdir
|
Innovatsion faoliyat
|
Innovative activity
|
Инновационная деятельность
|
ilm-fan yutuqlarini ishlab chiqarishga joriy etish orqali zamonaviy ilg‘or texnologiyalardan samarali foydalanish va shu orqali yangi va zamonaviy faoliyatini rivojlantirish
|
Texnologiya
|
Technology
|
Технология
|
ish va ish jarayonlarini bajarish qonuniyatidir. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida qishloq xo‘jalik ekinlarini parvarish qilish va yig‘ish (qishloq xo‘jalik mahsulotlarini olish) texnologiyasi va qishloq xo‘jalik ishlarini bajarish texnologiyalarini farqlaydilar.
|
Innovatsion texnologiya
|
Innovative technology
|
Инновационная технология
|
tadkikotlar va ishlanmalar natijasida yaratilgan yangi zamonaviy texnologiyalar
|
Tejamkor texnologiya
|
Resource-saving technology
|
Ресурссберегающая технология
|
mavjud tabiiy, iqtisodiy, moddiy resurslaridan to‘g‘ri foydalanish orqali mahsulot birligiga kam sarf-xarajat qilgan holda maksimal foyda olishga imkon beradigan texnologiyalar
|
Innovatsion jarayonlar
|
Innovation process
|
Инновационный процесс
|
Innovatsion jarayon deganda umumiy holda ixtironi, yangi texnologiyani, yangi mahsulotlar yoki xizmatni, ishlab chiqarish, moliya, ma'muriy xarakterga ega intellektual faoliyat turini tijoratlash jarayoni tushiniladi.
|
Innovatsion salohiyat
|
Innovation potential
|
Инновационный потенциал
|
«Innovatsion salohiyat» mamlakatning texnika va texnologiyasi yangilanishi, unda fan-texnika rivojlanishi darajasini, diversifikatsiya siyosatining kuchayishini anglatadi.
|
Innovatsion siyosat
|
Innovative policy
|
Инновационная политика
|
Mahalliy mahsulotning raqobatbardoshligini ta'minlovchi innovatsiya faoliyati uchun iqtisodiy, huquqiy va tashkiliy shart-sharoitlarni yaratish, fan-texnika natijalaridan samarali foydalanish, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish masalalarini hal qilish; fan-texnika salohiyatini rivojlantirish, oqilona joylashtirish va samarali foydalanish, uning tuzilmasini shakllantirish; fan va texnikaning mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish, muhim ijtimoiy vazifalarni tadqiq etish, moddiy ishlab chiqarish sohasida ilg‘or tuzilmaviy o‘zgarishlarni ta'minlashdagi hissasini hamda uning samaradorlik va raqobatbardoshlik xususiyatini oshirishdir.
|
Investitsiya
|
Investment
|
Инвестиции
|
Bu foyda (daromad) olish yoki ijtimoiy samaraga yerishish maksadida, davlat, xukukiy va jismoniy shaxslar (investorlar) tomonidan cheklangan imkoniyatlardan samarali foydalanib, cheklanmagan extiyojni kondirish uchun ixtisodiyotning turli soxalariga ma'lum muddatga sarflangan barcha turdagi boyliklar
|
Innovatsiya investitsiyalari
|
Innovation investmets
|
Инновационные инвестиции
|
texnika vatexnologiyalarning yangi avlodini ishlab chikish va uzlashtirishga kushiladigan investitsiyalar
|
Investitsiya
faoliyati
|
Investment
activity
|
Инвестицио
нная
активность
|
bu investitsiya faoliyati sub'ektlarining investitsiyalarni amalga oshirish bilan bog‘lik bo‘lgan xarakatlari majmuasit ushuniladi.
|
Investorlar
|
Investors
|
Инвесторы
|
o‘z kapitalini investitsiya faoliyati ob'ektlariga investitsiyalashni amalga oshiruvchi investitsiya faoliyati sub'ektidir
|
Investitsiya
resurslari
|
Investment
resourses
|
Инвестицио
нные
средства
|
Bu investitsion faoliyati amalga oshirishda ishtirok etadigan xar xil kurinishdagi mablag‘lardir
|
Infratuzilma
|
Infrastructure
|
Инфраструктура
|
iqtisodiyotda ishlab chiqarish hamda aholiga xizmat qiladigan sohalar.
|
Konsepsiya
|
Concept
|
Концепция
|
tushunchalar va ular o‘rtasidagi biron-bir voqyelikni rivojlantirish va xususiyatlarining asosiy yo‘nalishlarini belgilovchi aloqalar majmui.
|
Koordinatsiya
|
Coordination
|
Координация
|
ichki va tashqi tizim elementlari harakatlarini umumiy maqsadlarga erishish uchun ko‘rib chiqilayotgan tizimga nisbatan moslashtirish, o‘zaro kelishtirish, muvofiqlashtirish.
|
Kredit
|
Credit
|
Кредит
|
pul vositalarini, tovar va xizmatlarni ma'lum ustama to‘lab qaytarib berish sharti bilan ma'lum muddatga qarzga berish.
|
Lizing
|
Leasing
|
Лизинг
|
mashina, asbob-uskuna, traktorlar, transport vositalari, ishlab chiqarish inshootlarini uzoq muddatli ijaraga olish; uzoq muddat foydalaniladigan tovarlar eksportini kreditlashning shakllaridan biri; lizingning asosan moliyaviy va oddiy turi bor.
|
Lizing kompaniyasi
|
Leasing company
|
Лизинговая компания
|
asosiy vositalar, texnika vositalari, bino va inshootlarni o‘rta hamda uzoq muddatga ijaraga berish kompaniyasi.
|
Marketing
|
Marketing
|
Маркетинг
|
korxonaning bozorni o‘rganish, mahsulotni bozor talabi hamda tovarlarni iste'molchiga yo‘naltirish hisobga olingan ishlab chiqarish bo‘yicha tashkiliy-texnik va tijorat vazifalari majmui
|
Mehnat motivatsiyasi
|
LaborMutivation
|
Трудовая мативация
|
real mehnat xulq atvorini tushuntirish, asoslash uchun sabablar (mulohazalar tanlashga qaratilgan hatti-harakat); shaxs, ijtimoiy guruh va muayyan ehtiyojlarni qondirish istagida birlashgan kishilar uyushmasini faollikka va mehnat qilishga undashdir.
|
Novatsiya
|
Novation
|
Новация
|
yangilik, tomonlarning ilgari tuzilgan shartnomani boshqasi bilan, ya'ni yangi majburiyatlar bilan almashtirish to‘g‘risida kelishuvi (ilgari berilgan majburiyatni veksel bilan almashtirish.
|
Raqobatbardoshlik
|
Competitiveness
|
Конкурентоспособность
|
tovar va xizmatlarning boshqa ishlab chiqaruvchilarning shunga o‘xshash tovarlari hamda xizmatlari bilan qiyoslashda chidamlilik qobiliyati.
|
Rentabellik
|
Profitability
|
Рентабелность
|
tarmoq yoki korxonalarning foyda olib ishlashi; foyda olish darajasini ko‘rsatadi, foiz hisobida hisoblanadi.
|
Boshqaruv usuli
|
Methodofmanagement
|
Метод управлении
|
boshliqning masalalar yechimini, mehnat huquqi reglamentini aniqlashda o‘z atrofidagi ishchilarga ta'sir o‘tkazish usuli.
|
Genetika
|
Genetics
|
Генетика
|
seleksiya va urug‘chilikning nazariy asosi. Genetika tomonidan o‘rganilayotgan irsiyat va o‘zgaruvchanlik qonuniyatlari seleksiya ishining negizidir.
|
Iqtisodiy samara
|
Economiceffect
|
Экономический эффект
|
iqtisodiy faoliyat natijalari va ushbu natijalarni olish hamda ulardan foydalanish uchun hisoblab chiqilgan sarf-xarajatlar o‘rtasidagi xilma-xillik.
|
Iqtisodiy samaradorlik
|
Economicefficiency
|
Экономический эффективность
|
tizimning faoliyat yuritishiga ketadigan sarf-xarajatlar va uning natijalari nisbati.
|
