Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

3.Aholisi.
Kanada «ko'chirilgan kapitalizm» mamlakati hisoblanadi. Kanadaning hozirgi aholisi ommaviy immigrasiya ta'sirida shakllangan. Bular Yevropadan va dunyoning boshqa regionlaridan ko'chib kelganlar avlodi bo'lib, Kanada ko'p millatli mamlakatdir. Hozirgi vaqtda mamlakatda 2-ta millat va 80 ga yaqin xalqlar yashaydi.
Kanadada jami aholining 40 foizini kanadalik inglizlar,28 foizini kanadalik fransuzlar, 27 foizini esa boshqa millat vakillari tashkil etadi. Hozirgi vaqtda Kanada tub joy aholisi hindular 780 ming kishi,eskimoslar esa 49 ming kishini tashkil etadi. Mamlakatda hindular 58 tilda so'zlashsada,biroq ularning ko'pchiligi rasmiy davlat tili hisoblangan ingliz tilida so'zlashadi.
Kanada aholisining joylashuviga uning tarixiy mustamlakachilik davri ta'sir ko'rsatgan. Mamlakatda fransuzlar asosan Kvebek va Nyu-Bransuik provinsiyalarda yashaydi, qolgan rayonda Kanadalik inglizlar yashaydi. Kanadada ingliz va fransuz millatlaridan tashqari nemislar, italyanlar, skandinaviyaliklar, polyaklar, ukrainlar va ruslar ham yashaydi. Mamlakatda yashovchi slavyan diniga e'tiqod qiluvchilar tub joy aholi metislar ko'proq yashaydigan Dasht provinsiyalarida yashaydi. Kanadada hindular janubdagi rezervasiya hududlarida, eskimoslar esa mamlakatning Shimoli-G'arbiy hududlarida yashaydi. Hozirgi vaqtda mamlakatda yashovchi tub joy xalqlari va Kanadalik fransuzlar bilan bog'liq milliy masalalarni hal etish muhim muammoligicha qolmoqda.
Kanada aholisining 90 foizidan ortig'i AQSH chegarasi bo'ylab janubda to'plangan. Mamlakat hududining 2/3 qismini egallagan shimoliy qismida 20-25 km² yerga bir kishi to'g'ri keladi.
Kanada- yuqori urbanizasiyalashgan mamlakat, aholining 77 foizi shaharlarda yashaydi.
Toronta, Monreal, Vankuver kabi shaharlar mamlakatning millioner shaharlari hisoblanadi.
4.Davlat tuzumi.
Dastlabki yYevropaliklar (Jon Kabot ekspedisiyasi) Kanadaga 1497 yilda yetib kelgan edilar. Kanadaga ko'chib kelib,bo'sh yerlarni egallash XVIII asrdan boshlangan, shu davrda tub joy aholi ko'plab qirildi. 1605 yilda inglizlar Kanada hududida o'zlarining dastlabki manzilgohlarini barpo etdilar.
1756-63 yillardagi yetti yillik urush natijasida Kanada Buyuk Britaniya qo'liga o'tdi. 1791 yilda konstitusion akt qabul qilingach, Buyuk Britaniyaning Shimoliy Amerikadagi mustamlaka yer mulklari chegaralari uzil-kesil ramiylashtirildi va belgilab qo'yildi. 1867 yilda Angliya parlamenti qabul qilgan AKTga muvofiq Kanadaga dominion statusi berildi. Markazlashtirilgan davlatni barpo etish XIX asrning oxiri, XX asrning boshlarida nihoyasiga yetkazilib, Monitoba, Britaniya Kolumbiyasi, Shahzoda Eduard Alberi oroli viloyatlari tuzildi. 1931 yilda Angliya hukumati Kanadaning ichki va tashqi siyosatdagi mustaqilligini tan oldi.
Kanada keng huquqlarga ega bo'lgan 10 ta viloyatdan va federal hukumat boshqaruvidagi ikki hududdan iborat federal davlat.
Rasman Buyuk Britaniya qirolichasi va uning vakili bo'lgan general-gubernator davlat boshlig'i hisoblanadi, general-gubernatorni qirolicha Kanada bosh ministrining tavsiyasiga binoan tayinlaydi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni 5 yil muddatga saylab qo'yiladigan jamoalar palatasidan (282 deputat) va regional asosda tayinlanadigan senatdan (104 deputat) iborat parlament amalga oshiradi. Ijroi hokimiyat bosh ministr boshchiligidagi hukumatga tegishli.