Терроризмга қарши кураш туғрисида қонун ва уни олдини олиш

Авария-қутқарув ва бошқа кечиктириб бўлмайдиган ишларда ҳалқ ҳўжалигида фойдаланиладиган барча техника, машина, асбоблар, механизм ва мосламалар кенг қўлланилади:

• Авария-қутқарув ва бошқа кечиктириб бўлмайдиган ишларда ҳалқ ҳўжалигида фойдаланиладиган барча техника, машина, асбоблар, механизм ва мосламалар кенг қўлланилади:
• А) Вайрона уюмларини тозалаш, йўлларни очиш, оғир жисмларни ташишда фойдаланиладиган экскаватор, трактор, кран ва бошқалар.
• Б) Пневматик асбоблар (кучли босимда ишловчи) бетон тўсиқларини бузишда ишлатиладиган пармаловчи ва бузувчи мосламалар.
• В) Металлни кесиш мосламлари автоген, газ ва электр пайвандлагич ва бошқа кесувчи мосламалар.
• Г) Сувни чиқарувчи жиҳозлар насослар, мотопомпалар, тортувчи ва қуювчи мосламалар.
• Д) Аҳолини ва моддий бойликларни кўчиришда фойдаланиладиган транспорт воситалари автобус, юк машинлари, тиркама ва бошқа воситалар.
• Ионлаштирувчи нурланиш ва КТЗМларнинг таъсири таъсирини камайтириш ва тугатишга қаратилган комплекс тадбирлар радиацион ва кимёвий ҳавфдан ҳимоялаш чоралар ҳисобланади:
• Радиацион ва кимёвий ҳолатни аниқлаш ва оқибатларини баҳолаш;
• Радиацион хавф режимларини ўрнатиш ҳам дозиметрик ва кимёвий назоратни амалга ошириш;
• Аҳолини ҳимоялаш чораларини кўриш, авария қутқарув ишларини ўтказиш.

Радиацион зарарланишда аҳолини ҳимоялаш даражаси радиация таъсир кучига кўра амалга оширилади:

• Радиацион зарарланишда аҳолини ҳимоялаш даражаси радиация таъсир кучига кўра амалга оширилади:
• Ўртача зарарланишда – аҳоли махсус панажойларга кўчирилади, бир неча соат ва 1 суткагача ташқарига чиқишга рухсат этилмайди.
• Кучли зарарланишда – аҳоли махсус ҳимоя воситалари билан таъминланган ҳолда 3 суткагача махсус панажойларга кўчирилади.
• Ҳафвли ва ўта ҳавфли зарарланишда - аҳоли махсус ҳимоя воситалари билан таъминланган ҳолда 3 сутка ва ундан ортиқ вақтга махсус панажойларга кўчирилади.
• Ичимлик учун махсус заҳирадаги сувдан фойдаланилади, озиқ-овқат маҳсулотлари усти берк, герметик идишлар ва полиэтилен қопламалар билан ҳимояланган бўлиши лозим.
• Аҳолини ҳимояловчи иншоот ва панажойлар авариялар, оммавий қирғин қуроллари ва унинг зарарли таъсиридан инсонларни оммавий ҳимоялаш мақсадида яратилади. Ҳимояловчи иншоотлар турларига кўра қуйидагиларга бўлинади:
• Фойдаланилишига кўра: Фуқаро ҳимояси бўлимлари ва алоқа бўлими, тиббий хизмат ва оммавий ҳимоялаш мақсадларида ва б.
• Жойлашишига кўра: Бинолар ичидаги, алоҳида қурилган панажойлар, метрополитен станциялари ва б.
• Қурилишига кўра: Олдиндан махсус тайёрланган панажойлар ва тез ташкил қилинувчи панажойлар;
• Ҳимоялаш ҳусусиятларига кўра: оддий панажойлар, радиацияга қарши иншоотлар, ярим очиқ ва ёпиқ ертўлалар ва б.
• Панажойларнинг ҳимоялаш ҳусусияти ионлаштирувчи нурланишни камайтириш коэффициенти билан ўлчанади.
• М: Камайтириш коэффициенти очиқ жойда 1 га тенг, автомобилда 2, вагонда 3, ишлаб чиқариш бинолари 6-7, ғиштли бир қаватли бинолар 10 унинг ертўласида 40, ғиштли 4 қаватли бинолар 25 унинг ертўласида 400, ёғочли бинода 2, унинг ертўласида 7 га тенг.

Ҳимоя иншоатни тури	Косл (дозани пасайтирилиши)
	Ташқи нурланиш	Ички нурланиш
Ҳимоя иншоатлари: яшириниш жойлари: - тоза вентиляция режимида; - фильтр вентиляция режимда. радиацияга қарши яшириниш жойлари Бино ва хоналар: ишлаб чиқариш ва маъмурий (3 этаж); тошли турар жойлар (5 этаж); ертўлалар ёғочли уйлар; ертўлалар; транспорт воситалари.	1000 маротаба ва юқори 50-500 5-7 25-50 400-600 3 7-8 2	10-20 (30-40)* 40-50 (1000 гача) 3-10 1,5-2 (3-5)** 2-3 (3-5) 2-3 (4-6) 1-2 (2-3) 2-3 (4-6) 1

• *- аэрозолга қарши фильтрларни мавжудлигида;
• ** - хоналар герметизация қилинганида.