Teskari funksiya va o’zaro teskari funksiya. Reja



Download 113,5 Kb.
Sana15.06.2022
Hajmi113,5 Kb.
#675379
Bog'liq
Teskari funksiya va o’zaro teskari funksiya.


Aim.uz

Teskari funksiya va o’zaro teskari funksiya.
Reja :

  1. Teskari funksiya .

  2. O’zara teskari funksiya.

Agar tenglikni qanoatlantiruvchi qiymatlar jufti


tenglikni ham qanoatlantirsa, aksincha ni qanoatlantiruvchi shu juft ni ham qanoatlantirsa, va funksiyalar o’zaro teskari funksiyalardeyiladi.
Bu ikki funksiyadan ixtiyoriy birini to’g’ri funksiya, ikkinchisini esa birinchisiga nisbatan teskari funksiya deb olish mumkin. funksiyaga teskari funksiya orqali belgilanadi.

To’g’ri funksiya bo’lsin. Uni ga nisbatan yechib, ko’rinishga keltiramiz. va - teng kuchli munosabatlar bitta grafik bilan tasvirlanadi.
Odatga ko’ra, funksiyani y orqali, argumentni x orqali belgila bog’lanishd x va y larni almshtirib, ta’rifda ko’rsatilganidek, yozuvni olamiz. Bu holda fgrafigida yotgan har bir nuqta y=x to’g’ri chiziqqa nisbatan o’ziga simmetrikholatda grafigida yotgan nuqtaga o’tadi.
Umuman o’zaro teskari va funksiyalar grafiklari y=x bissektrisaga nisbatan simmetrik joylashadi. Lekn har qanday funksiya teskari funksiyaga ega bo’lavermaydi. Masalan, funksiya bo’yicha funksional bog’lanish bo’lmagan ( har bir y>0 qiymatgax ning ikki qiymati mos keladigan ) munosabatga ega bo’lamiz. Lekin , va yoki , va lar o’zaro teskari bog’lanishlardir. ni (harflarni almashtirib) ko’rinishda yozamiz. b –rasm.

Agar X to’plamga qarashli qiymatlarda funksiyaning mos qiymatlari bo’lsa, ffunksiya X to’plamda teskarilanuvchi funksiyadeyiladi.


Agar funksiya X to’plamda monoton bo’lsa, uholda funksiya teskarilanuvchi funksiya bo’ladi. Haqiqatan, ffunksiya X da o’suvchi bo’lsin. U holda larda , ya’ni bo’ladi. Bunday hol ffunksiya X to’plamda kamayuvchi bo’lganda ham o’rinli. funksiyaning monotonligidan unga teskari funksiyaning mavjudligi kelib chiqadi. Agar funksiya oraliqda o’ssa (yoki kamaysa) va uzliksiz bo’lsa, u oraliqda (kamayuvchi bo’lganda oraliqda) teskari funksiyaga ega bo’ladi.


Nazorat savollari.
1.Teskari funksiya deb nimaga aytiladi.
2. O’zara teskari funksiya deb nimaga aytiladi.
Misollar.
Funksiyaga teskari funksiyani toping.

a) b)


d) , e)


f) g)


Funksiya teskarilanuvchimi :


a) b)


d) e)


f) g)


h)


k)
i)
Tayanch so’zlar.
Logarifm, ko’rsatkichli logarifm, logarifmik tenglama, Logarifmik tengsizlik, o’nli logarifm, natural logarifm, logarifm xossalari
Adabiyotlar.
1.Algebra va analiz asoslari:Akad.litsiy va kasb-hunar kollejlari uchun darslik / R. H. Vafayev, J. H. Husanov, K. H. Fa. yziyev
2.Algebra va matematik analiz asoslari. Akad. Litseylar uchun darslik A.U.Abduhamedov, H. A. Nasimov, U. M. Nosirov, J. H. Husanov,
H. A. Nasimov. 335-336-bet.



Aim.uz



Download 113,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish