Test qaysi nazariyada “tovarning qiymati unga sarflangan ijtimoiy zaruriy mehnat xarajatlari bilan o„lchanadi”, deyiladi?

Xususiylashtirish - davlat mulkiga egalik huquqining davlatdan xususiy shaxslarga
o‘tishidir. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish xususiylash-tirishdan tashqari, bu
mulk hisobidan boshqa nodavlat mulk shakllarini vujudga keltirishni ham ko‘zda
tutadi.
U bir qator yo‘llar bilan amalga oshiriladi: davlat korxonalarini aksiyadorlik
jamiyatiga aylantirish, davlat korxonasini sotib, uni jamoa mulkiga aylantirish;
mulkni qiymatga qarab chiqarilgan cheklar (vaucher) bo‘yicha fuqarolarga bepul
berish; mulkni ayrim tadbirkor va ish boshqaruvchilarga sotish; ayrim davlat
korxonalarini chet el firma va fuqarolariga sotish yoki qarz hisobiga berish; davlat
mol-mulkini auksionlarda kim oshdi savdosi orqali sotish va h.k.
Xususiylashtirishning usullari ham turli-tuman bo‘lib, ularni 3 guruhga ajratish
mumkin: 1) davlat mulkini bepul bo‘lib berish orqali xususiylashtirish; 2) davlat
mulkini sotish orqali xususiylashtirish; 3) davlat mulkini bepul bo‘lib berish hamda
sotishni uyg‘unlashtirish orqali xususiylashtirish.

3. XX asrning 30-yillarining o’rtalariga kelib keyinschilikning rivojlanishi bilan

iqtisodiy nazariyada va amaliyotda liberal yo’nalish inqirozi namoyon bo’la
boshladi. Uning natijasida: bir guruh iqtisodchilar o’zlarining qarashlaridan voz kechgan holda keynschilikka qo’shilib ketdi va bu yangi ta’limotni ancha to’g’ri deb hisobladi; ikkinchi guruh iqtisodchilar bozor munosabatlarida davlatning xarakteri, o’rni va roli to’g’risidagi o’zlarining ko’z qarashlarini himoya qildi va ularni qayta o’zgartirgan holda neoliberalizm guruhini tashkil etdi.
Neoliberalizm, bozor munosabatlari tizimi xo’jalik yuritishning ancha samarali shakli ekanligi, u iqtisodiy rivojlanish va o’sish uchun eng qulay shart-sharoitlarni yaratib berishi to’g’risidagi qoidaga asoslanadi. Neoliberallar iqtisodiyotni erkinlashtirish, bahoning erkin shakllanish tamoyillaridan, iqtisodiyotda xususiy mulkning va nodavlat xo’jalik tuzilmalarining etakchilik rolidan foydalanish tarafdori hisoblanad
4. Ishlab chiqarish jarayoni – bu kishilik jamiyatining amal qilishi va rivojlanishi uchun
zarur bo‘lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga
muvofiq faoliyatdir. Moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish, turli xizmatlar ko‘rsatish
jarayoni kishilar iqtisodiy faoliyatining asosiy tomonidir.

5. V.Oyken “iqtisodiy tizim” tiplari to’g’risida “Iqtisodiy tizim” tiplariHar qanday mamlakatning iqtisodiyoti juda ko’p bir xil elementlardan tashkil topgan, ya’ni pul, baho, foyda, kapital, foiz, mehnat, ish haqi va shu kabilar. Nega bo’lmasa turli mamlakatlarning iqtisodiyoti turlicha? V.Oyken bo’yi-cha, buning sababi bosh elementlarda yashiringan. Bunday elementlar, bir tomondan – bu erkin bozor xo’jaligi, ikkinchi tomondan – markaziy boshqa-ruv xo’jaligi hisoblanadi. Har qanday mamlakatning iqtisodiyoti juda ko’p bir xil elementlardan tashkil topgan, ya’ni pul, baho, foyda, kapital, foiz, mehnat, ish haqi va shu kabilar. Nega bo’lmasa turli mamlakatlarning iqtisodiyoti turlicha? V.Oyken bo’yi-cha, buning sababi bosh elementlarda yashiringan. Bunday elementlar, bir tomondan – bu erkin bozor xo’jaligi, ikkinchi tomondan – markaziy boshqaruv xo’jaligi hisoblanadi.