Tif va bojxona qonunchiligining nazariy asoslari

Inkoterms 2010 da, sotuvchi va xaridorning majburiyatlari oyna ko'rinishida keltirilgan:

• Bo'lim (ustun) A - sotuvchining majburiyatlari,
• B bo'lim (ustun) - xaridorning majburiyatlari.
• Incoterms 2010-ning har bir qoidasi o'nta moddadan iborat ikkita qismdan iborat:

Sotuvching majburiyatlari	Haridoring majburiyatlari
A1. Shartnomaga (kontraktga) movofik tovarlar bilan taminlash	A1. Shartnomaga (kontraktga) muvofik tovar bilan taʼminlash
A2. Litsenziyalar, ruxsatnomalar va rasmiylashtirishlar	A2. Litsenziyalar, ruxsatnomalar va rasmiylashtirishlar
A3. Tashish va sugurta shartnomalari	A3. Tashish va sugurta shartnomalari
A4. yetkazib berish	A4. yetkazib berish
A5. Xatarlarning o‘tishi	A5. Xatarlarning o‘tishi
A6. Harajatlarni taqsimlanishi	A6. Harajatlarni taqsimlanishi
A7. Xaridorni xabardor qilish	A7. Sotuvchini xabardor qilish
A8. yetkazib berish isboti - transport xujjati yoki muqobil elektron alokasi	yetkazib berish isboti - transport xujjati yoki muqobil elektron alokasi
A9. Tekshirish, o‘rab-joylash, markirovkalash	A9. Tekshirish, o‘rab-joylash, markirovkalash
A10. Boshqa majburiyatlar	A10. Boshqa majburiyatlar

E guruhi - Yuklarni jo'natish majburiyatlarni topshirish - jo'nash joyida (ingliz tilida departure). Sotuvchi xaridorga tovarni to'g'ridan-to'g'ri ishlab chiqaruv joyida, uning omborida berishi kerak, sotuvchi tovarlarni bojxona rasmiylashtiruvidan o`tkazmaydi; Sotuvchi yuklarni transport vositasiga yuklash uchun javobgar emas; EXW.

• E guruhi - Yuklarni jo'natish majburiyatlarni topshirish - jo'nash joyida (ingliz tilida departure). Sotuvchi xaridorga tovarni to'g'ridan-to'g'ri ishlab chiqaruv joyida, uning omborida berishi kerak, sotuvchi tovarlarni bojxona rasmiylashtiruvidan o`tkazmaydi; Sotuvchi yuklarni transport vositasiga yuklash uchun javobgar emas; EXW.
• F guruhi - asosiy tashish xarajatlari sotuvchi tomonidan to'lanmaydi (inglizcha main carriage unpaid), majburiyatlarni topshirish - jo'nash terminallarida asosiy tashish uchun topshirishda. Sotuvchi tovarni xaridor tomonidan mustaqil ravishda ijaraga olgan tashuvchining ixtiyoriga topshirish majburiyatini oladi; FCA, FAS, FOB.
• C guruhi -asosiy yuk xarajatlari sotuvchi tomonidan to'lanadi (eng. asosiy yuk narxi), majburiyatlarni o'tkazish-asosiy transport uchun keladigan terminallarda. Sotuvchi tovarlarni tashish bo'yicha shartnoma tuzishga majburdir, lekin uning tasodifiy o'limi yoki tovarga zarar etkazmaslik xavfini o'z zimmasiga olmaydi; CFR, CIF, CPT, CIP.
• Guruh D-kelish, xaridor majburiyatlari o'tish, to'liq yetkazib berish (eng. arrival). Sotuvchi barcha yuk tashish xarajatlarini qoplaydi va tovarlarni belgilangan mamlakatga yetkazib berishdan oldin barcha xavflarni oladi; DAT, DAP, DDP.