Tish chiqqunga qadar (tish kurtagi rivojlanish gistogenezi) tish qattiq to’qimalarida paydo bo’ladigan nokaries kasalliklar. Tasnifi. Tish kurtagi rivojlanish davrida tish qattiq to’qimalarida paydo bo’ladigan patologiya

Destruksiya shaklida kechuvchi flyuoroz xastaligi. Emalning bu xil jarohatlanishi, aksariyat hollarda suv tarkibida ftorning me’yordan bir necha marotaba ko‘p bo‘lishi natijasida, shu suv ichiladigan hudud va tumanlardagina qayd qilinadi. Bunday hollarda tishning nafaqat emal qavati jarohatlanib qolmay, balki dentin to‘qimasining jarohatlanishi ham kuzatiladi. Natijada tish koronkasining shakli o‘zgarishi, uning kuchli yemirilishi hollari namoyon bo‘ladi. Tish emal qavatining tusi keskin o‘zgaradi.

Flyuoroz xastaligida bemorlar tishlarining rangi o‘zgarishidan, ba’zan ularning yemirilayotganidan shikoyat qilishadi. Flyuoroz xastaligidagi emal rangining o‘zgarishini kariyes va gipoplaziya natijasida sodir bo‘ladigan aynan shu xildagi o‘zgarish lardan farqlay bilish muhim ahamiyat kasb etadi. Solishtirma tashxis. Flyuorozni aniqlashda kariyes kasalligi bilan solishtirma tashxis o‘tkaziladi. Kariyesda nuqson bitta va bo‘yin qismida joylashgan, flyuorozda esa bir nechta va tishning vestibulyar yuzasida joylashadi.

Davolash. Davo tadbirlari tish qattiq to‘qimalaridagi o‘zgarishlarning chuqurligiga bog‘liqdir. Jarohatlarning chuqurligi natijasida tishlarda yemirilishlar, toj qismi shaklining o‘zgarishi sodir bo‘lgan taqdirda davo tadbirlari ortopedik usulda olib boriladi. Yengil klinik belgilar bilan kechuvchi flyuoroz xastaligida terapevtik davo chora tadbirlari qo‘llaniladi. Tishlar sathida hosil bo‘lgan dog‘larga kuchsiz kislotalar eritmasi bilan ishlov berilib, undan keyin minerallashtiruvchi xususiyatga ega bo‘lgan eritmalar yordamida dog‘lar yo‘qotiladi. Pigmentli dog‘larni yo‘qotishda 10% li xlorid, fosfat kislotasini ishlatish maqsadga muvofiqdir. Fosfat kislotasi kompozit plomba to‘ldirgichlar tarkibida alohida shisha idishda bo‘ladi. Flyuorozni davolash va profilaktika qilish uchun suvdagi ftor miqdorini me’yorga olib kelish kerak. Hozirgi kunda flyuorozni fotopolimerlar bilan davolanadi.

Emal giperplaziyasi Emalda ortiqcha tomchi kabi emal ortig’ining hosil bo’lishini emal giperplaziyasi deyiladi. Bu tomchi ortig’I, asosan, sut tishlarda bo’ladi. 1.5 % bemorlarda uchraydi. Ko’pincha, oldingi tishlarning bo’yin qismida kuzatiladi. Markaziy kurak tishlarda, emal tomchisi bo’lganida, yon kurak tish bo’lmaydi. Tish kurtagi rivojlanishdagi zararlanish natijasida, yon kurak tish, markaziy kurak tishga qo’shilib ketadi va giperplaziya, ortiqcha emal tomchisi hosil bo’ladi. Ba’zida ortiqcha emal jag’ tishlarining furkatsiya sohasida ham bo’lishi mumkin.