Tlewmuratov M. Berdiev J. T. Tlewmuratova Z. Qaraqalpaqstan tariyxɩ 8-klass No`kis -2013

---

Tlewmuratov M. Berdiev J. T. Tlewmuratova Z. 
Qaraqalpaqstan tariyxɩ 
8-klass 
No`kis -2013 

---

Tlewmuratov M. Berdiev J. T. Tlewmuratova Z. «Qaraqalpaqstan tariyxɩ»
8-klasslar ushɩn sabaqlɩq.
No`kis, «Qaraqalpaqstan» baspasɩ, 2013 jɩl __ bet 
Pikir bildiriwshiler: 

---

KIRISIW
Qɩmbatlɩ oqɩwshɩlar! 
Qaraqalpaqstan xalqɩ o`zinin` og‗ada bay tariyxɩna iye. A`sirler dawamɩnda ata-
babalarɩmɩz o`z ma`deniyatɩn qa`sterlep, asɩrap, rawajlandɩrɩp keleshek a`wla`dqa, sizlerge 
miyras etip qaldɩrg‗an. Ata-babalarɩmɩz usɩ ma`deniyattɩ qa`liplestirip ha`m rawajlandɩrɩp qanday 
tariyxiy ta`g‗dirlerdi basɩnan keshirgenligi bizge tariyxtɩ u`yreniw arqalɩ belgili boladɩ. Tariyx 
ata-babalarɩmizdɩn` ta`g‗dirin u`yreniw menen birge bizdi keleshekke sharlaydɩ, ata-
babalarɩmɩzdɩn` islegen ma`rtlik islerine maqtanɩsh sezimlerimizdi payda etedi. 
Sizlerdin` qolɩn`ɩzdag‗ɩ bul kitapta, sizlerdin` 7-klassta Qaraqalpaqstan tariyxɩ boyɩnsha 
alg‗an bilimlerin`izdi dawamlap Qaraqalpaqstannɩn` XVI a`sirden XIX a`sirdin` ortalarɩna 
shekemgi aralɩqtag‗ɩ Qaraqalpaqstan xalqɩnɩn` tariyxɩ jazɩlg‗an. Bunda Xiywa xanlɩg‗ɩnɩn` 
du`ziliwinen baslap Xorezm oypatlɩg‗ɩndag‗ɩ siyasiy waqɩyalar, bul jerdegi xalɩqtɩn` sotsial-
ekonomikalɩq jag‗dayɩ, administrativlik du`zilisi, xalɩqlardɩn` jaylasɩwɩ, qaraqalpaq xalqɩnɩn` 
xalɩq retinde qa`liplesiwi, rawajlanɩwɩ, a`sirler dawamɩnda jasag‗an orɩnlarɩ, ma`deniyatɩ 
u`yreniledi. Xiywa xanlɩg‗ɩ quramɩnda Qaraqalpaqstan xalqɩnɩn` basɩnan o`tkergen awɩr 
awhallarɩ, qɩyɩnshɩlɩqtɩ jen`iwi, xaliqtɩn` batɩrlɩg‗ɩ, xalɩqtɩn` arɩn arlag‗an batɩrlardɩn` erligi, 
xalɩqlardɩn` 
tuwɩsqanshɩlɩq 
baylanɩslarɩ, 
Xiywa 
xanlɩg‗ɩnɩn` 
ha`m 
qaraqalpaqlardɩn` 
ma`mleketshiliginin` rawajlanɩwɩ ha`m xalɩqlardɩn` ma`deniyatɩnɩn` rawajlanɩwɩndag‗ɩ 
o`zgeshelikleri, jetiskenlikleri ha`m basqa da ko`plegen ma`seleler ha`m waqɩyalar bayan etiledi. 
Bul sabaqlɩqtɩn` u`shinshi basɩlɩwɩ bolɩp, 2004-jɩlɩ «Qaraqalpaqstan» baspasɩnan shɩqqan 
orta mekteplerdin` 8-klasɩ ushɩn «Qaraqalpaqstan tariyxɩ» sabaqlɩg‗ɩ tiykarɩnda qayta basɩlɩp 
shɩqtɩ. Baspada burɩng‗ɩ sabaqlɩqtɩn` mazmunɩ haqqɩnda aytɩlg‗an tilek ha`m eskertiwler esapqa 
alɩndɩ ha`m jan`a oqɩwlɩq bag‗darlama ha`m standartlarg‗a sa`ykeslestirildi. 
Kitaptɩ jazɩwda Qaraqalpaqstan ASSR tariyxɩnɩn` 1977-jɩlg‗ɩ, 1989-jɩlg‗ɩ shɩg‗arɩlg‗an 1 
tomlɩg‗ɩnan paydalanɩldɩ. Kamalov S.K., Sarɩbaev K.S. avtorlɩg‗ɩndag‗ɩ 1995-jɩlɩ «Bilim» 
baspasɩnan shɩqqan 8-klass ushɩn Qaraqalpaqstan tariyxɩ sabaqlɩg‗ɩnan, sonday-aq usɩ da`wirge 
tiyisli Qarakalpaqstan tariyxɩ boyɩnsha ko`plegen jan`a ilimiy kitaplardan paydalanɩldɩ.