Тo‘g‘rilagichlar haqida umumiy tushunchalar Bitta yarm davrli to’g’irlagich Ko’prikli ikki yarim davrli to’g’irlagich

O’rta nuqtasi bilan ikki yarim davrli to’g’irlagich

O’rta nuqtasi bilan ikki yarim davrli to’g’irlagich ko’rsatilgan.Transformatorning ikkilamchi cho’lg’amidan o’rta nuqta chiqarilgan. VT₁ va VT₂ diodlar transformatorning ikkilamchi cho’lg’amlarning uchlariga ulanadi. Yuklama transformatorning ikkilamchi cho’lg’amining o’rta va diodlarning umumiy nuqtalari orasiga ulangan. O’zgaruvchan kuchlanishning musbat yarm davrida diod VT₁ ochiladi va tok quyidagi zanjir bo’yicha o’tadi: diod VT₂ yuklanish R_yuk transformatorining 0 nuqtasidan a nuqtasigacha. O’zgaruvchan tokning manfiy yarim davrida diod VT₂ ochiladi va tok quyidagi zanjir bo’yicha o’tadi: diod VT₂ yuklanish Ryuk-transformatorining 0 nuqtasidan B nuqtaga. Shunday qilib, yuklanishdan o’tayotgan tokning yo’nalishi o’zgarmaydi. Bu to’g’irlagichning tok va kuchlanish grafiklari ko’prikli to’g’irlagichning grafiklariga o’xshaydi. To’g’irlagichning diodlarga quyilgan teskari kuchlanishi ko’prikli to’g’irlagichga nisbatan ikki marta katta ya’ni:

U_tec.m=3,14*U₀


O’rta nuqtasi bilan ikki yarim davrli to’g’irlagich
Qolgan parametrlar ko’prikli to’g’irlagichning parametrlari bilan bir xil bo’ladi.
O’rta nuqta bilan ikki yarim davrli to’g’irlagichning yutug’i, unda to’rtta diod o’rniga ikkita diod ishlatilishidir.

Bir fazali va uch fazali to‘g‘rilagichlar shakli, ularning ishlash jarayoni
Fazalarning soni bo‘yicha bir fazali va ko‘p fazali to‘g‘rilagichlar mavjud. Bir fazali ko‘priksimon to‘g‘rilagichlar sxemasi 2-rasmda ko‘rsatilgan. Тo‘g‘rilangan kuchlanishning o‘rtacha qiymati Uo ≈ 0,9 • U2 bilan o‘lchanadi.
Agarda ventillarning ichki qarshiligini hisobga olsak:




Misol. Ko‘priksimon sxemasi bilan yig‘ilgan to‘g‘rilagichda U0 = 250 V ga teng to‘g‘rilangan kuchlanishni olish kerak, bunda Io = 0,3 A. Ventillarni tanlab olib va ulardagi kuchlanishning pasayishini nazarga olmay, transformatorning ikkilamchi kuchlanishini hisoblash kerak.
Yechish. Ko‘priksimon sxemasida: Utes..max.= 1,57 Uo. Unda: Utes..max.=1,57 · 250 = 392 V, ventil orqali o‘tuvchi tokning amaldagi qiymati: Ito‘g‘. = 0,78 · 0,3 = 0,233 A. Ma’lumotnomadan Io = 0,3 A Utes.k. = 400 V ga teng bo‘lgan D7J ventilini tanlaymiz. Тransformatorning ikkilamchi kuchlanishi U2 kuchlanish Uo bilan Uo ≈ 0,9 · U2 bog‘langan. Bundan: U2 = Uo/0,9 ≈ 282 V. Demak, transformatorning ikkilamchi kuchlanishi 282 V ga tengdir.
Uch fazali ikki taktli Larionovning sxemasi uchta oddiy ko‘priksimon sxemalardan iborat bo‘ladi. Larionov sxemasida ventillar juftma-juft ketma-ket ishlaydi, vaholanki, har qanday berilgan vaqtda katodning, ayniqsa manfiy potensialli tok ventili va ayniqsa anodning musbat potensialli juft ventili ishlaydi. Тokning ventil orqali o‘tishi