Тошкент-2020 йил 6-Мавзу. Молиявий барқарорлик таҳлили

6.8-жадвал
Захира ва харажатларни молиялаштириш даражаси бўйича мутлоқ таҳлил қилиш

Кўрсаткичлар	Аниқланиши	Захира ва харажатларни молиялаштириш ҳолати (+,-)
Ўз айланма маблағларининг нақдлиги (ЎАМН).	ЎММ-УМА	ЎАМН-ЗХ
Ўз маблағлари ва узоқ муддатли қарз маблағларининг нақдлиги (ЎУММН).	ЎММ + УММ -УМА	ЎУММН-ЗХ
Жами маблағларнинг нақдлиги (ЖМН).	ЎММ + УММ+ ҚММ –УМА	ЖМН-ЗХ

6.9-жадвал
Молиявий барқарорликнинг мутлақ кўрсаткичлари таҳлили

Кўрсаткичлар номи	Давр бошига	Давр охирига	Ўзгариши +,-	Фоизда%
1.Ўз маблағлари манбаси (ЎММ)	7 745 794 466	10 124 233 076	2 378 438 610	130.7
2.Узоқ муддатли активлар (УМА)	10 219 731 945	12 593 199 960	2 373 468 015	123.2
3.Ўз айланма маблағлари нақдлиги(ЎАМН)	-2 473 937 479	-2 468 966 884	4 970 595	99.78
4.Узоқ муддатли кредитлар қа қарзлар (УММ)	4 675 490 146	12 304 013 149	7 628 523 003	2.63
5.Ўз маблағлари ва узоқ муддатли кредитлар, қарзлар суммаси (ЎАМН+УММ)	2 201 552 667	9 835 046 265	7 633 493 598	4.46
6.Қисқа муддатли кредитлар ва қарзлар (ҚММ)	14 744 216	8 878 479	-5 865 737	60.2
7.Захира ва харажатларни молиялаштиришнинг жами манбааси (ЖМ)	2 216 296 883	9 843 924 744	7 627 627 861	4.44
8.Захира ва харажатлар (ЗХ)	2 185 621 680	9 488 500 196	7 302 878 516	4.34
9.Ўз айланма маблағлари билан таъминланганлик коэффиенти (ЎАМН)-ЗХ	-288 315 799	-11 957 467 080	11 669 151 281	41.4
10.Ўз маблағлари ва узоқ муддатли қарз маблағлари билан таъминланганлик коэффициенти(ЎАМН+УММ)-ЗХ	15 930 987	3 465 498 069	3 449 567 082	231
11.Жами маблағлар билан таъминланганлик (ЖМ)-ЗХ	30 675 203	355 424 548	325 049 345	11.8

Хулоса: корхонада молиявий ишлаб чиқариш захираларини молиялаштиришда ўз маблағлари, қарз маблағлари етарлиги ва етишмаслиги таҳлили юзасидан шуни такиблаш лозимки ўтган даврга нисбатан жорий даврда кўрсаткичлар ижобий томонга ўзгарган. Захира ва харажатларни молиялаштиришнинг иккита шарти бажарилган. Корхонанинг молиявий барқарорлигининг мутлақ ифодасини умумий жиҳатдан ижобий баҳолаш мумкин.

Кўрсаткичлар	Аниқланиши	Меъёр
1.Ўз айланма маблағлари билан таъминланганлик коэффиенти	ЎАМН/ЗХ	0.6-0.8 дан юқори бўлиши лозим
2.Ўз маблағлари ва узоқ муддатли қарз маблағлари билан таъминланганлик коэффициенти	ЎУММН/ЗХ	Минимум 1.0 га тенг
3.Жами маблағлар билан таъминланганлик	ЖМН/ЗХ	1.0 дан юқори бўлиши лозим

6.10-жадвал
Айланма маблағлар билан таъминланганлик коэффициентларини нисбий кўрсаткичлари таҳлили ва уларнинг мезонлари
Тавсия этиладиган адабиётлар рўйхати

• Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга мурожаатномаси. 2020 йил 24 январь. www.president.uz/uz/lists/view/3324.
• Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори. “Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”. 2020 йил 24 февраль. www.uza.uz/oz/documents/moliyaviy-isobotning-khal-aro-standartlariga-tish-b-yicha-sh-25-02-2020
• Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори. Давлат иштирокидаги корхоналарни молиявий соғломлаштириш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида. 2018 йил 14 декабр, 1013-сон. 2-илова. Давлат иштирокидаги корхоналарнинг молиявий-иқтисодий ҳолати таҳлилини ўтказиш регламенти. www. lex.uz/docs/4106617
• М.Қ.Пардаев, И.Т.Абдукаримов, А.А.Абдиев, Б.И.Исроилов Корхоналарда молиявий хисоботлар таҳлили. Укув кулланма. Тошкент, Солик; Академияси, 2008. – б.52
• Бернстайн Анализ финансовой отчетности / Бернстайн. - М.: Финансы и статистика, 2016. - 624 c
• Жилкина А.Н. Финансовый анализ. Учебник. М.: Юрайт, 2018. – 285 с.
• Казакова Н.А. Финансовый анализ. Учебник. М.: Юрайт, 2018. – 470 с.
• Raximov M. Iqtisodiyot sub`ektlari moliyaviy holatining tahlili. O’quv qo’llanma. T.; Iqtisod-Moliya, 2015. -392 b.
• Subramanyam K.R. Financial statement analysis. 11th edition. New York, Mc Graw-Hill Education, 2016. - 814 pages Pardayev M.Q.,
• Xasanov B.A. va boshq. Moliyaviy va boshqaruv tahlili: O‘quv qo‘llanma . – Toshkent: Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2012. – 400 b.
• Xasanov B.A. va boshq. Moliyaviy tahlil. Darslik. – T.: “Iqtisodiyot”, 2019. – 736 b.
• Calculation of the invested capital profitability in the financial condition analysis process. Khasanov B.A., Mukumov Z.A., Alikulov A.I., Djumanova A.B., Eshboev U.T., Hasanova R.B. International Journal of Advanced Science and Technology. Vol. 28, No. 14, (2019), pp. 42-48. www.scopus.com
• Pardayev M.Q., Isroilov J.I., Isroilov B.I. Iqtisodiy tahlil. O‘quv qo‘llanma. T.:Print Line Group, 2017.-533 b.
• Steven M. Bragg. Financial analysis: A business decision guide. 2nd edition. Colorado, Accounting Tools, Inc., 2014. –325 pages.
• Шоҳаъзамий Ш.Ш., Суннатов Ю.У. Фирмалар бухгалтерия баланси асосида молиявий-хўжалик фаолиятини таҳлил қилишнинг янгича ёндашуви. “Халқаро молия ва ҳисоб” илмий электрон журнали. № 5, октябрь, 2017 йил