Toshkent davlat agrar universiteti s. M. Aminov, S. I. Muxamadiyev, S. Sh. Rasulov axborot kommunikatsion

Simlarning rangli ketma-ketliklari
.Juftliklar bo‘yicha ranglarni joylashtirish 
ikkita keng tarqalgan standartlari mavjud: Siemon kompaniyasining T568A va AT&T 
kompaniyasining T568B standartlari. Bu ikki standartlar bir xil. 
1. Tarmoq kartasi <> Standart bo‘yicha kommutator: T568A
Ushbu standart simlarning rangli ketma-ketliklari quyidagi tartibda joylashtiriladi: 
1. oq-yashil
2. yashil 
3. oq-to‘q sariq 
4. ko‘k
5. oq-ko‘k 
6. to‘q sariq 
7. oq-jigar 
8. jigar
 
2. Tarmoq kartasi <> Standart bo‘yicha kommutator: T568B
Ushbu standart simlarning rangli ketma-ketliklari quyidagi tartibda joylashtiriladi:

---

Axborot kommunikatsion texnologiyalar.S.Aminov 
93 
1. oq-to‘q sariq 
2. to‘q sariq 
3. oq yashil 
4. ko‘k 
5. oq-ko‘k 
6. yashil 
7. oq-jigar 
8. jigar 
T568B
 T568A 
16.4-rasm. Tarmoq kabellarini ulanishi.
Shunday ulangan o‘rama juft sizga ikki holatlarda kerak bo‘lishi mumkin: 
- kommutatorsiz 2 kompyuterlarni ulash uchun.
- 2 yoki undan ortiq Hub/Switch ulash uchun. 
Ikki va undan ortiq kompyuterlarni tarmoqqa ulash uchun kommutatordan 
(switch) foydalanish zarur. Shunda kompyuterlar tarmoq adapterlari interfeyslari 
kommutator portlari bilan ulanadi. Yagona hisobga olinishi kerak bo‘lgan tomoni, bu 
kabelni qanday ulash kerakligi hisoblanadi. Tarmoqda ulash variantlaridan birini yoki 
568A, yoki 568V qo‘llash zarur, aralashtirish mumkin emas!
ADSL-texnologiyasi bo‘yicha internetga ulanish uchun foydalanuvchilardan 
hech bo‘lmaganda bittasi (ular ko‘proq bo‘lishi ham mumkin) birorta internet-
provayderga ulangan bo‘lishi kerak. Shunday holatlarda boshqa foydalanuvchilarga 
Internet "tarqatish" qiyinchilik tug‘dirmaydi – ADSL-modemni tarmoq 
kommutatoriga ulash etarli bo‘ladi. Shundan so‘ng tarmoqning har bir shaxsiy 
kompyuteridagi IP-protokoli sozlash ishlarida, shlyuz sifatida ADSL-modemining IP-
manzili yoziladi. Internetga ulanuvchi tarmoqning oddiy sxemasi: 

---

94 
16.5-rasm.
ADSL-modem orqali ulanish.