kafedrasi Toshkent aloqa va signallashtirish temir yo‘l stansiyasi (korxona nomi) Ishlab - chiqarish amaliyoti bo‘yicha Hisobot
Bajardi Iqisodiyot fakulteti III kurs talabasiRuzimboeva Dilobar Latifboy kizi (F.I.Sh.)
Korxona tomonidan amaliyot rahbari (lavozim) ___________________________ (F.I.Sh.)
Institut tomonidan amaliyot rahbari (lavozim)Buranova M (F.I.Sh.)
Toshkent – 2021 y.
Mundarija:
I.bob.Kirish..........................................................................................................
II.bob. MTU (RJU)Nizomi.................................................................................
III.bob Tarkibiy tuzilmasi................................................................................
IV.bob Stansiyalari xaqida ma’lumot...............................................................
V.bob Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi qoidalari.....................
VI.bob Nazorat savollari...................................................................................
VII.bob Xulosa......................................................................................................
VIII.bob Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati...................................................
Kirish Ishlab chiqarish amaliyotining rolini hozirgi kunda korxonalarda kadrlarni tanlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish masalalari dolzarb masala sifatida qaralayotganligidan ko‘rish mumkin. Chunki kadrlar salohiyatini rivojlantirmasdan turib juda jadal sur’atlarda o‘zgarib borayotgan texnologiyalarni ishlab chikarishga jalb etish, ulardan samarali foydalanish, jahon bozorida raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishni tasavvur etib bo‘lmaydi. Bu borada samali faoliyat olib borayotgan kompaniyalar kadrlar salohiyatini oshirishni tashkil etishda katta tajribaga egadirlar. Kadrlar saloxiyati institut davridan boshlab, institut va ishlab chiqarish xamkorligida rivojlantirib boriladi. Instituda olgan nazariy bilimlarni amaliyotda mustaxkamlash imkoni yaratiladi.
UMUMIY QOIDALAR
O’zbekiston Respublikasi temir yo’llarida signallashtirish bo’yicha yo’riqnoma (keyinchalik - mazkur Yo’riqnoma) poezdlar harakati va manyovr ishlariga taaluqli buyruq va ko’rsatmalarni uzatishdagi ko’rinadigan va tovushli signallar tizimini hamda signal asbob turlarini (qaysiki ular yordamida signallar uzatiladi) belgilab beradi. Mazkur Yo’riqnoma O’zbekiston Respublikasi temir yo’l transportining barcha bo’linmalari va xodimlari uchun majburiydir, mazkur Yo’riqnoma belgilab bergan signallar talabini bajarish esa poezdlar harakati va manyovr ishlari uzluksizligi va xavfsizligini ta'minlaydi. Mazkur Yo’riqnoma "O’zdavtemiryo’lnazorat" inspeksiyasi boshlig’ining buyrug’i bilangina o’zgartirilishi mumkin. Temir yo’llarida signallashtirishga taaluqli bo’lgan barcha yo’riqnoma va boshqa ko’rsatmalar mazkur Yo’riqnoma talablariga qat'iy mos kelishi kerak.
Toshkent shahar Signallashtirish va aloqa masofasi (ШЧ-1)‖
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 5 noyabrdagi 378-son qaroriga binoan "O'zbekiston temir yo'llari" davlat aktsiyadorlik kompaniyasining Toshkent viloyati hududiy boshqarmasi tarkibiy bo'linmasi bo'lib, Kompaniya boshqaruvi raisi tomonidan 07.11.2002 yildagi 270-N-sonli buyrug'iga ko‘ra tashkil etilgan. Faoliyatidagi masofa O'zbekiston Respublikasi qonunlari, "O'zbekiston temir yo'llari" AJ Nizomi, "O'zbekiston temir yo'llari" AJning normativ hujjatlariga va ushbu Nizomga amal qiladi. Masofa boshlig'i "O'zbekiston temir yo'llari" davlat aktsiyadorlik kompaniyasining Toshkent viloyati hududiy boshqarmasi boshlig'ining O'zbekiston Respublikasining muayyan vakolatlarini va amal qilish muddatini ko'rsatgan holda qonun hujjatlariga muvofiq ishonchnoma asosida ish yuritadi. Masofa mustaqil to'liq balansga ega emas. Ushbu masofa bank muassasasida, muhr, shtamplarda va shaklida davlat tilida o'z nomi yozilgan va "O'zbekiston Temir Yo'llari" AJning tegishli hujjatiga ega bo'lgan joriy hisobga ega. Masofaning to'liq nomi: "O'zbekiston temir yo'llari" AJ ―Toshkent mintaqaviy temir yo‘l uzeli‖ ga tegishli ―Tsohkent signalizatsiyasi va aloqa masofasi (ШЧ-1)‖ .Masofaningning qisqartirilgan nomi: SCH-1 RZU-Toshkent "KTY" AJ. Manzil, pochta manzili masofa: 100094, Toshkent, Mirobod tumani, Eski Otchopar, 52. Masofa - yagona tashish jarayonining ishtirokchisi va xizmat chegaralari doirasi Toshkent-Angren, Toshkent-Mehnat, Toshkent-Keles, Toshkent-Xojikent.
Signallashtirish va aloqa boshqarmasi
Signalizastiya va aloqa boshqarmasi «O’TY» AJ ning tarkibiy bo’linmasi hisoblanib, harakat xavfsizligini so’zsiz taminlagan holda signalizastiya va aloqaning barcha texnikaviy vosita va qurilmalarining sozligini taminlaydi.
Temir yo’l uchastkalarida poezdlar harakati xavfsizligini taminlash avtomatik blokirovka, stanstiyalarda strelka va signallarni avtomatik boshqarish, dispetcherlik markazlashtirish bilan taminlanadi. Avtomatik blokirovka tizimi poezdni boshqa poezd band qilgan yoki hududida relslarning butligi buzilgan uchastkaga kirishini oldini olish (blokirovka qilish) uchun mo’ljallangan.
Yarim avtomatik blokirovka tizimlari poezdlarni stanstiyalar oralig’idagi peregonga chiqib ketishini oldini olish (blokirovka qilish) uchun mo’ljallangan. Stanstiyalarda strelka va signallarni avtomatik boshqarishning asosiy maqsadi stanstiyalar hududida muayyan kesib o’tilmaydigan yo’nalishlar bo’ylab poezdlar harakati uchun sharoit yaratishdir. Dispetcherlik markazlashtirish tizimlarining ishidan maqsad peregon va stanstiyalar bo’ylab poezdlarni shu tarzda o’tish tartibini taminlashdi.
Jamiyatning signalizastiya va aloqa boshqarmasi sifat va ishonchlilikning talab etiladigan standartlariga muvofiq avtomatika, telemexanika va aloqa qurilmalarini texnikaviy ekspluatastiyasini taminlaydi. Jamiyatda mavjud signalizastiya, markazlashtirish va blokirovka tizimini modernizastiyalash bo’yicha ishlar olib borilmoqda.
Mikroprostessorli markazlashtirishning yuqori texnologik (MPЦ turidagi) tizimlarini joriy qilish strelkali o’tkazgichlar va siglan qurilmalarini boshqarish bilan bir qatorda barcha uzellarning ishini diagnostika qilish, shuningdek, operatorlar yoki stanstiya navbatchilarining harakatlarini nazorat qilish imkonini beradi.
Real vaqt rejimida poezdlar vaziyatini hamda stanstiya va peregonlarda o’qlarni hisoblashning elektron (ESSO turdagi) tizimini nazorat qilishga imkon beradigan mikroprostessorli dispetcherlik markazlashtirish qurilmalarni joriy qilish poezdlar harakat xavfsizligini ishonchli taminlashga imkon beradi.
Hozirgi paytda «O’TY» AJ ni signalizastiya va aloqa qurilmalari bilan texnikaviy jihozlanishi quyidagi ko’rsatkichlar bilan tavsiflanadi:
• 193 stanstiya strelkali o’tkazgichlar va signallarni elektr markazlashtirish qurilmalari bilan jihozlangan;
• 42 stanstiya strelkali o’tkazgichlar va signallarning mikroprostessorli elektr markazlashtirish qurilmalari bilan jihozlangan;
• 24 stanstiya kalitli bog’lanish qurilmalari bilan jihozlangan;
• yo’lning 1476,804 km peregonlarni avtoblokirovka qurilmalari bilan jihozlangan;
• 2845,398 km yo’l yarimavtomatik blokirovka bilan jihozlangan, shundan 1161,181 km dan ko’prog’i mikroprostessorli yarimavtomatik blokirovka qurilmalari bilan jihozlangan;
• 98,1 km yo’l elektr jezl tizimi bilan jihozlangan;
• 2115,363 km yo’l dispetcherlik markazlashtirish qurilmalari bilan jihozlangan2.
