TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI “BANK ISHI FAKULTETI” BIA 82 – GURUH TALABASI RAFIQOVA GULSHODANING “MOLIYA” FANIDAN TAQDIMOTI.
O’QITUVCHI: Khidirov N.
MAVZU: KORXONALAR MOLIYASI VA ULARNING FUNKSIYALARI.
Asosiy vazifasi tovar ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatishdan iborat bo’lgan iqtisodiy faoliyat sub’ekti firma deb ataladi.
Firmalar darajasida moliyaviy qarorlar qabul qilish masalalari bilan shug’illanadigan moliya sohasi korxonalar moliyasi yoki korporativ moliya ( business or corporate finance) deb ataladi.
Korxonalar moliyasi davlat moliya tizimining asosiy bo’g’inidir, chunki korxonalar milliy xo’jalik kompleksining asosiy bo’g’ini hisoblanadi. Kompaniyaning moliyaviy holati milliy va mintaqaviy pul mablag’larini moliyaviy resurslar bilan ta’minlashga ta’sir qiladi. Bu yerda korxonalarning moliyaviy holati qanchalik kuchli va barqaror bo’lsa, milliy va mintaqaviy pul mablag’lari qanchalik xavfsiz bo’lsa, ijtimoiy – madaniy va boshqa ehtiyojlar shunchalik to’liq qondiriladi.
Korxona moliyasining funksiyalari:
Korxona moliyasi 3 ta funksiyani bajaradi.
Ta’minlash;
Tarqatish;
Boshqaruv.
Korxona moliyasining funksiyalari:
Ta’minlash funksiyasining vazifasi shuni ko’rsatadiki, kompaniya zarur pul mablag’lari bilan optimal miqdorda ta’minlanishi kerak.
Shu bilan birga juda muhim qoidalarga rioya qilinishi ham kerak.
Barcha xarajatlar o’z daromadlari hisobidan qoplanishi kerak;
Moliyaviy manbalarni optimallashtirish korxonani moliyaviy boshqarishning asosiy vazifalaridan biridir, chunki mablag’larning ortiqcha bo’lishi bilan foydalanish samaradorligi pasayadi va yetishmasligi sababli jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin bo’lgan moliyaviy qiyinchiliklar yuzaga keladi.
Bundan tashqari, mablag’larni optimallashtirish eng yuqori moliyaviy natijaga erishish usullaridan biridir.
Korxona moliyasining funksiyalari:
Tarqatish funksiyasi ham ta’minlash funksiyasi bilan uzviy bog’liq. Mahsulot sotishdan tushgan ya’ni taqsimlangan mablag’, qisman korxona xarajatlari ( iste’mol qilingan ishlab chqarish vositalari, texnalogiyalar, uskunalar, ish haqi va boshqalar)ni qoplashga yo’naltiriladi va qolgan korxonaning foydasi hisoblanadi.
Ish haqining mahsulotning foydaliligiga bog’liqligi va ular uchun to’lovlar tushumi;
Foydani korxona, savdo va banklar o’rtasida oqilona taqsimlash. Ularning ko’p qismi ishlab chiqaruvchiga o’tishi kerak.
Korxona moliyasining funksiyalari:
Boshqaruv korxonani moliyalashtirish funksiyasi har xil rag’batlantirish va ogohlantirishlar shuningdek tegishli ko’rsatkichlarni qo’llash bilan bog’liq.
Agar korxona byudjet, banklar, va yetkazib beruvchilar bilan o’z vaqtida hisob-kitob qilsa, bu uning yakuniy natijalarini yaxshilaydi hamda ishlab chiqarish samaradorligini va mablag’lardan foydalanishni oshiradi.
Korxona moliyasining funksiyalari:
Aks holda u va boshqa subyektlar o’rtasida muammolar yuzaga kelishi, jarima to’lashga majbur bo’lishi, keskin moliyaviy ahvol yuzaga kelishi va yakuniy natijalar yomonlashishi mumkin bo’ladi.