Toshkent moliya instituti moliya fakulteti

Ik= yoki Ic=
Bu yerda In – jami investitsiyalar.
Investitsiyalar samaradorligi joriy va bazis davrda YaIM(SMM, MD,F) o’sgan qismining investitsiyalarning huddi shunday o’sgan miqdoriga (ΔLn) nisbatini taqqoslash orqali yoki uning teskari ko’rsatkichi bilan ham baholanadi,
ΔIk= yoki ΔIc=
Ya’ni bu yerda , ΔIk – qo’shimcha sarflangan investitsiyalar qaytimi, ΔIc – YaIM(SMM, MD,F) o’sgan qismining investitsiya sig’imi.
Investitsiyalar samaradorligining muhim ko’rsatkichi jami sarflangan investitsion mablag’larning qoplanish muddati (Ik.m.) ko’rsatkichi hisoblanadi. U jami investitsiyalar summasini foydaning yillik miqdoriga bo’lish orqali aniqlanadi, ya’ni
Ik.m.= (yil,oy)
Investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligi yuqorida qayd qilingan ko’rsatkichlarda tarmoqlar, sohalar, hududlar bo’yicha ham aniqlanadi.
Sof milliy mahsulot (milliy daromad) hajmidagi o’zgarishning yalpi sarflarning alohida turlari, shu jumladan investitsiyalardagi o’zgarishlarga nisbati multiplikator samarasi deyiladi.
Multiplikator samarasi=

Multiplikator samarasiga quyidagi omillar ta’sir qiladi:

• 
  Iste’molchilik sarfidagi o’zgarish;
  
• 
  Davlat xarididagi o’zgarish;
  
• 
  Sof eksport hajmidagi o’zgarish.
  

Multiplikator samarasining mazmuni ikkita holat bilan izohlanadi:

1. 
   Iqtisodiyotda bir subyekt tomonidan qilingan sarflar boshqasi uchun daromad shaklini oladi;
   
2. 
   Daromaddagi har qanday o’zgarish iste’mol va jamg’armada ham xuddi shunday yo’nalishda o’zgarish bo’lishiga olib keladi.
   

Investitsiyalar o’sishini daromadlar o’sishi bilan bog’laydigan ko’rsatkich akselorator koeffitsiyenti (A_koef) deyiladi. Akselorator (lot. Akselero-tezlashtiruvchi) koeffitsienti investitsiyalar (Ln) joriy yildagi o’sishning milliy daromadning o’tgan yildagi o’sishiga nisbati tarzida aniqlanadi: