Toshkent moliya instituti statistika kafedrasi Moliya statistikasi fani

Oliy moliyaviy, aktuar va taqribiy hisoblash ko’rsatkichlari

Murakkab foizlarda dekursiv metod bo‘yicha) oshgan qiymat summasi quyidagi formula bilan hisoblaniladi:
Hamkorbank tomonidan mijozga 100 mln.so’m pulni 29 foizdan 36 oy muddatga murakkab foiz stavkasida taqdim etgan. Mazkur davr oxirida bank tomonidan mijozdan qaytarilib olinadigan summani hisoblang.
m-davr
i-foiz stavkasi

Boshlang’ich qiymatni hisoblash (diskontlash)

Diskont - bu boshlang’ich summani hisoblash, aniqlash uchun oshgan qiymatdan ayriladigan chegirma summasidir. Diskontlash (ustama yozish) - bu ustamalar yozish, aniqrog’i foizlarni hisoblash.

Boshlang’ich qiymatni hisoblash (diskontlash)

Mijoz bankga 5 yil oldin oddiy foizda yillik 18 foiz miqdorda pul qo’ygan edi. Besh yildan keyin qo’liga 450 mln.so’m pulni qabul qilib oldi. Mijoz 5 yil oldin qo’ygan summasini hamda diskont summasini toping. Xulosa beringchi vaziyatga!
Mijoz bankka ikki yillik muddatda murakkab foiz stavkasida yillik 16 foiz miqdorda pul qo’yilishi to’g’risida shartnoma tuzdi. Bank tomonidan ma’lum davr tugagandan so’ng 440 mln.so’m qaytarib olishi to’g’risida hisoblab berdi.Mijoz qancha pul qo’yilishi to’g’risida shartnoma tuzgan va mazkur ikki yil davomidagi oladigan diskont summasini hisoblang.

Moliyaviy renta

• Hamma to’lov a’zolari ijobiy miqdorlardan tashkil topgan, ikki to’lov orasidagi vaqt intervali teng bo’lgan to’lovlar qatori (potogi) moliyaviy renta yoki annuitet deyiladi.
• Renta tarkibiga kiruvchi har bir to’langan to’lov (pul) renta a’zosi, to’lovlar orasidagi vaqt - renta davri, to’lovlarni umumiy vaqti - renta muddati deb ataladi.

Rentani oshgan summasi deganda biz renta a’zolarini (foizlar qo’shilgan holda) renta muddati oxiriga bo’lgan yig’indisini tushunamiz. Bu ko’rsatkich yillik doimiy rentalar uchun qo’yidagi formula bilan aniqlanadi:

Moliyaviy renta

Agar renta muddati 10 yil bo’lib, har yil oxirida bir marta 20 mln.so’mdan to’lanadigan va foiz stavkasi 17% bo’lsa oshgan summani aniqlang.
Rentalarni hozirgi (keltirilgan) miqdori deb renta a’zolarining davr boshiga diskontlangan summalarini yig’indisiga aytiladi va bu ko’rsatkich qo’yidagi formula bilan hisoblanadi:
Yuqoridagi misoldan foydalanib rentaning hozirgi qiymatini hisoblab ko’ringchi???
E’TIBORINGIZ
UCHUN
RAHMAT