Toshkent shahridagi yeoju texnika instituti

Тариф тизими – бу меҳнатнинг мураккаблиги ва шароитларидан, ишларни бажаришнинг табиий-иқлим шароитларидан, меҳнатнинг тезкорликлиги ҳамда тавсифидан келиб чиққан ҳолда, меҳнатга ҳақ тўлашни табақалаштиришга ёрдам берадиган меъёрлар жамаламасидир.

• Тариф тизими – бу меҳнатнинг мураккаблиги ва шароитларидан, ишларни бажаришнинг табиий-иқлим шароитларидан, меҳнатнинг тезкорликлиги ҳамда тавсифидан келиб чиққан ҳолда, меҳнатга ҳақ тўлашни табақалаштиришга ёрдам берадиган меъёрлар жамаламасидир.
• Меҳнатга ҳақ тўлашнинг тариф тизимини ташкил қилувчи асосий омил бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
• тариф ставкаси
• тариф сеткаси;
• тариф-малакавий маълумотномалари.

Тариф ставкаси – бу бир бирлик иш вақти учун тўланадиган меҳнат ҳақи миқдорини пул шаклида ифодаланганидир. Одатда, тариф ставкаси биринчи разряд учун белгиланиб, қолган разрядлар учун эса биринчи разряд тариф ставкасини қолган разрядлар тариф коэффициентларига кўпайтириш йўли билан аниқланади.

• Тариф ставкаси – бу бир бирлик иш вақти учун тўланадиган меҳнат ҳақи миқдорини пул шаклида ифодаланганидир. Одатда, тариф ставкаси биринчи разряд учун белгиланиб, қолган разрядлар учун эса биринчи разряд тариф ставкасини қолган разрядлар тариф коэффициентларига кўпайтириш йўли билан аниқланади.
• Тариф сеткаси - бу разрядлар ва уларга тегишли бўлган тариф коэффициентлари кўрсатиладиган хужжатдир.
• Лавозим маоши – бу ходим томонидан тўлиқ ишлаб берилган ой учун иш ҳақи миқдоридир. Одатда, лавозим маошлари меҳнати вақтбай усулда тўланадиган ишчиларга ўрнатилади.

• Ишбай шакл

• Меҳнатга ҳақ тўлаш шакллари

• Вақтбай шакл

• Тўғри ишбай

• Ишбай мукофот

• Аккорд

• Ишбай прогрессив

• Оддий вақтбай

• Вақтбай мукофот