Toshkent Tibbiyot Akademiysi Tibbiy profilaktika fakuteti

Toshkent Tibbiyot Akademiysi Tibbiy profilaktika fakuteti XARBIY DALA TERAPIYASI

Jarohat olganda ichki a’zolar kasalliklari

• Reja:
• Tasodifiy jarohatlanish
• O’q teshib o’tganda

ichki a’zolar davolash qoidalari

Jarohat –gavda to’qimalarining mexanik shikastlangan joyi ( teri ,shilliq parda ,ko’pincha muskul ,ichki a’zo va gavda bo’shliqlarining butunligiga putur yetishi

• Jarohat –gavda to’qimalarining mexanik shikastlangan joyi ( teri ,shilliq parda ,ko’pincha muskul ,ichki a’zo va gavda bo’shliqlarining butunligiga putur yetishi
• Belgilari:

To’qimalarning og’rishi

Qonashi

Ochilib qolishi

Paydo bo’lish sharoitiga qarab:

Xirurgik

Jangda yaralanish

Tasodifiy

Jarohatlovchi qurol qanday shikast yetkazganiga qarab:

• Jarohatlar tanadan ayrim bo’shliqlarga
• Miya
• Ko’krak
• Qorin
• Bo’g’in
• nsbatan ularning devoridan o’tgan o’tmagan turlarga bolinadi

Kesilgan

Tishlangan

Ezilgan

O’q (snaryad parchasi)

Tasodifiy jarohatga mikroblar asosan ,yiring tug’diruvchi mikroblar tushishi orqli bo’ladi.tasodifiy yoki jangovar jarohatlanish paytida yoki keyin bog’lov qo’yilmasa ifloslanish natijasida paydo bo’lishi mumkin.Mikroblar (streptokokklar stafilakokklar va b..)

• Tasodifiy jarohatga mikroblar asosan ,yiring tug’diruvchi mikroblar tushishi orqli bo’ladi.tasodifiy yoki jangovar jarohatlanish paytida yoki keyin bog’lov qo’yilmasa ifloslanish natijasida paydo bo’lishi mumkin.Mikroblar (streptokokklar stafilakokklar va b..)
• Jarohatga jarohatlovchi quroldan ,tevarak atrofdagi teri ,kiyim,tuproq va b o’tib ,tomirdan chiqqan qonda ,majaqlanganda to’qimalarda rivojlanadi va uni yallig’lantiradi,sepsis,qoqshol,gazli gangrene kabi infektsion kasalliklarga sabab bo’ladi.jarohatlangan kishi o’z vaqtida yordam berib, mikroblar rivojlanishininig oldini olsa bo’ladi

Jarohatning bitishi murakkab jarayon boʻlib, organizmning umumiy va mahalliy reaksiyasiga bogʻliq. Organizmning holdan toyishi, avitaminozlar, diabet, kamqonlik, moddalar almashinuvining buzilishi J.ning bitishini qiyinlashtiradi. Jarohatlangan aʼzoning qon bilan qanchalik taʼminlanishi, toʻqimalarning shikastlanish harakteri ham muhim. Aʼzoning qon bilan yaxshiroq taʼminlanishi J.ning bitishini tezlatadi. Maye, bosh va yuzdagi J. boldirning oldingi yuzasidagi J.ga nisbatan tezroq, majaqlangan, yulingan J. silliq kesilgan J.ga karaganda sekin bitadi. J. yiringlamagan, chetlari bir-biriga tegib turgan (maye, choklangan) boʻlsa, 5—7 kunda bitadi.

• Jarohatning bitishi murakkab jarayon boʻlib, organizmning umumiy va mahalliy reaksiyasiga bogʻliq. Organizmning holdan toyishi, avitaminozlar, diabet, kamqonlik, moddalar almashinuvining buzilishi J.ning bitishini qiyinlashtiradi. Jarohatlangan aʼzoning qon bilan qanchalik taʼminlanishi, toʻqimalarning shikastlanish harakteri ham muhim. Aʼzoning qon bilan yaxshiroq taʼminlanishi J.ning bitishini tezlatadi. Maye, bosh va yuzdagi J. boldirning oldingi yuzasidagi J.ga nisbatan tezroq, majaqlangan, yulingan J. silliq kesilgan J.ga karaganda sekin bitadi. J. yiringlamagan, chetlari bir-biriga tegib turgan (maye, choklangan) boʻlsa, 5—7 kunda bitadi.

Jarohat oʻq teshib oʻtishdan vujudga kelgan boʻlsa, ikkinchi yostiqcha bint boʻylab J.ning chiqish teshigigacha surib boriladi va unga yopiladi. Yostiqchalar ustidan bint oʻrab, uning uchi bogʻlov paketidagi qoʻshaloq toʻgʻnogʻich bilan mahkamlab qoʻyiladi.

• Jarohat oʻq teshib oʻtishdan vujudga kelgan boʻlsa, ikkinchi yostiqcha bint boʻylab J.ning chiqish teshigigacha surib boriladi va unga yopiladi. Yostiqchalar ustidan bint oʻrab, uning uchi bogʻlov paketidagi qoʻshaloq toʻgʻnogʻich bilan mahkamlab qoʻyiladi.

Individual bogʻlov paketi — jangovar sharoitda J.larga va kuygan yuzalarga yopiladigan steril bogʻlov. Birinchi yordam bogʻlov paketiga oʻxshaydi: paxta viskoza binti va ikkita paxta-doka yostiqchasi bor. Yostiqchalar sirti rangli ip bilan qavilgan. Bogʻlov pergament qogʻozga oʻralgan. Foydalanish tartibi: paket shokilasidagi kertik boʻylab sirtqi oʻrovi yirtiladi, pergament qogʻozga oʻralgan bogʻlov, burmasidan esa xavfeiz toʻgʻnogʻich olinadi; qogʻoz pardani olib tashlanadi; bintning yostiqcha chatib qoʻyilgan erkin uchini chap qoʻl, yumaloqlangan uchini esa oʻng qoʻl bilan ushlanadi. Kuygan yuza katta boʻlsa, yostiqchalar bir-biriga yaqinlashtirilib, umumiy kompress hosil qilinadi, kuygan yuza kichkina boʻlsa, yostiqchalar ustmaust qoʻyiladi. Soʻngra bintni gir aylantirib oʻrab, uchiga toʻgʻnogʻich qadaladi.

• Individual bogʻlov paketi — jangovar sharoitda J.larga va kuygan yuzalarga yopiladigan steril bogʻlov. Birinchi yordam bogʻlov paketiga oʻxshaydi: paxta viskoza binti va ikkita paxta-doka yostiqchasi bor. Yostiqchalar sirti rangli ip bilan qavilgan. Bogʻlov pergament qogʻozga oʻralgan. Foydalanish tartibi: paket shokilasidagi kertik boʻylab sirtqi oʻrovi yirtiladi, pergament qogʻozga oʻralgan bogʻlov, burmasidan esa xavfeiz toʻgʻnogʻich olinadi; qogʻoz pardani olib tashlanadi; bintning yostiqcha chatib qoʻyilgan erkin uchini chap qoʻl, yumaloqlangan uchini esa oʻng qoʻl bilan ushlanadi. Kuygan yuza katta boʻlsa, yostiqchalar bir-biriga yaqinlashtirilib, umumiy kompress hosil qilinadi, kuygan yuza kichkina boʻlsa, yostiqchalar ustmaust qoʻyiladi. Soʻngra bintni gir aylantirib oʻrab, uchiga toʻgʻnogʻich qadaladi.