Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti X. X. Muratov, R. R. Jabbarov

 
 
 
II.3.5.–§. Namuna asosida harflar va sonlarni yozish. Yozilgan harflarni rangda 
bo‘yash 
 
Badiiy bezash ishlari bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarni takomillashtirishning 
birinchi bosqichida konstruktiv tuzilishi jihatdan eng sodda bajarilishi qulay plakat 
shriftlari o‘rganiladi. Harflarni aniq yozish o‘zlashtirilgach, biror matnni yozishda 

---

149 
yuqorida aytilganidek, vertikal va gorizontal yo‘nalishlarda bo‘lingan kataklardan 
foydalanilmaydi. Chunki bu ish ko‘p vaqt oladi. Matnni yozish uchun harflar 
balandligi va pastki asoslarini chegaralab turadigan parallel joylashgan ikkita 
gorizontal chiziqning o‘zi kifoya qiladi. Harf chiziqlarining yo‘g‘onligi bir xil 
bo‘lishi uchun yozadigan qurol (mo‘yqalam, plakat perosi) tanlab olinadi. Harflar 
orasida ilgari aytilganidek, ularning turlariga qarab bir yoki yarim katakka teng joy 
qoldiriladi. So‘zlar orasi esa bitta harf eniga barobar bo‘ladi.
Bu usul doim ham yozuv va matnlarning ritmik qator bo‘lishini 
ta'minlamaydi. Buning sababi shundan iboratki, alifbodagi harflar turli konstruktiv 
tuzilishga egadir.
Toshkent – Sharq mash'ali. 
— jumlasida 
mash'al so‘zi asossiz alohida yozilmoqda. Uning to‘g‘ri kompanovkasi quyidagicha 
bo‘ladi: 
Toshkent – sharq mash'ali! 
Yoki:
Toshkent –
Sharq
mash'ali! 
Bu so‘zlarning har birini alohida–alohida qatorga yozish ham mumkin. 
Matnlarni yozishda ularni oldin yaxshilab o‘ylab olish kerak. Matndagi asosiy 
g‘oyani shriftlarning kontrasti, rangi, garniturasi va o‘lchamlarining katta kichikligi
ochib beradi. 

---

150 
Tayanch tusunchalar:
plakat, matn, vertical, gorizontal, plakat perosi, 
kompanovka, g‘oya, contrast.