Товар моддий бойликлари ҳисоби аудити Режа

3. Хужалик инвентар жиҳозлари ҳисоби аудити
Хужалик инвентар жиҳозлар сақланишини таъминловчи шартларига риоя қилинишини текшириш қуйидаги тартибда утказилади:

• 
  жойларнинг етарлилиги, йул куииладиган намлик фоизи ва бошқалар;
  
• 
  сақланиши учун жавоб берувчи шахслар доирасининг етарли эканлиги ва улар билан моддий жавобгарли тузрисида шар тнома тузилг анлиги;
  
• 
  келиб тушган хужалик инвентар жиҳозлар тулииқ омборда кирим;
  
• 
  мавжуд буюмлар билан бухгалтерия ҳисоби маълумотлари буйича ҳисобда булганлари уртасида аниқланган фарқ кандай бартараф этилишини текширади
  

Корхона махсус қийим бош ва махсус пойафзални уз ходимларига сотиши ҳам мумкин.
Аудитор бу буюмлар чакана нархлар буйича сотилганлигини уларнинг ҳам уз вақтида туланганлиги, хақи туланмай берилганлигини аниқлайди хужалик инвентар жиҳозларни ташкил қилишда бу буюмларни тузатишни ташкил этиш, уларни сақлаш ҳаражатларини ҳисобга олиш ҳам текширилади.
Сунгра эскириш суммасини ҳисоблаб чиқишнинг туёрилигини ва уз вақтидалиги ҳамда уларнинг фойдаланишга берилган ва ҳисобдан чиқариб юборилган арзон баҳоли ва тез эскирувчи буюмлар буйича ҳаражатларнинг тегишли счётларига кирими текширилади: Хужалик инвентар жиҳозлар буйича аудит уларни ҳисобдан чиқариш операцияларини текшириш билан якунланади. Бунда ҳисобдан чиқариш далолатномалари туёри расмийлаштирилганлиги; ҳисобдан чиқарилган буюмлардан фойдаланиш муддатлари курсатилганлиги; улар қиймати; айбдор шахслар томонидан туланиши керак булган сумма, темир терсақ, ёгоч ҳолида олинган ва кирим қилинган бойликлар сони; комиссия таркиби ва ушбу ҳисобдан чиқариш хақидаги далолатнома Тасдиқланган шахсларнинг муносабат белгиси бор йуклигини; Хужалик инвентар жиҳозлар ҳисобдан чиқаришдан олинган натижалар туёри аниқланганлиги текширилиши керак.


4.Товар моддий бойликлар сақланиши ва омбор хужалиги ишини текшириш

Моддий бойликлар сақланишини аудит қилишнинг асосий усули энг аввало қайта руйхатдан утказиш ҳисобланади.

Купчилик камомад ва уёирликлар қайта руйхатдан утказиш оркали очилади. Оддий шароитларда моддий бойликлар мавжудлиги турли моддий жавобгар шахслар қул остидаги бойликлар танлаб руйхатдан утказиши йули билан текширилади. Аудитор танлайдиган моддий бойликларнинг текширилиши танлаб қайта руйхат қилишга хос хусусият ҳисобланади. Текишириш натижалари ялпи қайта руйхат қилишдаги сингари оралик далолатнома билан расмиилаштирилади.
Жоида ва йурикномаларга ягона кушимча шундан иборатки, қайта руйхатдан утказишда аудитор катнашади, у корхонанинг қайта руйхат қилиш комиссияси аъзолари ва моддий жавобгар шахслар билан биргаликда унга имзо чекади ва руйхат қилиш якунларини чиқаришда иштирок этади.
Моддий бойликлар мавжудлигини текшириҳдан олдин тош тарози, улчайдиган тара, улчов асбоблари бор йуклигига ишонч хосил қилиш керак, Моддий жавобгар шахсдан барча кирим чиқим хужжатларни бухгалтерияга топширилганлиги ва унда кирим қилинмаган ҳамда ҳаражатлар ҳисобига утказилмаган моддий бойликлар йук эканлиги туёрисида тилхат олиш зарур, Аудитор омборларни ва моддий бойликлар сақланадиган бошқа жойларни куздан кечириш, омборлар учун ажратилган жойлар, асбоб ускуналарнинг ҳолати ва яроқлигини текшириш материалларнинг ҳар бир алоҳида турга материалларнинг номи, номенклатура тартиб рақами, улчов бирлиги, захира меъёри курсатилгаи ёрликлар мавжудлиги, куриклаш ташкил этилганлити, ёнгинга карши қоидаларга риоя этилиши кабиларни аниқлайди.
Амалиётда омборларнинг курикланиши ва ёнгинга карши химояси ёмон ташкил этилганлиги сабабли угирлик ва нобудгарчилик ҳоллари учраб туради. Шу муносабат билан зарур пломбалар, сигнализация урнатилганлиги, омбор атрофи ёритилганлиги, коровуллар бор йуклиги; омборлар тунда мухрланишлиги ва тилхат остида курикланишта топширилиши; ут учиргич ишлашга тайёрланганлигини текшириш зарур.
Омбор хоналарни текшириш чоғида аниқланган моддий бойликларни сақлаш шартларига риоя этилмаслиги, бойликларнинг бузилиши ёки сифати коникарсизлиги хақида текширишда катнашган комиссия аъзоларининг имзоси куйилган, оралик далолатнома тузиш, зарур ҳолларда буни фотосуратлар ҳамда техник экспертизанинг хулосалари ёки лаборатория текширишлари билан тасдиқлаш керак.
Хулоса
Товар моддий бойликлар ҳисоби аудити-корхона эҳтиёжлаври учун кирим қилинаётган ва ишлаб чиқириш эҳтиёжларига белгиланган меъёрлар асосида сарифланаётган моддий қийматлардан самарали фойдаланиш тартиби ҳамда уларнинг бухгалтери ҳужжатлари туёри акс эттириш шароитларини текширишдир.