Group 171
Otajonova Sevinchoy
Task : TRANSLATE THIS PIECE OF WRITING INTO UZBEK.
Ko’pqirrali san’at yaratuvchisi
Muallif: Xudayberganov Samandar Quziyevich, Urganch davlat universiteti musiqa kafedrasi professori
Kalit so'zlar: cho'pon, olis kuylar, Otaniyozoxund, 'Xushsoat'
Xulosa:
Taniqli ijodkor Komiljon o’zining musiqa va kuylari bilan qalbimizda yashab kelgan va mudom yashaydi. Darhaqiqat, hamma narsa allaqachon aytilgan bo'lishi mumkin, shu paytdan boshlab ushbu qo'shiqchilar haqida juda ko’plab maqolalar yozilgan bo'lishi mumkin. Har doim, u haqida biror narsa yozmoqchi bo'lganingizda, albatta, siz uning yangi xislatlarini o'zingiz uchun kashf etasiz.
Ko'p qirrali rassom, xalq artisti Komiljon Otaniyozov o'zbek musiqasi rivojiga ulkan hissa qo'shgan ijodkorlardan edi. Uning ijroidagi video va magnit lentalarida maqom qo'shiqlari, suvora, dostonlar, qo'shiqlar san'atsevar xalqimiz tomonidan hali ham sevilib tinglanadi, desak mubolag'a bo'lmaydi. Biz har doim taniqli Xorazm Lazgisi haqida gapirganda, Komiljon Otaniyozovning unutilmas siysmosini esga olamiz.
Poklik, samimiylik va jasoratni targ'ib qiluvchi taniqli "Ayrilma", "Ko'ring" nasihat qo'shiqlari va Avaz O’tar qalamiga mansub chet tillarini o'rganish zarurligi to'g'risida "Til" kabi qo'shiqlari mavjud, bular ko'p yillar davomida o'zbek musiqasining eng yaxshi namunalari sifatida hurmatga sazovor bo'lgan. “Podachi” (Cho'pon qo'shig'i) tarbiyaviy ahamiyati bilan muhim deb hisoblangan va xalq orasida mashhur bo'lgan qo'shiq hisoblanib hayot falsafasi, insonga sadoqat va mamlakatning shon-sharafini kuylashi bilan ajralib turadi. Bunday hayotiy asarlarni yaratiliishda she'riyat va musiqa uyg'unligini kuzatamiz. Eng ajablanarlisi shundaki, ushbu qo'shiq matni muallifi Komiljon Hofizning o'zi edi. Komiljon Otaniyozovning otasi Otaniyoz Oxund Niyoziy (1844-1928) XIX asr oxiri va XX asr boshlarida Xorazm adabiy muhitining taniqli vakillaridan biri bo'lgan. “Otaniyoz shoir, musiqashunos, xattot va tarjimon sifatida tanilgan. Oxund Niyoziyning iste'dodi o'z davrida tan olingan.
Albatta, bunday nodir iste'dod egasining o'g'li she'riyatdan bexabar qolishi mumkin emas edi. Bundan tashqari, Komiljon Otaniyozovning rafiqasi Imsinoy Polvonova ham she'riyat bilan ham shug'ullangan va shubhasiz, musiqachining san'at olamida parvozi uchun ulkan qanot bo'lib xizmat qilgan.
Dramaturg Komil Avaz o'zining "Uzoq tovushlar" risolasida Komiljon Otaniyazov haqida iliq fikrlarni bildiradi. "U yetuk hofiz, bilimdon, yuksak madaniyatga ega bo'lgan, lug'atlarda arab va fors so'zlarining leksik ma'nosidan tashqari, so'zlarning g'azallaridagi ma'no va o'rni to'g'risida o'z fikrlarini o'rtoqlashdi va qisqacha aytganda, u yoqimli suhbatdosh odam edi ".
1952-55 yillarda Komiljon allaqachon shuhrat qozongan va Toshkent davlat konservatoriyasida tahsil olgan, shuningdek, sayohat kontsertlari uchun dunyo bo'ylab sayohat qilgan edi. Hindistonga shunday sayohatlardan birida uning "Hindiston xalqiga salom" qo'shig'i juda mashhur edi.
Komiljon Otaniyozovning hammaga ma'lum bo'lmagan xususiyatlaridan biri shundaki, u Xorazm maqomlarining olti yarimini audioyozuvga yozib olishga muvaffaq bo'lgan. Ushbu noyob audio yozuv hozirda Oltin fondda saqlanmoqda. Bundan tashqari, o'qituvchi 1950-60 yillarda Xorazm maqom qo'shiqlarining yo'q bo'lib ketish xavfini sezgan va kelajak avlodlar uchun saqlab qolishga harakat qilgan yosh Matniyoz Yusupovga katta yordam bergan. Matniyoz Yusupov "Matpano ota, Madrahim Sheroziy, Xojixon Boltaev, Komiljon Otaniyozov, Abdusharif Otajonov va boshqa o'qituvchilardan Xorazm maqom qo'shiqlarining notalarini o'rganib chiqdi va dastlab uni bir jildda, so'ngra 1980 yilda uch jildda nashr etdi."
Komiljon Otaniyazovning vatanparvarlik tuyg'usi allaqachon mamlakatimiz rahbarlarining e'tiborini tortgan. Xususan, Birinchi Prezident Xorazm musiqasi haqida gapirganda, doimo "Podachi qo'shig'i" (Cho'pon qo'shig'i) dagi mashhur iborani yodga solgan edi: "Chet ellarning osmon bog'lari men uchun Vatanimning biron bir tikanini o'rnini bosa olmaydi" 2016 yilda hozirgi prezidentimiz Bir Shavkat Mirziyoyev: "Agar biz mintaqada Komiljon Otaniyazov nomidagi zamonaviy ijodiy markaz va u yerda go'zal bog’ tashkil etsak, iste'dodli yoshlarimizning bu yerga kelib sirlarini o'rganishiga imkon bersak. adabiyot va san'at, kino va fotografiyada bu ajoyib ish bo'lar edi. " Komiljon Otaniyazovning o'lmas xotirasini saqlab qolish va targ'ib qilish maqsadida Shovot kanali bo'yida hashamatli bog’ ijodiy iste'dodlar markazi tashkil etildi. Ishonch bilan aytish mumkinki, ushbu go'zal bog Hofiz tavalludi kuni san'atsevar xalqimiz uchun yana bir sovg'a bo'ldi!
2017- yilda Komiljon Otaniyazovning 100 yillik yubileyini keng nishonlash to'g'risida Prezidentimizning tashabbuskor qaroriga muvofiq viloyat va respublika miqyosida turli musobaqalar o'tkazildi. Ushbu tanlovlarda hofizning eng yaxshi qo'shiqlari va ohanglari ijro etildi. Yil boshidan buyon butun Xorazm viloyati bo'ylab katta ommaviy konsertlar uyushtirildi. Konsert dasturida O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan artistlar Rahmatjon Qurbonov, Og'abek Sobirov, Azamat Otajonovlarning ishtirok etishi kontsert va tanlovlar mazmuniga o'zgacha fayz bag'ishladi. Yubiley tanlovida O'zbekiston, qo'shni Tojikiston, Turkmaniston va Qoraqalpog'istondan 50 dan ortiq xonanda va musiqachilar, yosh erkak va ayol raqqoslar ishtirok etishdi. Yakuniy bosqich 2017- yil iyul oyida Shovot tumanidagi KomiljonOtaniyozov nomidagi bog'da bo'lib o'tdi. Gran-Pre g'olibi, xonanda Nabijon Xudayberganov hakamlar hay'ati tomonidan tan olindi va tomoshabinlar ularni samimiy qarsaklar bilan qo'llab-quvvatladilar.
Urganch davlat universiteti musiqa ta'limi kafedrasi katta o'qituvchilari Botir Raximov, Komiljon Abdirimov, Rustam Boltaev, Samandar Xudayberganov, Doniyorbek Obidov Komiljon Otaniyozov nomidagi "Musiqa va tasviriy san'at" jamoat fondini tashkil etishdi. (2013) Ushbu jamoat fondining maqsadi yosh avlod tarbiyasida musiqa va tasviriy san'atning o'rni va rolini oshirish, ijodiy qobiliyatlarini namoyish etish orqali ularning Vatanga bo'lgan muhabbatini uyg'otishdan iborat. Jamg'arma homiyligida Komiljon Otaniyazovga bag'ishlangan bir qator kitoblar nashr etildi.
Komiljon Otaniyozovning ijodiy san'atini qadrlaydigan turli sohalardagi bir guruh odamlar o'zlarining ijodiy ishlari bilan ijodkorning ruhini shod qilish uchun juda ko’plab yaxshi ishlarni qildilar. Xususan, O'zbekiston haykaltaroshi, O'zbekiston Badiiy akademiyasining akademigi, mohir rassom Ataxon Allaberganov ustoz haykalini mohirlik bilan gavdalantirdi. Bundan tashqari, dramaturg Qurbon Muhammadrizoning Komiljon Otaniyozovga bag'ishlangan romani, Samandar Xudayberganovning "Xush soat edi" (Yoqimli soatlar) va bir necha o'nlab kitoblari nashr etilgan.
Xonanda Komiljon Otaniyozovning ko'p qirrali ijodida barcha bastakorlarning hissasi borligi, uning hayoti tugamaganligi, aksincha, u o'z qo'shiqlari bilan qalbimiz tubida abadiy qolgani haqida hech shubxasiz aytishimiz mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
1. Mannopov S. O'zbek xalq musiqa madaniyati. Toshkent: «Yangi asr avlodi», 2004. 38-bet
2. D. G'ayipov O'zining go'zalligi haqida orzu qilgan.Otaniyoz Niyoziy.2017.Toshkent
Do'stlaringiz bilan baham: |